ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri: Afganistan’ın Taliban’a geçmesinin ardında Trump yönetiminin yaptığı anlaşma yatıyor

ABD’nin eski Başkanı Donald Trump’in görevde olduğu Şubat 2020’de yapılan Doha Anlaşması, ABD askerlerinin ülkeden çıkış tarihini belirlemişti.

General Frank McKenzie anlaşmanın, Afgan hükümeti ve ordusu üzerinde ‘öldürücü etkisi’ olduğunu ifade etti.

ABD Savunma Bakanı Lyod Austin de anlaşmanın Taliban’ın ‘güçlenmesine yardımcı olduğunu’ belirtti.

Anlaşmada, ABD askerlerinin çekilmesinin yanı sıra, El Kaide gibi örgütlerin ABD ve müttefiklerinin güvenliğini tehdit etmemesi için Taliban’ın atması gereken adımlar ve yükümlülükleri de yer alıyordu.

ABD Başkanı Joe Biden göreve geldikten sonra çekilme planını uygulamaya devam etti ancak ülkeden ayrılma tarihini Mayıs yerine 31 Ağustos olarak belirledi.

ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, bu açıklamaları Çarşamba günü Temsilciler Meclisi’nin Silahlı Hizmetler Komitesi’nin oturumunda yaptı.

Oturum, diğer ülkeler vatandaşlarını ülkeden çıkardıktan ve ABD askerlerinin Kabil Havaalanı’ndan çekilmesinden haftalar sonra düzenlendi. Yabancı ülkelerin Afganistan’dan çekilmesi üzerine binlerce Afgan’ın ülkeden kaçmaya çalışması kargaşaya neden olmuş, operasyon sırasında düzenlenen intihar saldırısında 182 kişi ölmüştü.

ABD Merkez Kuvvetler Komutanı General McKenzie, ülkenin Afganistan’dan çekilme sürecinden sorumluydu.

‘Tabuta çakılan son çivi’

General McKenzie, Doha Anlaşması’nın Afgan hükümeti üzerinde ağır psikolojik etkisinin olduğunu, anlaşmayla Afgan yetkililerin ‘desteğin çekilmesini bekledikleri bir tarih de verilmiş olduğunu’ söyledi.

McKenzie, ‘uzun bir süre’, ABD’nin Afganistan’daki askeri danışmanlarının sayısını 2.500’e düşürmesiyle Afgan hükümeti ve ordusunun kaçınılmaz olarak çökebileceğini düşündüğünü ifade etti.

McKenzie, Doha Anlaşması’ndan sonra ABD Başkanı Biden’ın Nisan ayında asker sayısını azaltma kararı alması için ise “tabuta çakılan son çiviydi” dedi.

Bakan Austin de, ABD’nin Taliban’a karşı hava saldırılarını sonlandırmasıyla, Doha Anlaşması’nın İslamcı örgütlerin “güçlenmesi, Afgan güvenlik güçlerine karşı operasyonlarını artırmaları ve Afganların da her geçen hafta büyük kayıplar vermesi anlamına geldiğini” söyledi.

Savunma yetkilileri Salı günü de Senato’nun Silahlı Hizmetler Komitesi’nde konuştu. Oturumda ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley ve General McKenzi, ABD’nin Ağustos ayında tamamen çekilmesi öncesi Afganistan’da 2.500 asker tutmayı önerdiklerini de söyledi.

Miley ayrıca, Taliban’ın yönetimi ele geçirmesiyle, Amerikalıları terör saldırılarından korumanın da zorlaştığını dile getirdi. Miley, Taliban’ı, “El Kaide ile hala gevşek bağları olan bir terör örgütü” olarak tanımladı.

Çarşamba günü BBC’ye konuşan Taliban sözcüsü Zebihullah Mücahit de “militanların, Afgan topraklarından ABD dahil, hiçbir ülkeye herhangi bir tehdit oluşturmayacaklarına dair güvence verdiklerini” söyledi.

Sözcü Mücahit, “Afganistan İslam Emirliği ile ABD arasında Doha’da imzalanan anlaşmaya bağlıyız. Amerikalıların ve müttefiklerinin de anlaşmaya bağlı olmalarını istiyoruz. Olumsuz yorumlar yapmak yerine, diplomasi ve işbirliği yolunu tercih etseler onlar için daha iyi olur” dedi.