Egzersizin sağlık açısından yararları konusunda çok sayıda araştırma var; buna yaşlanma sürecinde beyin sağlığı ile ilgili araştırmalar da dahil.
Bu konuda yapılan son araştırma, egzersizin karaciğerde tetiklediği az bilinen bir proteinin beyni gençleştirip canlandırdığını ortaya koydu.
ABD’nin San Francisco kentindeki California Üniversitesi’nde yapılan araştırmada, egzersiz yapan yaşlı fareler ile hareketsiz fareler arasındaki farklar incelendi.
Egzersiz yapan yaşlı farelerde karaciğer tarafından üretilen bir enzimin daha fazla olduğu görüldü.
Gpld1 adlı bu enzim ile beynin bilişsel fonksiyonları arasında bağlantı olduğu biliniyor.
Araştırmacılar, insanların kan örneklerini inceleyerek aynı sonucun onlarda da geçerli olduğunu gördü. Yani sağlıklı ve fiziksel olarak aktif yaşlılarda bu enzim oranı hareketsiz olanlara kıyasla daha yüksek.
Araştırmanın sonuçları Science dergisinde yayımlandı.
Araştırmada daha sonra bir adım daha atılarak başka araştırmalara konu olan ve genç ve sağlıklı farelerin kanının yaşlı farelere enjekte edilmesiyle onların gençleştirilmesini sağlayan çalışmalar tekrarlandı.
Egzersiz yapan farelerin kanından alınan plazma, hareketsiz farelere enjekte edilip Gpld1 enzim seviyeleri yükseltildiğinde, beklendiği gibi, egzersiz alışkanlıklarında herhangi bir değişim olmadığı halde bilişsel fonksiyonlarının geliştiği görüldü.
Testin bir diğer aşamasında da farelerin karaciğerlerinin genetik yapısı değiştirilerek daha fazla enzim üretmeleri sağlanıp hafıza ve bilişsel fonksiyonları teste tabi tutuldu.
Sonuç oldukça çarpıcıydı. Üç hafta içinde, altı haftalık düzenli egzersiz durumundakine benzer sonuçlar elde edilmiş, beynin hafıza işleyişini kontrol eden hipokampus bölümünde yeni sinir hücreleri üremeye başlamıştı.
California Üniversitesi’nde anatomi uzmanı Profesör Saul Villeda, araştırmaya ilgili basın açıklamasında, “Bu verileri gördüğümde ağzım açık kaldı. Doğrusu, egzersizin beyin üzerinde bu kadar yararını gösteren bir tek molekül bulmayı başaracağımı sanmıyordum” dedi.
Bu sonuçların insanlara tam olarak ne şekilde uygulanabileceğine dair daha fazla araştırma yapılması gerektiği belirtiliyor. Ancak bu veriler, zayıf ve yaşlı kişilerin veya egzersiz yapamayacak durumda olanların da, egzersizin sağlıklı bir beyin için sunduğu avantajlardan yararlanması açısından önemli görülüyor.
Villeda, “Egzersizin beyne yararına eşdeğer bir yarar sağlayacak bir ilaç olsaydı herkes o ilacı almak isterdi. Bizim araştırmamız da bu yararların en azından bir kısmının bir gün hap halinde sunulabileceğine işaret ediyor” dedi.
