İzmir’in turistik ilçesi Çeşme’de oteller, dokuz günlük Kurban Bayramı tatilini büyük ölçüde dolu geçiriyor. Yaz sezonuna yavaş başlamaktan yakınan otel işletmecilerinin umudu, sezonun geri kalanında da bayram doluluğunu yakalamak. Ancak bayram sonrası rezervasyonlar durgun gidiyor.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Çeşme Turistik Otelciler Birliği (ÇEŞTOB) Başkanı Yakup Demir, ağırlıkla yerli turistlerin tercih ettiği ilçede otellerin bayramda tam kapasite dolmasını beklediklerini söyledi. Demir, “Bugünleri iple çektik. Çünkü meteorolojik şartlar maalesef bu sene sezonun erken açılmasına müsaade etmedi, güneşi göremedik. Şu anda baktığımızdaysa bayram dolulukları iyi görünüyor. Tatilin dokuz güne çıkmasından hemen sonra rezervasyonlarımızda önemli artışlarımız oldu. Birçok otelimizde neredeyse yüzde 90 doluluğa ulaşıldı. Bunun yüzde 100 olarak revize olacağını düşünüyoruz. Hala rezervasyonlar devam ediyor” dedi.
“Bayram tamamen dolmuş olmasına rağmen Temmuz ayını daha çok net göremiyoruz”
Çeşme’deki beş yıldızlı bir otelin genel müdürü Gökçe Kesikciler Buğday ise kış boyunca erken rezervasyonların zayıf kaldığını belirtti. Bayram tatili sonrası sezonun kalanını net göremediklerini söyleyen Buğday, “Tabii bunda seçimin ve ekonomik koşulların biraz etkisi oldu. Dolayısıyla Mart, Nisan ve Mayıs aylarında almamız gereken ön rezervasyonu çoğu otel istediği anlamda alamadı. Bu durum yazın göstergesi. Yani sezon içerisinde daha çok çaba sarf etmemiz gerekiyor. Rezervasyonlar daha günlük geliyor. Şu anda da bayram tamamen dolmuş olmasına rağmen Temmuz ayını daha çok net göremiyoruz. Yani Temmuzda aynı yoğunluğu inşallah devam ettirebiliriz” diye konuştu. Buğday, gurbetçiler sayesinde otel doluluklarının artmasını beklediklerine de değinerek, “Bu bayram hızını Temmuz’da da devam ettirebilirsek, sezonumuz da güzel geçecektir temennisi içerisindeyiz” dedi.
ÇEŞTOB Başkanı Demir ise bayramdan sonra doluluklarda düşüş yaşanmasını beklediklerini dile getirdi. Demir, “Bu her zaman yaşadığımız bir düşüş. Bayramı sezona bağlayıp yüzde 80 dolulukla devam etmek tabii ki arzumuz. Ama yine yüzde 90’lardan yüzde 60’lara bayağı bir düşüş var. Temmuz’un 15’inden sonra Eylül’ün ilk haftasında okullar açılıncaya kadar toparlamaya başlıyor. Zaten bizim de çok büyük beklentimiz yok. Son yıllarda İran, Azerbaycan, Orta Avrupa gibi dış ülkelerden de gelen turistlerimiz var. Oralardan önemli ölçüde yüzde 50-60 şu anda destek alıyoruz. Her şekilde sezon sonuna baktığımızda ‘çok şükür’ diyebileceğimiz bir beklentiyi şu anda görüyoruz” diye konuştu.
“Rezervasyon telefonlarımızı 100 kişi arıyorsa neredeyse 90’ı fiyatı sorup kapatıyor”
Demir, iç turizm rezervasyonlarında yaşadıkları durgunluğu şöyle anlattı: “Rezervasyon telefonlarımızı 100 kişi arıyorsa neredeyse 90’ı fiyatı sorup kapatıyor. Bunun 10 kişisi bile kesin rezervasyona dönüşmüyor. Bu geçmiş yıllarda yüzde 30-40 civarlarındaydı. Yüz kişi arıyorsa 30’una kesin rezervasyon öyle veya böyle yapıyorduk. Tatilcilerimiz fiyatları acayip karşılıyor. Onlara da çok hak veriyoruz. Çünkü artık bunun hesabını yapmak çok zorlaştı. Neyin kaç para olduğunu takip etmek çok zorlaştı.”
Çeşme’de iki kişilik kahvaltı dahil geceleme fiyatlarıyla ilgili bilgi veren Demir, “Beş yıldızlı otellerimizin bayram fiyatları ortalama 8-9 bin TL civarlarında, hemen alt kategoride ve butik otellerimize baktığımızda da 3-4 bin TL civarlarında hareket ediyor. Daha da aşağısında, özellikle ev pansiyonculuğu yapan, amatörce bu işi organize eden turizmci işletmecilerimizin fiyatları da 1600-2000 lira civarlarında. Yani Çeşme’de üç kategoride tatil yapmak mümkün” şeklinde konuştu.
“Otel fiyatlarını görünce anladık ki akrabada kalmak daha iyiymiş”
Çeşme’deki tatilcilerse otel fiyatlarını pahalı buluyor. Hatay’dan ailesiyle tatil yapmaya gelen Erhan Arıca, otel pahalı geldiği için Çeşme’de akrabasının evinde kaldığını söyledi. VOA Türkçe’ye konuşan Arıca, “Otel araştırdık, otel fiyatlarını görünce anladık ki akrabada kalmak daha iyiymiş. Otellerin fiyatı yüksek. Bence Çeşme bayağı pahalanmış. Önce 3-4 yıldızlı otellere baktık. 4-5 gün için 20 bin lira civarı bir fiyat çıktı. Böyle olduğunu görünce zaten beş yıldızlı otellere bakma gereği duymadık” dedi.
Daha önce Çeşme’ye tatile geldiğinde otelde kaldığını söyleyen Arıca, “7-8 sene önceye göre alım gücüm düşmüş. Onu fark ettim. Yani her şey pahalanmış. 7-8 önce geldiğimizde de ben yine öğretmendim. Çok daha rahat alışveriş yapabiliyorduk. O zaman otelde kalmıştık. Şimdi o zamana göre artış bayağı bir olmuş” diye konuştu.
Bursa’dan ailesiyle tatile gelen Kadir Yaşarer ise bütçelerinin otelde bir gece konaklamaya yettiğini söyledi. Yaşarer, “Eşim, ben, ablam ve çocuğuyla birlikte toplam dört kişi geldik. Bir gece iki günlüğüne geldik. Yarın akşam döneceğiz. Otele bir geceliğine 2 bin lira para veriyoruz. Kim istemez bayramın sonuna kadar 8-9 gün tatil yapayım ama şartlar el vermiyor. Yaşamaya çalışıyoruz” dedi.
Turizmcilerin talebi fiyat istikrarı
Tatilciler Çeşme’yi pahalı bulsa da turizmciler konaklama fiyatlarının maliyetlerin altında kalmasından yakınıyor. Fiyatlar yüzünden turistlerin tatil harcamalarını kıstığını da vurgulayan otel müdürü Buğday, “Maliyetlerde oldukça ciddi bir artış var. Elektrik, gıda ve personel giderlerimiz yüzde 100, bazı noktalarda yüzde 150 arttı. Ama biz bu zam oranını satış fiyatımıza tamamen yansıtamadık. Yani geçen seneyle kıyasladığımızda yüzde 70-80, bazı yerlerde yüzde 100’e varan fiyat artışları muhakkak oldu. Ama yine de bu giderler ve bu gelirle ne yazık ki o istediğimiz rakamlara ulaşamıyoruz. Artık yılda belki üç defa tatile gelen misafirimiz bir kere geliyor veya belki 10-15 gün kalan misafir tatilini biraz daha kısaltarak beş gün kalmayı tercih edebiliyor” diye konuştu.
ÇEŞTOB Başkanı Demir de otel fiyatlarının enflasyonun ve döviz kurundaki yükselmenin altında kaldığını belirtti. Turizmcilerin talebinin fiyat istikrarının sağlanması olduğunu belirten Demir, “Döviz sabahtan şu saate yüzde 2,8 yükseldi. Seçimden bu tarafa da yüzde 30 yükseldi. Bu güzel bir duygu değil bizler için. Bununla beraber vergi yükümüz de çok fazla. Konaklama vergisi, Turizm Gelişim Ajansı vergisi gibi ilave vergiler yüklenmiş durumda. Biz bunları da artı olarak müşteriye yansıtarak satamıyoruz. Fiyata eklemek zorunda kalıyoruz, dolayısıyla bu yükü de biz çekiyoruz. Bu yük çok ağır geliyor” dedi.
Asgari ücrete son yapılan zammın ardından personel maliyetlerinin de giderek katlandığını söyleyen Demir, “Bundan 6-7 yıl önce personel maliyetimiz ciromuzun içerisinde yüzde 27-30 iken şu anda 45-50’lere çıkmış durumda. Neredeyse iki katına yaklaşıyor. Bu şekilde işletmecilik yapmak çok zor. Hatta birçok otelimiz de bu konuda yıpranmış durumda. ‘Artık bu işi yapmayacağım’ diye feryat edip meslek değiştirmek isteyen yatırımcılar sözkonusu. Yani güzel gitmiyor, bunu özellikle iletmek istiyoruz. Hükümetimiz yatırımcıyı, biz de personelimizi korumak istiyoruz. Yeni kabinemizin bu beklentilerimize cevap vereceğine inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
