Asgari ücreti artırmak kolay; memur ve emekli maaşları ne olacak?

YUSUF DERELİ | HABER İNCELEME

Hükümetler için asgari ücreti artırmak kolay zira asgari ücrette çalışanların tamamı özel sektörde. Devletin kasasından kuruş çıkmıyor; hatta asgari ücret ne kadar artarsa aldıkları SGK primi ve vergi miktarı da o kadar yükseliyor. Asgari ücret 5 bin 500 lirayken devlete ödenen toplam SGK primi + vergi 2 bin 103 liraydı. Yeni zam sonrası devletin bir asgari ücretliden alacağı toplam SGK primi + vergi 3 bin 250 lira oldu.

Asıl önemli olan memur ve emekli maaşlarında artışların nasıl olacağı. Hali hazırda en düşük emekli maaşı 3 bin 500 liraya tamamlanıyor. Söz konusu rakamla karı-koca bir emeklinin geçinebilmesi mümkün mü? Hele de kirada oturuyorlarsa! Temmuza göre asgari ücret yüzde 55 civarında arttı. Emekli maaşları da o oranda artarsa en düşük emekli maaşının 5 bin 400 lira olması gerekiyor. Memur ve emekli maaşları da tıpkı asgari ücret gibi yüzde 55 oranında artacak mı, göreceğiz.

Şahsi tahminim; memur maaşlarının yüzde 30 civarında artacağı. Seçim öncesi gaza gelip yüzde 35 verirlerse ne ala; fazlası zor…

Prof. Dr. Murat Batı’nın sosyal medya hesabından alınmıştır.

2023 yılında uygulanacak net asgari ücret yaklaşık yüzde 55’lik bir artışla 8 bin 506,8 TL oldu. AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, gerekmesi halinde tıpkı bu yıl Temmuz ayında olduğu gibi 2023’te de ara bir düzenleme yapılabileceğini özellikle vurguladı. Dolayısıyla seçimin hemen öncesinde asgari ücrete ‘küçük’ bir zam sürpriz olmayacak!

ASGARİ ÜCRET NEDEN 13 AYDA YÜZDE 200 ARTIRILDI?

Eğip bükmeye gerek yok; 8 bin 500 TL çok ciddi bir rakam. Yılbaşındaki asgari ücrete göre artış oranı yüzde 99,8! Tartışmalı TÜİK verilerine göre enflasyonun yüzde 84’lerde olduğunu düşünürseniz; yüzde 100’lük bir artış fena değil!

Tabi burada temel soru ‘asgari ücreti neden yüzde 100 artırmak zorunda kaldık’ olmalı. Hatta bir yıl daha geriye gidelim; 2021 yılı Aralık ayında asgari ücret 2 bin 825 liraydı. Bugün 8 bin 500 lira olacağı açıklandı.

13 aylık artış oranı yüzde 200! Asgari ücret, 13 ayda üç katına çıkarılmış. Asgari ücret neden sadece 13 ayda yüzde 200 artırıldı?

Çünkü ülkede korkunç bir enflasyon var ve bunun sorumlusu da “Faiz sebep, enflasyon neticedir.” saplantısı nedeniyle politika faizini indirerek doları azdıran Erdoğan’dan başkası değil…

SEÇİME KADAR DAR GELİRLİYİ RAHATLATIR

Bir kesime göre 8 bin 500 TL yeterli değil; haklılar, yetmez! Ancak sorun şu ki bugün özellikle büyükşehirlerde asgari ücret 10 bin lira olsa da yetmez! Ev kiraları 6-7 bin liradan başlıyor. Gıda, eğitim, ulaşım, sağlık ve en önemlisi faturalar derken, 10-12 bin lira bile yetmiyor.

Ve daha da önemlisi bu meselenin bir de işveren boyutu var. Net 8 bin 506 TL olan asgari ücretin işverene maliyeti 11 bin 759 lira! Bugünkü ekonomik şartlarda kira ve faturalarını bile ödemekte zorlanan küçük işletmeler için söz konusu rakam bile karşılanabilir olmaktan uzak. Dolayısıyla net asgari ücretin 10-12 bin liralara çıkarılması Türkiye gerçekleriyle çok uyumlu değil.

BATAKLIĞI KURUTMAK LAZIM

Bir kesime göre de yüksek enflasyonun olduğu ekonomilerde söz konusu artışın anlamı yok. Prof. Dr. Özgür Demirtaş da dün bu konuyla ilgili bir paylaşım yaptı: “Asgari ücret 8.500 lira olarak belirlendi. Bu hiçbir sorunu çözmeyecek. Bacağı kırık hastaya kırığı tedavi etmek yerine, hasta acı hissetmesin diye morfin vermekle aynı. 3 ay içinde geçmiş yıllardan bile daha kötü alım gücü olacak. Maaşlar eriyip gidecek. İzleyip, görelim.”

Temel eleştirisinde haklı. İktidar bataklığı kurutmak yerine sinekleri öldürmeye çalışıyor. Bunun sonu yok. Enflasyonu dizginlemeden asgari ücreti ne kadar artırırsanız artısın alım gücünü kalıcı olarak yükseltmeniz mümkün değil.

Kuvvetle muhtemel 4-5 ay içerisinde alım gücü tıpkı bu yıl olduğu gibi eriyecek; ancak asgari ücrete zam yapmayarak da enflasyonla mücadele edemezsiniz. İnsanların biraz nefes alması gerekiyor. Asgari ücretteki yıl başına göre yüzde 100’lük artış 4-5 ay da olsa dar gelirli vatandaşları rahatlatabilir.

Zaten iktidarın temel amacı da bu…

Seçimden sonrası mı; onu da o zaman düşünecekler!