Financial Times Çin: Pekin barış için devreye girerse kazançlı çıkacak

Daha önce Çin’in bu savaşta Rusya’nın yanında yer almaması gerektiğini belirten bir analiz yayınlayan ABD-Çin Algı Gözlemevi, bu kez Financial Times’ın Çince baskısında yayınlanan bir makaleye yer verdi. Paige Alexandre imzalı makalede, Çin’e barış için derhal devreye girmesi çağrısı yapıldı. Bu makalelerin Çin anakarasında yayınlanıyor olması, Pekin’de Rusya’ya yaklaşım konusunda farklı eğilimler olduğunu ortaya koyuyor:

“Ukrayna’da barışa giden yol Çin’den geçebilir. Rusya ile benzersiz ilişkisi nedeniyle Çin, Moskova’yı barışa ikna etmede artık diğer tüm ülkelerden daha fazla etkiye sahip. Pekin bu nüfuzu kullanmakta isteksiz olmamalı.

İlk adım olarak, Başkan Xi Jinping, Rusya’nın askeri yardım taleplerini reddetmeli. Ateşkes sağlamak için Avrupa başkentlerinde mekik diplomasisi başlatabilir ve yaptırımların kaldırılması için gereken eylemlerin net bir yolunu çizebilir ve nihayetinde Rusya’nın Avrupalı ​​komşularıyla barış içinde bir arada yaşamasının bir yolunu bulabilir.

Çin ayrıca, Rusya’yı Cenevre Sözleşmelerinin 55. maddesine uymaya ve mülteciler için güvenli koridorlara ve üzerinde anlaşmaya vardıkları yardım sevkiyatlarına saygı göstermeye zorla çağırarak, Ukrayna’da insani erişimin açılmasında kritik bir rol oynayabilir. Ukrayna’daki insani yardımların bedeli çok ağır ve her geçen gün daha da kötüleşiyor ve Çin’in sesi Vladimir Putin’e ulaşan bir ses olabilir.

Dönemin ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Robert Zoellick, 2005 yılında ABD-Çin İlişkileri Ulusal Komitesi’ne “Çin büyük, büyüyor ve önümüzdeki yıllarda dünyayı etkileyecek. Çin, uluslararası sistemde sorumlu bir paydaş haline gelmelidir. Başarısını sağlayan uluslararası sistemi sürdürmek için bizimle birlikte çalışacak” demişti.

Batı ile artan gerilime rağmen, Çin hala Zoellick’i haklı çıkarma potansiyeline sahip. Neredeyse 17 yıl sonra, Çin’in küresel barış ve refah üzerindeki etkisi yalnızca daha etkili hale geldi. Ukrayna krizi derinleşirken, uluslararası toplum, Çin’in barış ve istikrar için bir güç olarak küresel bir krize adım atma anının bu olup olmadığını merak ediyor ve umuyor.

Çin’in sorumlu bir paydaş olmaya istekli olduğuna dair işaretler var. Başkan Xi, 25 Şubat’ta Başkan Putin’i arayarak Moskova’yı temkinli davranmaya ve Başkan Zelenskiy ile müzakereleri başlatmaya çağırdı. 7 Mart’ta Xi, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ile sanal bir zirve düzenledi.

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD, Ukrayna, AB ve Macaristan’daki mevkidaşlarıyla görüştü. Wang, Çin’in “barış için diyaloğu kolaylaştırmak” istediğini belirtti. 14 Mart’ta Çin’in üst düzey diplomatı Yang Jiechi, ABD-Çin ilişkilerini ve Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşını görüşmek üzere ABD ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan ile Roma’da bir araya geldi.

Buradaki zorluk, bu sözlerin anlamlı eylemlere nasıl çevrileceğidir.

Çin’in sürekli büyüyen ekonomik gücü, onu Moskova’ya baskı yapacak konuma getiriyor. Rusya ihracat müşterilerini ve ithalat tedarikçilerini hızla kaybediyor ve kredi kaynakları kuruyor; kısa vadede bile Çin’in işini kaybetmeyi göze alamaz. Visa, Mastercard ve AMEX kartlarına artık erişemeyen Ruslar, kredi kartları için Çin’e yönelecek. Bu güçlü bir kaldıraç.

ABD ve Çin arasındaki yıllarca gergin ilişkilerden sonra, Xi ve Başkan Joe Biden, ilişkiyi onarmak için son zamanlarda temkinli adımlar attı. Kasım ayında sanal bir zirve yaptılar ve ikili ilişkiyi tekrar doğru yola koyma konusunda anlaştılar, ancak Ukrayna krizi, Washington ve Pekin’in şimdi ve önümüzdeki yıllarda barış ve kalkınma için ortak çapa olarak birlikte çalışması için tarihi ve somut bir fırsat sunuyor. 

ABD ve Çin, Güney Sudan’da barışı sağlamak için eylemlerini koordine edebilir, İran’ın nükleer kapasitesini sınırlamayı kabul etmesini sağlayabilir ve Ebola’yı kontrol altına alabilir, şüphesiz Ukrayna’daki savaşı mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek için birlikte çalışmanın yollarını bulabilirler. .

Ukrayna krizi üzerinde birlikte çalışmak, ABD-Çin ilişkilerindeki gerilimi ortadan kaldırmayacak. Güney Çin Denizi üzerindeki egemenlik ve Hong Kong ile Tayvan’ın statüsü de dahil olmak üzere birçok zor konu, çekişme konusu olmaya devam edecek. Bununla birlikte, dünyanın en güçlü iki ulusu arasındaki işbirliği, Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek ve halkının insani ihtiyaçlarını karşılamak için çok önemli. 

Ortak bir zemin bulmak için aynı fikirde olmamayı kabul etmek, Başkan Nixon ve Mao Zedong’un ABD ile Çin arasındaki ilişkiler için bir pencere açma reçetesiydi. Bu, Başkan Carter ve Deng Xiaoping’in iki ülke arasındaki diplomatik ilişkileri normalleştirmesi için zemin hazırladı.

Ukrayna’da arabulucu rolü oynamak, Çin ve dünyadaki yeri için yeni kazançlar sağlayacak, barışı sağlamak için yeni fırsatlar sunacak, bölgedeki ticaret fırsatlarını güçlendirecek ve Çin’in Batı’daki statüsünü yükseltecek. Çin bunların meyvesini zaman içinde yiyecek ancak derhal  bir barış anlaşması için harekete geçmesi koşuluyla… Daha fazla erteleyemez…”