BBC tarafından yürütülen araştırma, Metaverse’in sanal gerçeklik uygulamalarından bazılarının çocuklar için tehlikeli olabileceğini ortaya çıkardı.
13 yaşındaki bir çocuk kimliğiyle uygulamaya giren bir BBC araştırmacısı, sanal gerçeklik dünyasında çocuklara yönelik cinsel istismar tuzaklarına, cinsel içeriklere, ırkçı söylemlere ve tecavüz tehdidine tanık oldu.
Britanya’nın çocukların korunmasına yönelik çalışmalarıyla bilinen kuruluşu NSPCC, bulgular karşısında “şok ve öfke” duyduğunu açıkladı.
Kuruluşun internette çocuk güvenliği politikalarından sorumlu Andy Burrows, araştırmayla “toksik bir tehlikeler bileşiminin” ortaya çıktığını söyledi.
Araştırma nasıl yapıldı?
BBC araştırmacısı, en küçük yaş limiti 13 olan bir uygulama üzerinden, avatarların sanal cinsel ilişki içine girdikleri sanal gerçeklik odalarına girebildi.
Kendisine seks oyuncakları ve prezervatifler sunuldu ve çok sayıda yetişkin erkeğin avatarlarının irtibata geçme girişimlerine maruz kaldı.
Metaverse nedir?
Metaverse sanal gerçeklik başlıkları kullanan kişilerin internet üzerinden ulaşabileceği oyunlar ve deneyimlere verilen isim.
Daha önce sadece sanal oyunlarla sınırlı olan bu dünyada şimdi çok daha çeşitli alanlar var. İşle ilgili faaliyetlerden oyuna, konserlerden sinema dünyasına çok farklı deneyimleri sanal dünyada yaşamak mümkün.
Facebook kurucusu, çoğunluk hisse sahibi ve yöneticisi Mark Zuckerberg, internetin geleceğinin burada olduğuna inanıyor. Öyle ki Facebook’un adını da yakınlarda Meta olarak değiştirdi ve şirketi ‘Oculus Quest’ sanal gerçeklik başlıklarının geliştirilmesine milyarlarca dolar yatırım yaptı.
Adı yakında Meta Quest olarak değiştirilen bu sanal gerçeklik başlıkları şu anda bu pazarın yüzde 75’ine hakim.
VRChat programı nasıl indiriliyor?
BBC araştırmacısı da sanal gerçeklik uygulamalarına bu başlıklardan birini kullanarak girdi ve Metaverse’in içindeki VRChat adlı uygulamaya erişti. VRChat, kullanıcıların 3 boyutlu avatarlar kullanabildiği bir sanal gerçeklik platformu.
Bu uygulama Facebook tarafından üretilmiş değil ama Facebook Meta Quest başlıklarının satıldığı app store üzerinden, yaş ve kimlik konusunda hiçbir kontrolden geçmeden indirilebiliyor.
Uygulamayı indirebilmek için gereken tek şey bir Facabook hesabınızın olması.
BBC araştırmacısı sahte bir kullanıcı profili yaratarak onun adına bir Facebook hesabı açtı ve gerçek kimliği hiçbir şekilde kontrol edilmedi.
VRChat uygulamasının içinde kullanıcıların buluşabildiği odalar var. Bunların bazıları çok gündelik ve zararsız konularda olabiliyor. Mesela bir McDonald şubesi bile var. Ama aynı zamanda striptiz yapılan kulüplere de girmek mümkün.
Ve bu odalarda çocuklar ve yetişkinler rahatça bir araya gelebiliyor.
Bu odalardan birinde bir yetişkin erkek, BBC araştırmacısına “soyun ve ağza alınmaz şeyler yap” derken, başkaları da erotik oyunlar oynamaktan bahsettiler.
BBC’nin bu araştırması sonrasında Britanya’nın çocukları koruma kurumu NSPCC internet güvenliğini artırıcı önlemlerin bir an önce alınmasını talep etti.
Kuruluştan Andy Burrows teknoloji şirketlerinin sosyal medyanın birinci kuşak platformlarının hatalarından çok az ders çıkardığını düşünüyor.
“Bu tasarımı itibariyle tehlikeli bir ürün çünkü (güvenlikle ilgili) kontrol yok ve ihmal var. Güvenlik konusunun değerlendirildiğine dair hiç bir işaret olmayan ürünlerin piyasaya sürüldüğünü görüyoruz” diyor.
Meta ise oyuncuların diğer kullanıcıları bloklamasını sağlayan araçlar olduğunu ve güvenliği geliştirme yollarını değerlendirdiğini söylüyor ve “insanların bu alanlarla nasıl etkileştiğinden öğrendiğini” kaydediyor.
BBC ayrıca VRChat’i aylarca inceleyen ve YouTube’a bu konuda videolar koyan bir gönüllü internet güvenliği aktivistiyle de konuştu.
Ailesinin güvenliği açısından adını saklı tutan bu kişi araştırmaları sırasında, VRChat uygulamasındaki odalar üzerinden kendilerine istismar tuzakları kurulduğunu ve sanal sekse zorlandıklarını söyleyen çocuklarla da konuştuğunu anlatıyor.
VRChat deneyimim
BBC araştırmacısı Jess Sherwood
Sanal alanlara nasıl tamamen kapıldığımızı görmek beni şaşırttı. Yeniden çocuk gibi hissetmeye başladım. Dolayısıyla yetişkin erkekler bana okula gidip gitmediğimi sorduğunda ve sanal gerçeklikte sekse teşvik ettiğinde bu beni daha da çok rahatsız etti.
VRChat kesinlikle çocuklardan çok yetişkinlerin oynadığı bir alan izlenimi veriyor. Odaların çoğunda pembe neon ışıkları ve açık seks ortamı var. Amsterdam’ın ‘kırmızı ışık’ bölgesi ya da Londra’nın Soho mahallesinin arka sokaklarına benziyor. Seks oyuncakları sergileniyor.
Bu odalarda oyuncuların kontrol edebildiği bir müzik çalıyor. İçerdeki her şey gayet rahatsız edici. Yerde büyük gruplar halinde seks yapan kişiler, o arada tıpkı yetişkin çiftler gibi konuşan kişiler gönüyüşon,
Bir kere girdiniz mi önünüzdeki seçenekler, kalıp izlemek, çoğu buna benzeyen başka bir odaya geçmek ya da bana çok kere teklif edildiği gibi oyuna katılmak oluyor.
‘Müdahale çok az‘
İşleri sanal gerçeklikteki gelişmeleri izlemek olan kişiler de bu durumdan kaygılı.
Limina Immersive adlı danışmanlık şirketinin yöneticisi Catherine Allen şu anda İngiltere’deki Mühendislik ve Teknoloji Enstitüsü için sanal gerçeklik üzerine bir rapor hazırlıyor.
Allen araştırma ekibindekilerin sanal gerçeklik içerisinde bir çok “eğlenceli ve gerçeküstü” deneyim yaşadığını ama bazılarının “epey travmatik ve rahatsız edici” şeylerle karşılaştığını söylüyor.
Örnek olarak Meta’ya ait bir uygulamada 7 yaşında bir kız çocuğuna rastlanmasını aktarıyor.
Küçük kızla kendisinin çevresini saran bir grup erkek onlara tecavüz şakaları yapıp gülüyorlar. Allen, bu olayda çocuğu korumak için adamlarla kızın arasına girerek müdahale etmek durumunda kaldığını anlatıyor.
“Bunu yapmak zorunda kalmamalıydım aslında. Fakat alanda müdahale olmadığı ya da hemen hiç yokmuş gibi olduğu için mecbur kaldım” diyor.
İngiltere Parlamentosu’na önümüzdeki aylarda gelecek olan internet güvenliği yasa tasarısında sanal gerçeklik ya da metaverse’den özel olarak bahsedilmiyor.
Fakat Kültür Bakanı Nadine Dorries’in açıklamalarına göre tasarıya bu teknoloji dahil edilecek ve çocukların zararlı içeriklerden korunması konusunda platformlar ve hizmet sunuculara sorumluluk yüklenecek.
VRChat, BBC’ye “kendisini güvenli ve herkesin rahat hissedeceği bir yer haline getirmek için büyük çaba gösterdiğini” söyledi ve “çocukları hedef alan toksik davranışların platformda yeri olamayacağını” kaydetti.
Meta ise başka şirketlerce tasarlanmış uygulamaların sorumluluğunun kendisine ait olamayacağını söylüyor.
“Biz oyunculara, başka kullanıcıları şikayet etmek ve bloklamak için araçlar sunuyoruz. İnsanların bu alanlarla nasıl etkileştiklerini öğrendikçe yeni araçlar geliştirmeyi sürdüreceğiz” diyor.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***
