Cezayir ile Fransa arasında ‘sömürge’ ve ‘Osmanlı’ gerginliği

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u ‘iç işlerine karışmakla’ suçlayan Cezayir hükümeti, Paris Büyükelçisini acil istişareler için geri çağırdı. Fransız ordusu, Cezayir’in hava sahasını tüm Fransız askeri uçaklarına da kapattığını açıkladı.

Cezayir Cumhurbaşkanlığı tarafından yayınlanan açıklamada, ülkenin “içişlerine hiçbir dış müdahalenin kabul edilmeyeceği” belirtildi.

Açıklamada “Macron’un açıklamaları kesinlikle kabul edilemez bir durum” denilerek, Paris Büyükelçisi Muhammed Antar-Davud’un “acil istişareler için geri çekildiği” belirtildi.

Macron, Cezayir ile ilgili ne söyledi?

Fransa Cumhurbaşkanı, 1962’de sona eren Cezayir Savaşı’nda önemli roller üstlenmiş kişilerin soyundan gelen gençlerle bir araya gelmiş, bu görüşme Le Monde gazetesi tarafından haberleştirilmişti.

Gazeteye göre toplantıda Macron, ülkenin 1962’de bağımsızlığını kazanmasının ardından Cezayir’in “kiralık bir hafıza” üzerine inşa edildiğini ve “siyasi-askeri bir sistem” tarafından idare edildiğini ifade etti.

Le Monde gazetesine göre Macron bu görüşmede Cezayir’in “yeniden yazılmış bir ülke tarihi”ne sahip olduğunu ve bu tarihin “gerçeklere değil, Fransa’ya karşı nefret söylemi” üzerine inşa edildiğini söyledi.

Bu nefret söyleminin halkta karşılığı bulunmadığına inandığını söyleyen Cumhurbaşkanı, bunun “siyasi ve askeri yönetimden” ve “kiralık hafızadan” geldiğini ileri sürdü.

“Türkiye’nin Cezayir’de Osmanlı İmparatorluğu’nun hakimiyetini unutturabilme kapasitesi büyüleyici”

Macron’un bu açıklamaları Cezayir basınında tepki ile karşılandı.

Fransızca yayın yapan Cezayir 24, Fransız cumhurbaşkanını Fransız sömürge mirasının eleştirilmesinden, Cezayir ile Afrika’da işlenen sömürgecilik suçlarının kabul edilmesinden rahatsızlık duymakla eleştirdi.

Cezayir basınında Macron’a yöneltilen bir diğer eleştiri de Osmanlı İmparatorluğu konusunda geldi.

Le Monde’a göre Fransa Cumhurbaşkanı gençlerle yaptığı aynı toplantıda “Fransız sömürgesinden önce Cezayir’de bir ulus var mıydı?” sorusunu sormuş ve Osmanlı İmparatorluğu’na atfen daha önce de ülkede “kolonileştirilme” yaşandığını söylemişti.

Haberde Macron, “Türkiye’nin Cezayir’de oynadığı rolü ve sahip olduğu hakimiyeti tamamen unutturabilme kapasitesini görmek beni büyülüyor” dedi.

Cezayir’den Fransa’ya nota

Fransa, geçtiğimiz hafta eski Fransız kolonilerini yasa dışı göçmenlerin geri dönmesine izin vermek için yeterli adımları atmamakla suçlayarak Cezayir, Fas ve Tunus’tan gelenlere verilen vize sayısını keskin bir şekilde azaltacağını duyurdu.

Paris yönetimi, söz konusu ülkeleri, yasa dışı yollardan ülkeye giren vatandaşlarının iadesi sırasında gerekli izin belgelerini sağlamamakla suçluyor.

Cezayir, bunun üzerine, vatandaşlarına vize kısıtlaması getirdiği gerekçesiyle Fransa’nın Cezayir Büyükelçisi’ni, Dışişleri Bakanlığına çağırarak, karara tepki göstermişti.

Macron ise vize sayısındaki düşürmenin “iş insanları ve öğrencileri etkilemeyeceğini” ifade etmişti. Bununla birlikte Cumhurbaşkanı, buradaki “fikrin” “kolayca vize almayı alışkanlık haline getirmiş yönetimdeki kişileri rahatsız etmek” olduğunun altını çizmişti.