Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, “Yüzyılın En İyi Beyin Cerrahı” seçilen 100 yaşındaki Prof. Dr. Gazi Yaşargil‘in, hayatını kaybettiğini duyurdu.
Sağlık Bakanı Memişoğlu, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Beyin Cerrahı Prof. Dr. Gazi Yaşargil’in, hayatını kaybettiğini açıkladı. Memişoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Alanında yürüttüğü eşsiz çalışmalarla ‘Yüzyılın En İyi Beyin Cerrahı’ seçilen Prof. Dr. Gazi Yaşargil Hocamızın vefatını büyük bir üzüntüyle öğrendim. Bilime adadığı ve bir asra yaklaştığı ömründe hepimiz için örnek teşkil eden nice işe imza atmıştı. Onun hatırasını yaşatmak için elimizden geleni yapacağız. Mekânı cennet, makamı ali olsun.”
Gazi Yaşargil kimdir?
Prof. Dr. M. Gazi Yaşargil 6 Temmuz 1925 tarihinde babasının kaymakamlık görevi yaptığı Diyarbakır’ın Lice kasabasında doğdu. Aynı yıl aile Ankara’ya yerleşip, 5 kardeş Ankara’da okullara gittiler. Gazi, Atatürk Lisesi’nde Latince öğretilen klasik şubeden Mayıs 1943’de mezun oldu. Sonbahar 1943’de Almanya’da Friedrich Schiller Üniversitesi’nde, Jena-Thüringen, tıp tahsiline başladı. İki sömester sonra Mart 1945’de İsviçre’ye geçti. Basel Üniversitesi’nde tıp tahsiline devam edip sonbahar 1949’da mezun oldu. Üç ay Anatomi Enstitüsü’nde beyin anatomisi üzerine Dr. Josef Klingler’in yanında çalıştı. 1950-1953 yılları arasında birer sene nöroloji-psikiyatri, dahiliye ve genel cerrahide asistanlık yaptıktan sonra Ocak 1953’de Zürich Üniversitesi’nde beyin cerrahisi kliniğinde Prof. H. Krayenbühl ve Prof. G. Weber yanında uzmanlığını yaptı. 1960 yılında doçent, 1965 yılında profesör, 1973’de ordinarius profesör olup aynı klinikte 1993 yılına kadar direktörlük yaptı.
Zürich Üniversitesi Beyin Cerrahisi Kliniği’nde rutin beyin cerrahisi çalışmaları yanında, ilk 12 sene (1953-1965) serebral anjiografi ve 1957-1965 yıllarında stereotaktik teknikle Parkinson hastalığı ve diğer hareket bozukluklarının tedavisine yönelik ameliyatlar yaptı. Zürich’de Nörofizyolog Prof. Oscar Wyss’in yardımıyla ilk defa yüksek-frekanslı koagülasyon tekniğini kullandı ve bu teknik küresel kabullendi.
Ekim 1965 – Aralık 1966 tarihleri arasında Amerika’da Burlington-Vermont Üniversitesi’nde hayvan laboratuarında Prof. M.P.R Donaghy ve ameliyat hemşiresi Bayan Jackie Robert’ın yanında mikrovasküler cerrahi öğrendi ve bu tekniği ilk defa hayvan beyni damarlarında (500-1000 mikron çapında) uyguladı.
Ocak 1967’de Zürich Beyin Cerrahisi Kliniği’ne dönüp mikrotekniği ve sisternal açılım yöntemini tüm beyin ve omurilik cerrahisinde kullanmaya başladı. Bu teknik beynin revaskülarizasyonunda, anevrizma, AVM, kavernom, ekstra-aksiyal ve intra-aksiyal beyin-omurilik tümörlerinde ve temporal epilepsi cerrahisinde rutin olarak kullanılarak nöroşirurjide yeni bir çağ açıldı. Zürich’de mikrocerrahi laboratuarını kurup 1968-1993 yıllarında beş kıtadan 3000’den fazla cerraha mikrocerrahi tekniği öğretildi.
Zürich Üniversitesi Nöroşirurji kliniğindeki şeflik görevinden Ocak 1993’de emekli oldu. Ekim 1994’de Amerika’da Little Rock şehrinde yaş sınırı olmayan Arkansas Üniversitesi’nde kendisine Profesörlük görevi verildi. Bu hastanede ameliyatlar yaptı, dersler verdi, yayımlar yaptı, mikronöroşirurji laboratuvarı kurdu ve mikronöroşirurji kursları hazırladı. Ekim 2013 ARKANSAS Üniversitesi’nden emekli oldu.
Profesör Yaşargil Kasım 2013’den itibaren Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde cerrahi çalışmalarına, derslere, konferanslara, laboratuar çalışmalarına ve mesleki yayınlara devam etmektedir.
Profesör Yaşargil ismi altında Oxford-İngiltere, Little Rock-ABD ve Beijing-Çin’de mikrocerrahi laboratuarları kurulmuştur. Arkansas Üniversitesi, “Yaşargil Kürsüsü’nü kurarak ve “Gazi ve Dianne Yaşargil Yıllık Konferansı”nı yaparak çalışmalarını onurlandırmıştır.
Zürich İsviçre Tıp Fakültesi Kasım 2014 yılında “Yıllık Yaşargil” konferansları başlatılarak Yaşargil’in Zürich Üniversitesi’nde çalışmaları ve katkıları onurlandırılmıştır.
Onursal profesör
- 1990 İbni Sina Üniversitesi, Ankara, Türkey
- 1991 Cerrahpaşa Üniversitesi, İstanbul, Ankara
- 1993 Onursal Nöroşirurji Prof. Yaşargil, Üniversite Zürich
- 1999 Univercity of Lima, Peru
- 2000 Hacettepe Üniversitesi Ankara, Turkey
- 2001 Capital University of Medical Sciences Beijing, China
- 2001 Fourth medical university, Xian, China
- 2003 Tartu Üniversitesi, Tartu – Estonya
- 2003 Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun, Türkiye
- 2003 Friedrich Schiller Üniversitesi, Jena, Almanya
- 2005 Moskova, Burdenko Üniversitesi
- 2013 UAMS, Little Rock Arkansas (USA)
Fahri tıp doktorluğu
- 1990 Ankara üniversitesi İbni Sina Hastanesi
- 1991 İstanbul üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi
- 1999 Lima üniversitesi, Peru
- 2000 Hacettepe üniversitesi
- 2014 İzmir Ege Üniversitesi
Mesleki eğitimi
- Ocak 1944 şubat 1945, Friedrich von Schiller üniversitesi tıp fakültesi Jena, Almanya (iki sömestr)
- Mayıs 1945 –Eylül 1949, Basel Üniversitesi Tıp Okulu, İsviçre (10 sömester)
- Eylül – Aralık 1949 aylarında, Basel üniversitesi anatomi bölümünde beyin anatomisi araştırması
- 2 Mart 1950, Basel Üniversitesi Tıp Doktoru Diploması
- 15 Mart 1950- 15 Mayıs 1951, Psikiatri asistanlığı, Münsingen, Bern, (İsviçre)
- 16 mayıs 1951 – 30 Aralık 1951, İnterlaken, (İsviçre) hastanesinde İç hastalıkları asistanlığı
- 1 ocak 1951 – 15 Aralık 1952, İnterlaken, (İsviçre) hastanesinde genel cerrahi asistanlığı
- 15 Aralık 1957 – 15 nisan 1965, Başasistanlık
- 4 Ocak 1953 – 14 Aralık 1957, Zürich Üniversitesi Nöroşirürji kliniği asistanlığı
- 25 Ekim 1965 – 4 ocak 1967, Burlington Vermont Üniversitesi nöroşirurji bölümünde (Burlington, ABD) mikrovasküler cerrahi laboratuar araştırması (Profesör R.M.P. Donaghy)
- Ocak 1967 – Nisan 1973 Associate Profesor, Zürih Üniversitesi nöroşirurji kliniğinde labataruvarda ve klinikte mikrotekniklerin uygulanması
- 16 nisan 1973 – 1 ocak 1993, Ordinaryüs Profesör ve Zürih Üniversitesi nöroşirurji kürsüsü başkanı
- 1 ocak 1993 Zürih Üniversitesi Nöroşirurji kliniğinde yaş sınırına gelince emekli oldu.
- Ekim 1994ten Ekim 2013 Little Rock ARKANSAS
- UAMS(university of Arkansas for Medical Sciences) nöroşirurji profesörü
- Kasım 2013 İstanbul, Yeditepe Üniversitesi Hastanesi, Nöroşirurji Profesörü
Akademik düzey
- 1960 – 1964 Nöroşirurji doçenti
- 1965 – 1973 Nöroşirurji asistan profesörü
- 1 Nisan 1973 – 31 Aralık 1992 Ordinaryüs Profesör ve Zürih Üniversitesi Hastanesi Nöroşirurji Kliniği kürsü başkanı
- 1974 – 1976 İsviçre Nöroşirurjiyenler Birliği Başkanı
- Ağustos 1994 –Ekim 2013 Nöroşirurji Profesörü UAMS (University of Arkansas for Medical Sciences)
- Kasım 2013 Yeditepe Üniversitesi İstanbul, Nöroşirurji Profesörü
Bilimsel yayınları
- 13’Ü MONOGRAF OLMAK ÜZERE 340 YAYIN (Peer Reviewed Journal)
- 1957 Roentgenological diagnosis of exophtalmus unilateralis (Almanca)
- 1957 Vascular diseasesof the vertebral and basialar atreries (Almanca)
- 1958 The cerebral aneurysm (Almanca)
- 1962 The vertebral angiography (Almanca)
- 1965 Cerebral angiography (Almanca)
- 1967 Mikro – Vascular Surgery (İngilizce)
- 1968 Cerebral angiography (İngilizce)
- 1969 Microsurgery applied to neurosurgery (İngilize)
- 1984 Microneurosurgery Vol. I: intracranial Aneurysms (İngilizce)
- 1984 Microneurosurgery Vol. II: intracranial Aneurysms (İngilizce)
- 1987 Microneurosurgery Vol. IIIA: AVM of the Brain (İngilizce)
- 1987 Microneurosurgery Vol. IIIB: AVM of the Brain (İngilizce)
- 1994 Tumors of the Central Nervous system (İngilizce)
- Microneurosurgery Vol. IVA:
- Microneurosurgery Vol. IVB:
- 1996 Tumors of the Central Nervous system (İngilizce)
Özel konferanslar
- 1978 H.Olivecrona Konferansı Stockholm, İsveç
- 1981 Wilder Penfield konferansı Calgary, Kanada
- 1984 William Cone Konferansı Montreal, Kanada
- 1985 Hollins konferansı New York, ABD
- 1985 J.Bonnal’ı Anma Günü Brüksel, Belçika
- 1987 Sixto Obrador Konferansı Madrid, İspanya
- 1989 Stanley Gore Konferansı Zermatt, İsviçre
- 1990 W.Dandy konferansı Baltimore, ABD
- 1990 II Egaz Moniz Konferansı Lizbon, Portekiz
- 1991RMP Donaghy Konferansı New Orleans, ABD
- 1993 Charles Drake Konferansı Charlottesville, ABD
- 1994 Avrupa Lecture, EANS Kuipo, Finlandiya
- 1996 Wilder Penfield Konferansı London, Ontario, Kanada
- 1997 E.H. Botterel Konferansı Toronto, Kanada
- 1999 Charles Drake Konferansı London, Ontario, Kanada
- 2000 Gurdijan Konferansı Detroit, ABD
- 2000 George T. Tindall Konferansı Atlanta, ABD
- 2000 Mayfield Konferansı Cincinati, ABD
- 2000 Greenwood Konferansı Galveston, ABD
- 2001 Bennett-Tarkington Konf. Evanston, ABD
- 2002 Puussep Konferansı Tartu, Estonya
- 2003 Theodor Kurze Konferansı San Diego, ABD
- 2004 First Zeiss Lecture Frankfurt, Almanya
- 2005 Kuske Konferansı Irvine Unv. CA, ABD
- 2005 N.H and J.A Pracky Lecture Washington D.C
- 2008 Swami Dayananda Lecture Calcuta, İndia
- 2008 Gardner Lecture Cleveland, USA
- 2011 Rasmüssen Lecture Montreal, Kanada
- 2011 L. MALİ Lecture Detroit, USA
- 2011 First Yaşargil Lecture Denver, USA
- 2012 First Yaşargil Lecture Antalya, Türkiye
- 2014 Güney Doğu Avrupa Nöuroscience Kongresi, Üsküp-Makedonya
- 2014 Konya Selçuk Üniversitesi Açılış Konuşması
- 2014 İzmir Ege Üniversitesi Açılış Konuşması
- 2014 Eylül Yeditepe Üniversitesi
- 2014 Ekim Türk Tıp Dünyası Kurultayı
- 2014 Aralık ZÜRİCH ÜNİVERSİTESİ, Senelik YAŞARGİL “Lecture” başlatılması
- 2014 TÜBA 46 yıl Açılış Konferansı
Mesleki Ödüller
- 1957 İsviçre oftalmoloji derneği A. Vogt ödülü
- 1968 İsviçre tıp bilimleri akademisi Robert Bing ödülü
- 1976 İsviçre Devlet (Marcel Benoist) ödülü
- 1981 Uluslar arası mikrocerrahi derneği öncü mikrocerrah ödülü, Sidney, Avustralya
- 1988 Universite di Napoli e della compagna (onur madalyası)
- 1992 Türkiye Cumhuriyeti Tıp ödülü
- 1997 Dünya Nöroşirurji dernekleri federasyonu altın madalyası
- 1998 Arkansas tıp bilimleri üniversitesi seçkin öğretim üyesi ünvanı
- 1998 Brezilya Nöroşirurji derneği’nce “Yüzyılın Nöroşirürjiyeni” ünvanı
- 1999 Avrupa Nörolojik cerrahlar birliği onur madalyası
- 2000 Amerikan nörolojik cerrahlar kongresi “Yüzyılın Adamı1950–2000” ünvanı
- 2000 Arkansan Tıp Bilimleri Üniversitesinde M.Gazi Yaşargil adına beyin cerrahisi kürsü vakfı kuruldu
- 2000 Alman beyin cerrahisi derneğinin Fedor Krause madalyası
- 2000 Amerika cerrahlar koleji onur üye madalyası
- 2000 Tüba ödülü
- 2000 Türkiye cumhuriyeti Devlet Nişanı
- 2002 Uluslararası Francesco Durante, ödülü, İtalya
- 2002 Puusepp Onur Madalyan, Tartu Üniversitesi, Estonya
- 2005 Dünya Beyin Cerrahları Akademisi ilk altın onur ödülü
- 2005 Milli Egemenlik Onur Ödülü, Türkiye Büyük Millet Meclisi
- 2006 Tassa Türkis-American scientists and scholar assucistiu annual Conference Drexel University Philadelphia
- 2007 Independence Medal of the First Order of United Arab Emirates
- 2008 Türkiye Büyük Millet Meclisi Ödülü
