Reuters’e konuşan üç Rus kaynağa göre aracılar 2023’ün sonlarında Türkiye’de buluştu ve Putin’in savaşı mevcut cephe sınırlarında dondurma önerisini iletti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’da savaşı dondurmak için ateşkes önerisi, aracılar arasındaki temaslar sonrasında Amerika Birleşik Devletleri tarafından reddedildi.
Tartışmalar hakkında bilgi sahibi üç Rus kaynağın Reuters’e verdiği bilgiye göre, Putin 2023 yılı içerisinde Moskova’nın Orta Doğu’daki Arap ortakları da dahil olmak üzere aracılar vasıtasıyla kamuya açık ve özel olarak Washington’a Ukrayna’da ateşkesi düşünmeye hazır olduğuna dair sinyaller gönderdiğini söyledi.
Kaynaklara göre Putin mevcut hatlardaki çatışmayı dondurmayı teklif ediyor ve Rusya tarafından kontrol edilen Ukrayna topraklarından vazgeçmek istemiyordu.
ABD’li bir kaynak ise herhangi bir resmi temas olduğunu yalanladı ve Washington’un Ukrayna’yı içermeyen görüşmelere katılmayacağını söyledi.
2023 sonu ve 2024 başındaki görüşmeler hakkında bilgisi olan üst düzey bir Rus kaynak, durumun hassasiyeti nedeniyle isminin gizli kalması kaydıyla Reuters’e “Amerikalılarla temaslar boşa çıktı” dedi.
Temaslar hakkında bilgisi olan ikinci bir Rus kaynak, Amerikalıların aracılar aracılığıyla Moskova’ya, Ukrayna’nın katılımı olmadan olası bir ateşkesi görüşmeyeceklerini söylediklerini ve bu nedenle temasların başarısızlıkla sonuçlandığını söyledi.
Tartışmalara ilişkin bilgisi olan üçüncü bir kaynak ise “Amerikalılarla görüşülen her şey dağıldı” dedi ve Amerikalıların Ukrayna’ya baskı yapmak istemediğini söyledi.
Kremlin, Beyaz Saray, ABD Dışişleri Bakanlığı ve Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) konuyla ilgili yorum yapmadı.
ABD: ‘perde arkası görüşme’ yok
Putin “özel askeri operasyon” adını verdiği bir hareketle Şubat 2022’de binlerce Rus askerini Ukrayna’ya göndererek Kırım’ın ilhakından sonra tam işgal girişimini başlattı.
Ukrayna kendi varlığı için mücadele ettiğini söylüyor ve Batı, Putin’in işgalini Soğuk Savaş sonrası uluslararası düzene meydan okuyan emperyal tarzda bir toprak gaspı olarak değerlendiriyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Rusya’nın Ukrayna toprakları üzerindeki kontrolünü asla kabul etmeyeceğini söyledi ve Rusya ile her türlü teması yasakladı.
İsminin açıklanmaması kaydıyla Washington’da konuşan ABD’li bir yetkili, ABD’nin Rusya ile herhangi bir arka kanal görüşmesine girmediğini ve Washington’un Ukrayna’nın arkasından gitmeme konusunda tutarlı olduğunu söyledi.
ABD’li yetkili, hükümet dışında Ruslar arasında resmi olmayan “Track II” görüşmelerinin yaşandığını ancak ABD’nin bunlarla ilgilenmediğini söyledi.
ABD’li yetkili, Putin’in kamuoyuna açıklanan bilgilere dayanan önerisinin, Rusya’nın Ukrayna topraklarını elinde tutması yönündeki geçmişteki taleplerden farklı olmadığını söyledi. Yetkili, Washington’un defalarca bunu kabul etmeyi reddetmesinden dolayı Moskova’da hayal kırıklığı yaşandığını öne sürdü.
Putin geçen hafta da ABD’li talk-show sunucusu Tucker Carlson’a Rusya’nın “diyaloğa” hazır olduğunu söyledi.
Görüşmeler Türkiye’de yapıldı
Üç Rus kaynağa göre aracılar 2023’ün sonlarında Türkiye’de buluştu.
Dördüncü bir diplomatik kaynak, Rusya ve ABD arasında Rusya’nın inisiyatifiyle aracılarla yapılan resmi olmayan temasların olduğunu ama sonuçsuz kaldığını belirtti
ABD’li yetkili, aracılarla resmi olmayan bir temas kurulduğundan haberi olmadığını söyledi.
Üç Rus kaynağa göre Putin’in sinyali, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, CIA Direktörü Bill Burns ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in de aralarında bulunduğu üst düzey ABD’li yetkililerin buluştuğu sırada Washington’a iletildi.
Rus kaynaklardan birinin söylediğine göre, fikir Sullivan’ın Putin’in dış politika danışmanı Yuri Ushakov ile konuşarak sonraki adımları belirlemesiydi.
Ancak Rus kaynaklardan biri, Sullivan ocak ayında Ushakov’u aradığında Washington’un ilişkinin diğer yönleri hakkında konuşmaya istekli olduğunu ancak Ukrayna olmadan ateşkes hakkında konuşmayacağını söylediğini aktardı.
Putin: Savaşı sürdürmeye hazırız
Rus kaynaklardan biri, ABD’nin savaşın finansmanına yardım ettiği göz önüne alındığında, Washington’un Ukrayna’yı müzakerelere teşvik etmeyeceği yönündeki ısrarı nedeniyle ABD’ye duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi.
Başka bir Rus kaynak Putin’in ‘Hiçbir şey yapmayacaklarını biliyordum’ dediğini aktararak Amerikalılar hakkında “Kurulması iki ay süren bağlantıların kökünü kestiler” dedi.
Başka bir Rus kaynak ise ABD’nin Putin’in samimi olduğuna inanmadığını söyledi.
Kaynak “Amerikalılar Putin’in ateşkes konusunda samimi olduğuna inanmıyordu, ama öyleydi ve hala öyle. Ateşkesi tartışmaya hazır. Ancak aynı şekilde ne kadar sürerse sürsün savaşmaya da hazır” ifadelerini kullandı.
Rus kaynaklar, Kremlin’in konuyla ilgili ABD ile daha fazla temas kurmasının pek bir anlamı olmadığını, dolayısıyla savaşın devam edeceğini söyledi.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***