YUSUF DERELİ | HABER ANALİZ
17 Ağustos’ta gece yarısı yaşanan ve Türkiye’nin yakın tarihinin en büyük felaketi olarak gösterilen depremin üzerinden 24 yıl geçti. Türkiye, depreme hazırlık konusunda aradan geçen 24 yılda neredeyse bir arpa boyu kadar bile yol alamadı.
Dönemin Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum, Kasım 2020’de katıldığı bir televizyon programında, “Türkiye’de öncelikli dönüştürülmesi gereken 6,7 milyon konut var. Bunun 1,5 milyonu acilen dönüşmesi gereken konutlar. Bunun 300 bini İstanbul’da.” demişti. Aradan 3 yıla yakın bir zaman geçti. Geçtiğimiz hafta AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Türkiye genelinde 6,5 milyon konutu dönüştürmeyi hedefliyoruz.” ifadelerini kullandı. Yıllar geçiyor ancak Türkiye depreme hazırlık konusunda yerinde saymaya devam ediyor!
FELAKET ‘GELİYORUM’ DİYOR
Uzmanlara göre beklenen İstanbul depreminin eli kulağında! Büyüklüğünün ise 7’nin üzerinde olacağı belirtiliyor. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, “Marmara’da bir enerji birikiyor. Şu an bir deprem olursa bunun büyüklüğünün yaklaşık 7.0-7.2 olabileceğini biliyoruz ama ne zaman olacağını söyleyemiyoruz.” ifadelerini kullanmıştı.
Alman Yer Bilimleri Araştırma Merkezi (GFZ) uzmanları Türkiye’nin tektonik yapısını analiz eden araştırmalarında, Marmara Denizi’nde 7,4 büyüklüğünde depremin meydana gelebileceği sonucuna vardı.
Deprem uzmanı Prof. Dr. Naci Görür de geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, “İstanbul’da beklenen deprem 7,2 ila 7,6 arasında değişiyor. O kesin. Bilimsel çalışmalar bunu gösteriyor. 600 bin konut yani siz isterseniz her konutta 4 kişi düşünün daire gibi düşünün. 4 kişiden 2,5 milyon insan ölümle burun buruna kalır. Vereceğimiz can kaybı inanılmaz boyutta olur.” demişti.
Böyle bir deprem milyonlarca insanın enkaz altında kalması, Türkiye’de hayatın durması demek. AKP rejimi ise gerçekleri görüp yapısal sorunları çözmek, kalıcı tedbirler almak yerine hâlâ algı operasyonlarıyla günü kurtarmanın telaşında…
Erdoğan rejimi, Türkiye’yi 20 yılda depreme hazır hale getirmeyi planlıyor. Peki Türkiye’nin o kadar vakti var mı? Deprem bilimcilere göre yok.
17 AĞUSTOS DEPREMİNİN AĞIR BİLANÇOSU
Merkez üssü Gölcük olan büyük İstanbul depreminin üzerinden 24 yıl geçti. Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın kırılmasıyla meydana gelen deprem, İstanbul, Bolu, Bursa, Eskişehir, Kocaeli, Sakarya ve Yalova’da can ve mal kaybına neden oldu. Deprem, 17 Ağustos 1999 Salı günü saat 03:01’de başladı ve 45 saniye sürdü.
Depremin merkez üssü İzmit’in Gölcük ilçesi olarak açıklandı. Büyüklüğü de Richter ölçeğine göre ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi (USGS) tarafından 7,6; Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi tarafından ise 7,8 olarak ölçüldü. Bugün genel olarak depremin büyüklüğü, ilk yapılan açıklamalarda duyurulan 7,4 olarak kabul ediliyor.
YAKLAŞIK 19 BİN KİŞİ ÖLDÜ, 6 KİŞİ KAYIP
17 Ağustos 1999 Depremi, gerek nüfus yoğunluğu gerekse de ekonomik faaliyet açısından Türkiye’nin en önemli bölgesini etkiledi. Resmi rakamlara göre, depremde 18 bin 373 kişi hayatını kaybetti, 48 bin 901 kişi de yaralandı. 5 bin 840 kişi de kayboldu. Ancak resmi olmayan kaynaklara göre can kaybı 5 bin civarında.
Depremde hasar gören bina sayısı 365 bin. 112 bin 735 bina yıkıldı, ağır hasar gördü. Orta hasarlı bina sayısı 124 bin 131 olarak açıklandı. Az hasarlı bina ise 128 bin 42 olarak kayıtlara girdi. Can kayıplarının önemli bir bölümü binaların yıkılması ya da ağır hasar almasının sonucuydu.
Deprem Riskinin Araştırılarak Deprem Yönetiminde Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu’nun Temmuz 2010’da yayımladığı raporda, depremde 364 bin 905 konut ve işyerinin yıkıldığı ya da çeşitli düzeylerde hasar gördüğü belirtildi.
5 YILDA HEDEF 1,5 MİLYON
Peki 22 yıldır ülkeyi tek başına yönetin AKP rejimi depreme hazırlık konusunda bugüne kadar ne yaptı?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2020 yılı kasım ayında yapığı açıklamada, 5 yılda 1,5 milyon konutun dönüşümünü hedeflediklerini söylemişti. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un 24 Şubat 2019’da yaptığı açıklamaya göre Türkiye’de yenilenmesi gereken konut sayısı 6,7 milyon! Erdoğan’ın dediği gibi hedeften sapma olmaz ve yılda 300 bin konut yapılırsa Türkiye, yaklaşık 20 yıl sonra depreme hazır hale gelecek!
2012 yılında başlatılan Kentsel Dönüşüm Seferberliği kapsamında Şubat 2019’a kadar 590 bin konut dönüştürüldü. Bunu bizzat dönemin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum açıklamıştı. Ancak Kurum, 10 Nisan 2022’deki açıklamasında 2012’den bugüne kadar 3 milyon konutu dönüştürdüklerini söyledi.
Bakan’ın her iki açıklamasının da doğru olduğunu kabul edersek, 2021’e kadar geçen 9 yılda 1,5 milyon konut dönüştüren iktidar, sadece 1 yılda 1,5 milyon konutu yenilemiş olmalı! Bu arada rejimin yıllık ‘dönüşüm’ hedefi 300 bin konuttu. Murat Kurum, rakamları manipüle ederek kamuoyunu yanıltıyor olabilir mi?
İMAMOĞLU: BİZE 70-80 YIL LAZIM
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, İstanbul’un deprem hazırlığına ilişkin olarak geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada şunları söylemişti: “Bu hızla biz İstanbul’u 70, 80 sene dönüştüremeyiz. Depremin ne zaman olacağını bilmediğimiz bir ortamda, kapıda beklediği bir ortamda çok acele etmemiz lazım.”
Ekrem İmamoğlu, geçtiğimiz yıl yaptığı açıklamada da iktidar temsilcilerinin verdiği rakamların tamamının hatalı olduğunu söylemişti.
ÜRKÜTEN SENARYO; İSTANBUL YERLE BİR OLUR!
İstanbul’daki konut stoku 1999 depreminde 1 milyon 650 bir civarındaydı. Bugün ise bu rakamın 2 milyona yakın olduğu tahmin ediliyor. Yapılan araştırmalara göre söz konusu konutlardan 700 bini riskli sınıfta ve yıkılmalı. İstanbul’da depremin yıkım eşiği 6,4!7,0 ve üzeri büyüklükte 25-30 saniye süren bir depremde binlerce bina yerle bir olacak.
İBB tarafından iki yıl önce hazırlanan 7.5 büyüklüğündeki yıkıcı bir deprem senaryosuna göre; İstanbul’da çok ağır ve ağır hasarlı bina sayısı 48 bin, orta ve daha üstü hasarlı bina sayısı 194 bin olacak. Bu rakamlara göre; binaların yüzde 22,6’sı yıkılacak, 25 milyon ton enkaz oluşacak, yolların yüzde 30’u kapanacak, 463 içme suyu noktası, bin 45 atık su noktası ve 355 doğal gaz noktası hasar görecek. Toplamda 120 milyar TL yapısal ve yapısal olmayan ekonomik kayıp yaşanacak.
Türkiye’de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***
