Uzun zamandır üzerinde görüşmelerin sürdüğü Ukrayna ve Rusya arasındaki esir değişimi gerçekleşti.
Rusya’nın Mariupol kuşatmasında gözaltına alınan Azak Taburu komutanlarının ve 10 yabancı ülke vatandaşının da yer aldığı gruplar, karşılıklı olarak serbest bırakıldı. Müzakerelerde Suudi Arabistan ve Türkiye arabulucu oldu.
Ukrayna’dan yetkililerin yaptığı açıklamaya göre, aralarında Rusya’nın elindeki 215 savaşçı ve asker serbest bırakıldı. Aralarında Rusya’nın “neo-Nazi olmakla” suçladığı, milliyetçi ideolojisiyle bilinen Azak Taburu’nun komutanları da var. Beş İngiltere, ABD, İsveç, Hırvatistan ve Fas vatandaşlarından oluşan 10 kişilik ekip de Suudi Arabistan’a gönderildi. Rusya’nın serbest bıraktığı bu yabancı ülke vatandaşları buradan ülkelerine gönderiliyor.
Buna karşılık Ukrayna’nın iade ettiği 55 kişi arasında, ülkede Rusya yanlısı ayrılıkçı bir parti olduğu gerekçesiyle yasaklanan bir siyasi partinin lideri olan Viktor Medvedçuk da var.
Rusya’nın Azak Taburu liderlerini serbest bırakması beklenmiyordu. İniltere vatandaşlarından ikisi ve Fas vatandaşı, kurulan mahkemede “idama mahkum edilmişti.” Diğer tutukluların da yargılanmasının kısa süre içinde başlayacağı duyurulmuştu. Hemen ardından savaşçıların serbest bırakılması sürpriz olarak karşılandı.
Karşılıklı esir takası, Ukrayna’nın kuzeyindeki Çernihiv şehrinde gerçekleşti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Salı günü Amerikan PBS kanalına verdiği röportajda 200 kişilik esir değişimi görüşmelerinde Türkiye’nin önemli bir rol oynadığını söylemişti. Çarşamba günü de New York’taki Türkevi’nde gazetecilere yaptığı açıklamada “Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yürüttüğüm diplomasi trafiği sonucunda Rusya ve Ukrayna arasında 200 savaş esirinin mübadelesi bugün yapıldı” dedi.
Gün içinde Suudi Arabistan’dan da bir açıklama geldi. Açıklamada, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman’ın arabuluculuğu sonucunda Rusya’nın 10 yabancı ülke vatandaşı savaş esirini serbest bıraktığı belirtildi.
Bu esir değişimi, 24 Şubat’ta Rusya’nın savaşı başlatmasından bu yana yapılan en geniş kapsamlı esir değişimi oldu.
Bu kritik somut olumlu adım, Putin’in kısmi savaş seferberliği ilan ettiği günün devamında geldi.
Zelenskiy, savaş esirlerinin değişimiyle ilgili yaptığı açıklamada “Bu açıkça bizim için bir zafer. Asıl önemlisi 215 aile, sevdiklerini güvenle ve evlerinde görebilecek.” dedi.
Değişimin sağlanmasındaki rolü nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür eden Zelenskiy, Rusya’nın serbest bıraktığı beş üst düzey Ukraynalı askerin (Azak taburu komutan ve komutan yardımcıları) savaş bitene kadar Türkiye’de kalacağını söyledi. Bu açıklamaya göre anlaşmada bu askerlerin Ukrayna’ya dönmemesinin yer aldığı anlaşılıyor.
Muhammed bin Salman’ın ise 10 yabancının Rusya tarafından serbest bırakılmasında önemli bir rol oynadığı biliniyor. Savaşın başından bu yana birçok yabancı savaşçı Ukrayna’ya destek vermek üzere savaşa katıldı.
Bugüne kadar savaşla ilgili daha sessiz bir profil çizen Riyad, son dönemde Rusya’yla arasındaki yakınlığı kullanarak böyle bir değişime imza attı. Muhammed bin Salman’ın böylece 2018’de Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’daki konsoloslukta öldürülmesinin ardından oluşan olumsuz algıyı kırmaya çalıştığı değerlendiriliyor.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***