AKP’nin 6’ncı yargı paketi komisyonda kabul edildi

TBMM Adalet Komisyonu

AKP ve MHP tarafından hazırlanan 24 maddelik Hakimler ve Savcılar Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Adalet Komisyonu’nda görüşülerek kabul edildi.

Yasa teklifiyle; Hakimler ve Savcılar Kanunu, Noterlik Kanunu, Danıştay ve Yargıtay Kanunu ile Türk Ceza Kanunu başta olmak üzere toplam 10 kanunda değişiklik öngörülüyor.

HAKİM VE SAVCI YARDIMCILIĞI GELİYOR

Buna göre; yargıda hakim ve savcı yardımcılığı kurumu oluşturulacak. Yürürlüğü 1 Ocak 2023’te başlayacak uygulamaya göre, hakim ve savcı yardımcılığı süresi 3 yıl olacak. Hakim ve savcıların, birinci sınıfa ayrılması için en az 3 meslek içi eğitim programına katılması gerekecek. Hâkim ve savcı yardımcıları, son eğitim döneminin ardından yazılı ve sözlü sınava tabi tutulacak. Hakim ve savcı yardımcıları görev döneminde bölge adliye veya bölge idare mahkemeleri ile Yargıtay veya Danıştay’da da görevlendirilebilecek.

Hakim ve savcı yardımcılığı sonunda başarılı olamayanlar, talepleri halinde merkez veya taşra teşkilatında genel idare hizmetleri sınıfında bir kadroya atanabilecek, aksi halde bu kişilerin hakim ve savcı yardımcılığına son verilecek. Hakim ve savcı yardımcılığı süresini tamamlamadan görevden ayrılanlar ile bu süreyi tamamlayıp mesleğe kabul edildikten sonra hakim ve savcı yardımcılığı süresi kadar çalışmadan görevden ayrılanlar, bu süre zarfında kendilerine ödenen aylık, ödenek, tazminatlar ile her türlü ödemenin, mecburi hizmetin eksik kalan kısmı ile orantılı miktarını iki kat olarak ödeyecek.

DANIŞTAY KANUNU’NDA DEĞİŞİKLİĞE GİDİLİYOR

Teklifle Danıştay Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Buna göre, sabit üyelerle görev yapan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun mevcut yapısıyla çalışması için belirlenen süre 31 Aralık 2022’den 31 Aralık 2026’ya kadar uzatılıyor.

Danıştay daire sayısının 10’a düşürülmesi için öngörülen süre, 4 yıl daha uzatılıyor.

Yargıtay Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu 8 asıl, 4 yedek olmak üzere 12 üyeden oluşacak.

Yargıtay Birinci Başkanlık Kuruluna seçilenlerin bir seçim dönemi geçmeden yeniden seçilemeyeceklerine yönelik hüküm yürürlükten kaldırılıyor.

FİYATLARI ETKİLEYENLERE VE STOKÇULUĞA CEZALAR

Teklife göre, Türk Ceza Kanunu’nun “fiyatları etkileme” başlıklı maddesinde değişikliğe gidilerek fiyatları etkileme suçuyla etkin mücadele edilebilmesi amacıyla suçun cezası artırılıyor. Buna göre, işçi ücretlerinin veya besin veya malların değerlerinin artıp eksilmesi sonucunu doğurabilecek bir şekilde ve bu maksatla yalan haber, havadis yayan veya sair hileli yollara başvuran kimseye üç aydan iki yıla kadar verilmesi öngörülen hapis süresi, “bir yıldan üç yıla” şeklinde değiştiriliyor.

Fiil sonucu besin veya malların değerleri veya işçi ücretleri artıp eksildiği takdirde cezanın üçte biri oranında artırılmasına yönelik düzenleme ise yarısına çıkarılıyor.

Fail, ruhsatlı simsar veya borsa tellalı ise cezanın ayrıca “sekizde bir” oranında artırılmasına yönelik maddedeki süre ise “yarısı oranında” olarak düzenleniyor.

Mal veya hizmet satımından kaçınma suçuyla etkin mücadele edilebilmesi ve stokçuluk faaliyetlerinin önlenebilmesi amacıyla bu suçun cezası da artırılıyor. Belli bir mal veya hizmeti satmaktan kaçınarak kamu için acil bir ihtiyacın ortaya çıkmasına neden olan kişi için “6 aydan 2 yıla” kadar öngörülen hapis cezası, “1 yıldan 3 yıla” olarak artırılıyor. Bu madde, düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Teklifle, hakim ve savcı yardımcılığı müessesesinin getirilmesine bağlı olarak ilgili kanunlarda uyum düzenlemeleri de yapılıyor.

Düzenlemedeki hükümler 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

NOTER DÜZENLEMESİ

Öte yandan teklifin, noterliklere atama usullerini içeren “2 defa yapılan ilana rağmen atama yapılamayan bir noterliğe; üst sınıf veya aynı sınıf noterler arasından, bu sınıflardan isteklinin bulunmaması halinde, son hal kağıdında olumlu kanaat belirtilmiş olması kaydıyla bir alt sınıf noterler arasından atama yapılabilecek. Üst sınıf veya aynı sınıf noterler arasından yapılacak atamalarda, bulunduğu noterlikte 2 yılını doldurma şartı aranmayacak.” maddesi, kabul edilen önergeyle metinden çıkarıldı.

Teklifle, boşalan veya açılan noterliklere yapılan atamalardan vazgeçmenin hangi süre içinde yapılacağı da düzenleniyor. Atanma veya nakil talebinde bulunan başvuru sahiplerinin vazgeçme talepleri, ilan tarihinden itibaren bir ay içinde iletilmesi kaydıyla atama işleminde değerlendirilecek. Aksi halde vazgeçme talebi dikkate alınmayacak.

Noterin göreve başlamasına ilişkin zorunluluk ile haklı bir neden olmaksızın bu zorunluluğa uyulmaması durumunda noter istifa etmiş sayılacak. Noter, atama veya nakle ilişkin kararın Adalet Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde ilanından itibaren 1 ay içinde yeni görevine başlayacak. Atanan veya nakledilen noterin henüz çalıştığı yere ilişkin noterlik sıfatı, Cumhuriyet savcısının huzurunda yapılacak devir ve teslim işleminin bitmesiyle sona erecek, yeni yer noterlik sıfatı ise bu yere fiilen başlama tarihinde kazanılmış olacak.

Atama kararının tebliğinden önce noterin vazgeçme hakkını kullanabileceğine ilişkin hüküm yürürlükten kaldırılacak.

Noterler, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi yapabilecek ve bu sözleşmeyi taraflardan birinin talep etmesi, harç ve giderleri ödemesi halinde tapu bilişim sistemi vasıtasıyla tapu siciline şerh verebilecek, taşınmaz satış sözleşmesi yapabilecek.

Teklifle noterler, taşınmaz satış başvurusu üzerine başvuru belgesi düzenleyecek, taşınmaz üzerindeki her türlü kısıtlamayı dikkate alacak ve taşınmaz satışıyla ilgili diğer kanunlarda yer alan sınırlamalar ile usul ve esasları gözetecek.

Teklifle Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce tapu kayıt örneği ve diğer belgeler, tapu bilişim sistemi vasıtasıyla noterlerle paylaşılacak.

Taşınmaza ilişkin kayıt ve belgelerin eksik olması halinde ilgili tapu müdürlüğünden eksik olan hususlar sistem üzerinden talep edilecek ve eksiklikler tapu müdürlüğünce giderilerek sisteme aktarılacak.

Noterlerce hak sahibi belirlendikten ve taşınmazın satışına engel hukuki bir durumun bulunmadığı tespit edildikten sonra taşınmaz satış sözleşmesi yapılacak.

Satış sözleşmesi taraflarca imzalandığı anda noter, tapu bilişim sisteminden yevmiye numarası alarak sözleşmeyi bu sisteme kaydedecek.

Sözleşmenin sisteme kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacak. Satış sözleşmesi ile diğer belgeler, noter tarafından sisteme aktarılacak ve fiziki olarak arşivlenecek.

NOTER ÜCRETİ TAŞINMAZIN DEĞERİNE GÖRE 500 LİRADAN AZ VE 4 BİN LİRADAN FAZLA OLAMAYACAK

Teklife göre, noterler taşınmaz satış sözleşmesiyle ilgili işlemleri bizzat yapacak.

Tapu kayıt örneği ve diğer belgelerden hak sahibinin belirlenememesi veya satışa engel hukuki bir durumun varlığı halinde noterlerce satış işlemi gerçekleştirilmeyecek.

Noterler tarafından yapılacak taşınmaz satış sözleşmelerinde sadece tapu harcı alınacak, bu işlemler için ayrıca noter harcı alınmayacak.

Taşınmaz satış sözleşmeleri damga vergisinden ve bu işlemlere ilişkin düzenlenen kağıtlar değerli kağıt bedellerinden istisna olacak. Bu kapsamda yapılan işlemler karşılığında noter ücreti dışında herhangi bir ücret alınmayacak. Noter ücreti taşınmazın değerine göre 500 Türk lirasından az ve 4 bin Türk lirasından fazla olamayacak ve ücret tarifesinde gösterilecek. Bu miktarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanacak.

Taşınmaz satış işlemleri için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün döner sermaye işletmesine gelir kaydedilmek üzere hizmet bedeli alınacak ve bu işlemler sebebiyle noterlere herhangi bir pay veya aidat ödenmeyecek.

Taşınmaz satış sözleşmesinin düzenlenmesinden dolayı oluşan zarardan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, sözleşmeyi düzenleyen notere rücu edecek. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülecek.

Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yapılmış olan atama ve nakil ilanları ile bunlara ilişkin iş ve işlemler hakkında uygulama devam edecek.