İnternet Haberler Köşe Yazıları Yorumlar Siyaset Ekonomi Spor
  • Ana Sayfa
  • Haberler
    • All
    • Bilim ve Teknolji
    • Dünya
    • Ekonomi
    • Kültür - Sanat
    • Politika
    • Spor
    • Yaşam
    Dolar ve Euro haftaya nasıl başladı?

    Dolar ve Euro haftaya nasıl başladı?

    İsrail Gazze’ye yardım götüren gemi için harekete geçti

    İsrail Gazze’ye yardım götüren gemi için harekete geçti

    Dünya Bu Görüntüyü Konuşuyor: Asker Naaşlarını Çuvalla Gönderdiler!

    Dünya Bu Görüntüyü Konuşuyor: Asker Naaşlarını Çuvalla Gönderdiler!

    Altın fiyatları rekora koşuyor

    Altın haftaya yükselişle başladı

    TikTok fenomeni Khaby Lame, ABD’de gözaltına alındı

    TikTok fenomeni Khaby Lame, ABD’de gözaltına alındı

    SYKP’li Turgan: Solun örgütsel bir yenilenmeye ihtiyacı var

    SYKP’li Turgan: Solun örgütsel bir yenilenmeye ihtiyacı var

    Trending Tags

  • İnsan Hakları
    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    ‘Mansur Yavaş her şart altında aday’

    Adliye binalarımız güzel ama adalet var mı?

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Esenyurtlular kayyıma tepkili: Hukuksuzluk ve adaletsizliktir

    Esenyurtlular kayyıma tepkili: Hukuksuzluk ve adaletsizliktir

    En Yakınındaki İsim Konuştu: Mansur Yavaş Esenyurt'taki Mitinge Neden Katılmadı?

    En Yakınındaki İsim Konuştu: Mansur Yavaş Esenyurt’taki Mitinge Neden Katılmadı?

    Hasta tutsak yoğun bakımda yaşam mücadelesi veriyor

    Hasta tutsak yoğun bakımda yaşam mücadelesi veriyor

    Trending Tags

  • 15 Temmuz
    Şehit Semih Terzi neden infaz edildi?

    Şehit Semih Terzi neden infaz edildi?

    Hakan Fidan’dan 15 Temmuz itirafı: ”Önceden koordine ettiği askerler Darbeci gibi davranıp sonra geri çekilmiş”

    Hakan Fidan’dan 15 Temmuz itirafı: ”Önceden koordine ettiği askerler Darbeci gibi davranıp sonra geri çekilmiş”

    25 ülkeye ihracat yapan şirket konkordato ilan etti

    15 Temmuz öncesi Genelkurmay’da MİT ajanı: Fişleme ödülü olarak Tuğgeneralliğe yükseltildi

    İdam isteyen sahte 15 Temmuz gazisinin foyası ortaya çıktı

    İdam isteyen sahte 15 Temmuz gazisinin foyası ortaya çıktı

    MİT’e 15 Temmuz ihbarının sırrı çözüldü; Eski İstihbaratçıdan, Binbaşı Osman Karaca hakkında şok itiraflar

    MİT’e 15 Temmuz ihbarının sırrı çözüldü; Eski İstihbaratçıdan, Binbaşı Osman Karaca hakkında şok itiraflar

    15 Temmuz’da mafyanın rolü: Tek tek görüntüleriyle, kim hangi görevde sahadaydı?

    15 Temmuz’da mafyanın rolü: Tek tek görüntüleriyle, kim hangi görevde sahadaydı?

  • Kürt Meselesi
    Bakırhan: Kürtlerle barış Türkiye’ye refah getirir

    Bakırhan: Kürtlerle barış Türkiye’ye refah getirir

    DEM’li Tuncer Bakırhan: “Biz CHP’nin eylemci kitlesi değiliz, bizim başka bir meselemiz var”

    DEM’li Tuncer Bakırhan: “Biz CHP’nin eylemci kitlesi değiliz, bizim başka bir meselemiz var”

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    Tabip odaları: Kayyımlar  Kürt sorunu çözümsüzlüğünün sonucu

    Tabip odaları: Kayyımlar Kürt sorunu çözümsüzlüğünün sonucu

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    DEM Parti'den Ahmet Özer Yorumu: Bu Ne Perhiz Bu Ne Lahana Turşusu

    DEM Parti’den Ahmet Özer Yorumu: Bu Ne Perhiz Bu Ne Lahana Turşusu

    Trending Tags

  • Görüş & Analiz
    Uluslar Ligi’nde şampiyon Portekiz

    Uluslar Ligi’nde şampiyon Portekiz

    Yüksel Durgut

    Yenilikçi misyonerlik: “Bisiklet Kiliseleri”

    Elon Musk manevra, Trump ‘misilleme’ peşinde!

    Elon Musk manevra, Trump ‘misilleme’ peşinde!

    Trump–Musk Krizi: Popülist iktidarın ‘teknokratla’ hesaplaşması

    Trump–Musk Krizi: Popülist iktidarın ‘teknokratla’ hesaplaşması

    Kurgu değil acı gerçek: 77 hayat

    Kurgu değil acı gerçek: 77 hayat

    Gurbette bayram hüznü…

    Gurbette bayram hüznü…

  • Gizlilik politikası
No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Haberler
    • All
    • Bilim ve Teknolji
    • Dünya
    • Ekonomi
    • Kültür - Sanat
    • Politika
    • Spor
    • Yaşam
    Dolar ve Euro haftaya nasıl başladı?

    Dolar ve Euro haftaya nasıl başladı?

    İsrail Gazze’ye yardım götüren gemi için harekete geçti

    İsrail Gazze’ye yardım götüren gemi için harekete geçti

    Dünya Bu Görüntüyü Konuşuyor: Asker Naaşlarını Çuvalla Gönderdiler!

    Dünya Bu Görüntüyü Konuşuyor: Asker Naaşlarını Çuvalla Gönderdiler!

    Altın fiyatları rekora koşuyor

    Altın haftaya yükselişle başladı

    TikTok fenomeni Khaby Lame, ABD’de gözaltına alındı

    TikTok fenomeni Khaby Lame, ABD’de gözaltına alındı

    SYKP’li Turgan: Solun örgütsel bir yenilenmeye ihtiyacı var

    SYKP’li Turgan: Solun örgütsel bir yenilenmeye ihtiyacı var

    Trending Tags

  • İnsan Hakları
    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    ‘Mansur Yavaş her şart altında aday’

    Adliye binalarımız güzel ama adalet var mı?

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Esenyurtlular kayyıma tepkili: Hukuksuzluk ve adaletsizliktir

    Esenyurtlular kayyıma tepkili: Hukuksuzluk ve adaletsizliktir

    En Yakınındaki İsim Konuştu: Mansur Yavaş Esenyurt'taki Mitinge Neden Katılmadı?

    En Yakınındaki İsim Konuştu: Mansur Yavaş Esenyurt’taki Mitinge Neden Katılmadı?

    Hasta tutsak yoğun bakımda yaşam mücadelesi veriyor

    Hasta tutsak yoğun bakımda yaşam mücadelesi veriyor

    Trending Tags

  • 15 Temmuz
    Şehit Semih Terzi neden infaz edildi?

    Şehit Semih Terzi neden infaz edildi?

    Hakan Fidan’dan 15 Temmuz itirafı: ”Önceden koordine ettiği askerler Darbeci gibi davranıp sonra geri çekilmiş”

    Hakan Fidan’dan 15 Temmuz itirafı: ”Önceden koordine ettiği askerler Darbeci gibi davranıp sonra geri çekilmiş”

    25 ülkeye ihracat yapan şirket konkordato ilan etti

    15 Temmuz öncesi Genelkurmay’da MİT ajanı: Fişleme ödülü olarak Tuğgeneralliğe yükseltildi

    İdam isteyen sahte 15 Temmuz gazisinin foyası ortaya çıktı

    İdam isteyen sahte 15 Temmuz gazisinin foyası ortaya çıktı

    MİT’e 15 Temmuz ihbarının sırrı çözüldü; Eski İstihbaratçıdan, Binbaşı Osman Karaca hakkında şok itiraflar

    MİT’e 15 Temmuz ihbarının sırrı çözüldü; Eski İstihbaratçıdan, Binbaşı Osman Karaca hakkında şok itiraflar

    15 Temmuz’da mafyanın rolü: Tek tek görüntüleriyle, kim hangi görevde sahadaydı?

    15 Temmuz’da mafyanın rolü: Tek tek görüntüleriyle, kim hangi görevde sahadaydı?

  • Kürt Meselesi
    Bakırhan: Kürtlerle barış Türkiye’ye refah getirir

    Bakırhan: Kürtlerle barış Türkiye’ye refah getirir

    DEM’li Tuncer Bakırhan: “Biz CHP’nin eylemci kitlesi değiliz, bizim başka bir meselemiz var”

    DEM’li Tuncer Bakırhan: “Biz CHP’nin eylemci kitlesi değiliz, bizim başka bir meselemiz var”

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    Tabip odaları: Kayyımlar  Kürt sorunu çözümsüzlüğünün sonucu

    Tabip odaları: Kayyımlar Kürt sorunu çözümsüzlüğünün sonucu

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    DEM Parti'den Ahmet Özer Yorumu: Bu Ne Perhiz Bu Ne Lahana Turşusu

    DEM Parti’den Ahmet Özer Yorumu: Bu Ne Perhiz Bu Ne Lahana Turşusu

    Trending Tags

  • Görüş & Analiz
    Uluslar Ligi’nde şampiyon Portekiz

    Uluslar Ligi’nde şampiyon Portekiz

    Yüksel Durgut

    Yenilikçi misyonerlik: “Bisiklet Kiliseleri”

    Elon Musk manevra, Trump ‘misilleme’ peşinde!

    Elon Musk manevra, Trump ‘misilleme’ peşinde!

    Trump–Musk Krizi: Popülist iktidarın ‘teknokratla’ hesaplaşması

    Trump–Musk Krizi: Popülist iktidarın ‘teknokratla’ hesaplaşması

    Kurgu değil acı gerçek: 77 hayat

    Kurgu değil acı gerçek: 77 hayat

    Gurbette bayram hüznü…

    Gurbette bayram hüznü…

  • Gizlilik politikası
No Result
View All Result
İnternet Haberler Köşe Yazıları Yorumlar Siyaset Ekonomi Spor
No Result
View All Result
Home Görüş & Analiz

Türk Doları – bir iflasın itirafı

SG by SG
30 Aralık 2021
in Görüş & Analiz
0
Türk Doları - bir iflasın itirafı
PaylaşPaylaş



Erdoğan’ın “yeni ekonomi denemesi”nin iflası, 20 Aralık akşamı açıkladığı kabine kararlarıyla tescillendi. “Nas” gitti, yerine dövize endeksli, hazine garantili faiz geldi. Düne kadar “haram” ilan edilen mevduat faizlerinin üstüne “kur primi” eklendi. Böylece TL mevduatları dolara endekslendi. Ortaya “Türk Doları” gibisinden ucube bir karışım çıktı. Erdoğan yönetimi, 20 Aralık itibariyle Amerikan dolarını Türkiye’deki bütün ekonomik ilişkilerin merkezine oturttu. TL’yi de ABD dolarının bir türevine dönüştürdü. “Ekonomik kurtuluş savaşı” adı altında atılan adımlar, TL’nin işlevlerini dolara devretmesine yol açtı.

Erdoğan böylece kontrolden çıkmaya başlayan döviz krizini yeniden kontrollü bir kriz sınırlarına çekebildi. Üstelik buradan kendisine bir de “başarı hikayesi” de çıkardı. Oysa tablo gün gibi ortada:

 

Eylül 2021 başı

Aralık 2021 sonu

Artış/azalış %

Dolar

8,2 TL

12 TL

% 46 arttı

Döviz mevduatının toplam mevduata oranı

% 53

% 66,5

% 25,4 arttı

Yıllık tüketici enflasyonu (TÜİK hesabı)

% 19,58

% 30 (Tahmin)

% 53 arttı

Yıllık tüketici enflasyonu (ENA Grup hesabı)

% 44,7

% 58,5 (Kasım)

% 39 arttı

Ülke Risk Primi (CDS)

390

615

% 57 arttı

Reel Efektif Döviz kuru (REK- (TÜFE bazlı)

63,09

54,33

-% 14 azaldı

5 Yıllık Hazine Tahvil Faizi

% 18

% 25

% 39 arttı

 

Başarı bu tablonun neresinde? Bu tablo, tam iflasa ve ödemeler dengesi krizine giden bir ülkede, ulusal para biriminin dolara endekslenmesiyle ancak finansal bir iflası erteleyebilen bir iktidarın tablosudur.

20 Aralık gecesi dolar kurunun 18’den 12’ye düşüşünün iki temel sebebi vardı. İlki, Erdoğan’ın ilk kez yüksek kura müdahale gereğini ilan etmesiydi -zira o tarihe kadar “yeni model” gereği kurlar ne denli yüksek olursa, o kadar iyi sayılıyordu! İkincisi ise Merkez Bankası rezervlerinden eksilen ve muhtemelen kamu bankaları eliyle satılan yaklaşık 7 milyar dolardı.

Böylece siyasi iradenin yön değiştirdiği algısı ile büyük ölçekli bir organize piyasa işlemi birleştirilerek bu sonuç elde edildi. Bu operasyonun bilgisinin bankalara önceden verildiği, Bakan Nebati’nin bankalarla yaptığı toplantının ardından çıkan 17 Aralık 2021 tarihli “Bloomberg” haberinde duyurulmuştu. Olan, gece saatlerinde döviz 1 işlemi yapma şansı bulunmayan “küçük yatırımcıya” oldu. Bakan Nebati’nin değişiyle, ‘çarpıldılar.’ (Bu kelimenin -biri dinsel anlam taşıyan- ikili manasına dikkatinizi çekmek isterim) Aslında küçük yatırımcıya “çarpan”, iktidardan başkası değildi.

‘YAPIŞKAN FİYATLAR’

Eylül – Aralık “denemesinin” Türkiye ekonomisine maliyeti muazzamdır. Doların kuru 18 TL’den aşağıya düşünce, bu maliyet ortadan kalkmadı. Zincirleme döviz şoklarının sanayi ve tarım üretimine verdiği hasarı, Kasım – Aralık verileri açıklandığında göreceğiz. Yine, son üç ayda bunaltıcı bir hal alan fiyat artışları, dolardaki düşüşe rağmen, geri düşmeyecektir. (J.M. Keynes’in “yapışkan fiyatlar” teoremi bu durumu açıklar.)

Erdoğan, süpermarketlere fiyat indirimi basıncı yapıyor. Zabıtalar kameralar eşliğinde market denetimine çıkıyorlar. Peki, fiyatı tüm malların ve hizmetlerin fiyatlarını etkileyen akaryakıt konusunda iktidar ne yapıyor? Fiyat düşüşü kadar ÖTV koyarak, akaryakıt fiyatlarının ucuzlamasını engelliyor!

 TL GÖRÜNÜMLÜ DÖVİZ! –

Erdoğan’ın politikaları TL’yi o denli zayıflattı ki, TL artık piyasalarda ancak döviz kılığına girerse ilgi çekebiliyor. 2018’de başlayan Hazine’nin dolar/avro ile iç borç alması bunun en tipik örneğiydi. Şimdi ise, dünyanın hiçbir ülkesinde görülmedik “TL görünümlü döviz hesabı” garabeti eklendi. Atılan bu adımın, dolaylı etkileriyle, TL cinsinden düzenlenmiş olan çek ve senetleri geçersiz kılacağını söylemek herhalde bir kehanet sayılmaz. Yine fiyatlamalarda dolar cinsi fiyatların özellikle sanayi ve ticarete yayılması beklenebilir. Böylece Türkiye ekonomisinin dolarizasyonunda, 20 Aralık kararları ile bir atılım (!) yapılmıyordu. İşte gerçek “mandacılık” da budur.

Oysa faizleri yükseltmenin daha basit ve TL’yi de değerli ve işlevsel kılacak bir yolu mevcuttu. Madem faizleri yükseltecektiniz, Merkez Bankası politika faizini neden düşürdünüz? Madem faiz artışı yapacaksınız, neden bunun bedelini Hazine ve Merkez Bankası (dolayısıyla Türkiye toplumu) üstleniyor?

Türkiye ekonomisi döviz finansmanı krizinden henüz sıyrılamadığına, hala büyük oranda cari açık ve dış ticaret açığı verdiğine göre, “Hazinece kur garantili mevduat” uygulamasının anlamı, faizleri döviz artışına eşitlemek ve kur artışı riskini de toplumun sırtına yüklemektir. Ki, ABD Merkez Bankası’nın Mart’a kadar gelmesi beklenen olası bir faiz artışı, bu uygulamayı kamuoyunun sırtında büyük bir kambura dönüştürme riskini daha bugünden arz etmektedir.

Geçmediği köprülerin, kullanmadığı havalimanlarının Hazinece üstlenilen garantilerini ödemekten yoksullaşan emekçi halkın sırtına bir de milyonerlerin elde edecekleri dövize endeksli faizi garantisinin bedeli yüklenecektir. Ayrıca bu uygulama para arzını (M2) sürekli genişleteceği için de “para basmaya” eşdeğerdir ve enflasyonu körükleyecektir.

Sonuç olarak, “Yeni Ekonomi Modeli”, ilk üç aylık “denemesinde” AKP’nin elinde kaldı. İflas etti. TL’yi devalüe edip, dolar kurunu yükselterek, Türkiye’yi emperyalist sermayeye kelepir fiyatlarla satışa çıkardılar. Dönüp de bakan olmadı. Katar ve BAE’ye umut bağladılar, onlardan da dişe dokunur bir para gelmedi. Mevduat faizlerini düşürdüler ama kredi faizleri tam tersine arttı. “Çin modeli” dediler, o da unutuldu gitti. “Üretim, yatırım, istihdam” dediler, üretim döviz şoklarıyla durdu, yatırımlar geriledi, istihdam azaldı. Döviz, borsa, faiz ve spekülasyon yükseldi. Neticede faizleri yükseltip Hazine garantisine bağlayınca, borsa balonu da patladı. “Nass”a bağlanmış neoliberalizm çöktü, ama Erdoğan ve AKP’nin “seçim ekonomisi” yaratmaya yönelik adımları çeşitli biçimlerde devam edecektir.

 

Kaynak: Artı Gerçek
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***

Previous Post

Kılıçdaroğlu, Milli Eğitim Bakanlığı’na gideceğini açıkladı

Next Post

Kılıçdaroğlu, randevu talebine cevap vermeyen Milli Eğitim Bakanlığı’na gidecek

SG

SG

Next Post
Anamuhalefet partisi lideri TÜİK’e alınmadı: ‘Devlet kurumu olmaktan çıkmış, saray kurumuna dönüşmüştür’

Kılıçdaroğlu, randevu talebine cevap vermeyen Milli Eğitim Bakanlığı’na gidecek

  • Trending
  • Comments
  • Latest
Financial Times'dan Sedat Peker yorumu: Türkiye'yi şaşkına çevirdi

Financial Times’dan Sedat Peker yorumu: Türkiye’yi şaşkına çevirdi

30 Mayıs 2021
Sedat Peker, Rubicon’u geçti mi?

Sedat Peker, Rubicon’u geçti mi?

9 Haziran 2021
15 Temmuz’un gizemli ismi MİT görevlisi Sadık Üstün ve faaliyetleri

15 Temmuz’un gizemli ismi MİT görevlisi Sadık Üstün ve faaliyetleri

9 Ekim 2021
11 yılda 43 yabancı şirket Türkiye’yi terk etti

11 yılda 43 yabancı şirket Türkiye’yi terk etti

6 Temmuz 2021
İstanbul Kağıthane'deki El Bombalı Saldırıda Flaş Gelişme

İstanbul Kağıthane’deki El Bombalı Saldırıda Flaş Gelişme

0
Sirte neden herkesin kırmızı çizgisi?

Sirte neden herkesin kırmızı çizgisi?

0
Ekonomik kriz erken seçimi zorluyor

Ekonomik kriz erken seçimi zorluyor

0
Tutuklu Altı Gazetecinin Yargılanmasına Başlandı

Tutuklu Altı Gazetecinin Yargılanmasına Başlandı

0
İstanbul Kağıthane'deki El Bombalı Saldırıda Flaş Gelişme

İstanbul Kağıthane’deki El Bombalı Saldırıda Flaş Gelişme

9 Haziran 2025
Dolar ve Euro haftaya nasıl başladı?

Dolar ve Euro haftaya nasıl başladı?

9 Haziran 2025
İlker Canikligil: Hakkımda suç duyurusunda bulunan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığıymış

İlker Canikligil: Hakkımda suç duyurusunda bulunan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığıymış

9 Haziran 2025
İsrail Gazze’ye yardım götüren gemi için harekete geçti

İsrail Gazze’ye yardım götüren gemi için harekete geçti

9 Haziran 2025

Son Haberler

İstanbul Kağıthane'deki El Bombalı Saldırıda Flaş Gelişme

İstanbul Kağıthane’deki El Bombalı Saldırıda Flaş Gelişme

9 Haziran 2025
3
Dolar ve Euro haftaya nasıl başladı?

Dolar ve Euro haftaya nasıl başladı?

9 Haziran 2025
3
İlker Canikligil: Hakkımda suç duyurusunda bulunan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığıymış

İlker Canikligil: Hakkımda suç duyurusunda bulunan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığıymış

9 Haziran 2025
3
İsrail Gazze’ye yardım götüren gemi için harekete geçti

İsrail Gazze’ye yardım götüren gemi için harekete geçti

9 Haziran 2025
3

Kur Bilgileri

Exchange Rate TRY: Pts, 9 Haz.

Takip Edin

Kategoriler

  • 15 Temmuz
  • Bilim ve Teknolji
  • Dünya
  • Ekonomi
  • Genel
  • Görüş & Analiz
  • Güncel
  • İnsan Hakları
  • Kültür – Sanat
  • Kürt Meselesi
  • Politika
  • Sağlık
  • Spor
  • Yaşam
Görüş & Analiz Gönder

Son Dakika

İstanbul Kağıthane'deki El Bombalı Saldırıda Flaş Gelişme

İstanbul Kağıthane’deki El Bombalı Saldırıda Flaş Gelişme

9 Haziran 2025
Dolar ve Euro haftaya nasıl başladı?

Dolar ve Euro haftaya nasıl başladı?

9 Haziran 2025
  • Ana Sayfa
  • Haberler
  • İnsan Hakları
  • 15 Temmuz
  • Kürt Meselesi
  • Görüş & Analiz
  • Gizlilik politikası

© 2020 Serbest Görüş

No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Haberler
  • İnsan Hakları
  • 15 Temmuz
  • Kürt Meselesi
  • Görüş & Analiz
  • Gizlilik politikası

© 2020 Serbest Görüş