ABD. Afganistan’ın dondurulan varlıklarını serbest bırakmayı yakın zamanda planlamıyor

Beyaz Saray’ın Afganistan’ın Amerika Birleşik Devletleri’nde tutulan ve Taliban’ın yönetimi ele geçirmesinden sonra dondurulan altın, yatırımlar ve döviz rezervi gibi varlıklarını insani yardım kuruluşlarının baskısına rağmen serbest bırakma gibi bir planı olmadığı bildirildi.

Reuters’e açıklama yapan bir Hazine Bakanlığı sözcüsü Taliban’a uygulanan yaptırımları veya küresel finansal siteme erişimleri üzerindeki kısıtlamaları kaldırmayacaklarını belirtti.

Afganistan Merkez Bankası’nın sahip olduğu 10 milyar dolar civarındaki varlığının büyük bir kısmı yurt dışında bulunuyor ve batılı ülkeler bu varlıkları Taliban’a kadın hakları ve hukukun üstünlüğüne saygı göstermesi konusunda en büyük baskı aracı olarak görüyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı, Hazine, Ulusal Güvenlik Konseyi ve diğer kuruluşlar Afganistan’ın varlıkları ile ilgili ne yapılacağı konusunda sürekli görüşmeler yürütüyor. Fonların serbest bırakılması kararlı bu departmaların onayından geçmesi gerekecek ve ardından nihai karar Başkan Joe Biden’ın olacak.

Bu nedenle uzmanlar dondurulan varlıkların serbest bırakılmasının aylar alabileceğini belirtiyor.

Öte yandan dış yardımların kesilmesi ile yaşanan nakit sıkışıklığı, kuraklık ve dış ticaretin durmasıyla ülkede gıda ve akaryakıt fiyatları sıçrama yapmış durumda. Birleşmiş Milletler de ülkede açlık krizinin kapıda olduğu uyarısında bulundu.

Hazine Bakanlığı ise bu hafta Amerikan hükümeti ve müttefiklerin Afganistan’daki insani yardımları sürdürmelerine onay verdi. Ayrıca Western Union ve diğer finansal kuruluşlara da Afganistan’daki bireysel müşteri hizmetlerini sürdürme izni verdi.

Hazine Bakanlığı Taliban üzerindeki kısıtlamaları gevşetmeden doğrudan Afgan halkına verilecek tüm insani yardımlara destek olduklarını açıkladı.

Varlıkların serbest bırakılması gerektiğini savunan Afganistan Merkez Bankası’nın yönetim kurulu üyelerinden Maryland Üniversitesi Profesörü Shah Mehrabi ülkede durumun çok ağır olduğunu ve her geçen kötüleştiği uyarısında bulunuyor.

Fakat eski Hazine Bakanlığı yetkililerinden Brian O’toole gibi uzmanlar ise sadece bu fonların serbest bırakılmasının Afgan ekonomisinin sorunlarını çözemeyeceğini, sadece Taliban’ın eline milyarlarca dolarlık kaynak sağlayacağını belirtiyor.