Danışma Kurulu: Hollanda, köle ticaretinde oynadığı rolden dolayı özür dilesin, tarihi ile yüzleşsin

Hollanda’da hükümetin desteğiyle kurulan bağımsız uzmanlardan oluşan kurul, 17 ila 19. yüzyılda devletin köle ticaretinde oynadığı rolden dolayı iktidarın resmen özür dilemesini ve ülkenin tarihi ile yüzleşmesini istedi. Hükümetten hemen yanıt gelmezken, Amsterdam Belediye Başkanı Femke Halsema, kentin kölelik tarihinde oynadığı rolden özür diledi.

Kurul tarafından kaleme alınan ve bugün kamuoyuna açıklanan raporda, “köle ticaretinin insanlık suçu teşkil ettiği” hatırlatıldı.

Kurul, Hollanda halkının ülkenin köle ticaretinde oynadığı rolle ilgili bilgisinin sınırlı olduğunu belirterek, bu konuyla ilgili olarak okul müfredatında öğrencilere daha iyi eğitim verilmesini tavsiye etti.

Kurul Sözcüsü Dagmar Oudshoorn, “Tarihi geri döndüremeyiz. Ancak, bugün de kötü sonuçları hissedilen bu tarihi adaletsizliğin, mümkün olduğu kadar düzeltilmesi için irade beyanında bulunmak ve bunu bir politika için çıkış noktası yapmak mümkün.” dedi.

ABD’de siyahi George Floyd’un bir polis tarafından öldürülmesinin ardından başlayan gösterilerden sonra hükümetin de desteğiyle bu kurulun oluşturulması kararlaştırılmıştı.

Başbakan Mark Rutte, ırkçılık ve ayırımcılığın Hollanda için bir sorun olduğunu kabul etmiş ve hükümet olarak bu kurumun oluşmasını desteklediklerini ifade etmişti.

Hükümet özür dilemeye yanaşmıyor

Başbakan Mark Rutte, geçen yıl yaptığı bir açıklamada, Hollanda tarihi konusunda kendisinin hüküm veremeyeceğini belirterek, ülkenin kölelik geçmişiyle ilgili olarak özür dilemesi gereken makamın hükümet olmadığı görüşünü dile getirmişti. Rutte ayrıca hükümetin özür dilemesinin toplumu kutuplaştıracağını iddia etmişti.

Bu arada Kurul’un bugünkü açıklamasının hemen ardından Amsterdam Belediye Başkanı Femke Halsema, kentin kölelik tarihinde oynadığı kapsamlı rolden dolayı özür diledi.

Halsema, kentte köleleri anmak için dikilen anıtın önünde yaptığı konuşmada, “Koşulsuz bir tanıma ve koca bir yürekle sömürge tarihinde yaşanan köleliğinin büyük adaletsizliğini şehrimizin kimliğine kazımanın artık zamanı geldi.” dedi.

Deniz kaptanları kahramanlıkları ile anılıyor kölelikte oynadıkları rol hatırlanmıyor

Hollanda tarihinde iz bırakan deniz kaptanları kahramanlıkları ile anılırken, bu kaptanların kölelik ticaretinde oynadığı rol genelde ön plana çıkartılmıyor.

Ülkenin refahında önemli rol oynayan geçmişteki Hollanda Batı Hindistan Ticaret Şirketi’ne ait gemilerle Afrika’dan en az 500 bin kişinin köle olarak Amerika kıtasına taşındığı biliniyor.

Hollanda’nın sömürgesi Surinam’da kölelik 1863 yılında kaldırılmıştı.

Ülkede 2028 yılında düzenlenen bir anket, Surinam kökenli Hollanda vatandaşlarının yüzde 50’si hala ayırımcılıkla karşılaştığını ortaya koymuştu.