İnternet Haberler Köşe Yazıları Yorumlar Siyaset Ekonomi Spor
  • Ana Sayfa
  • Haberler
    • All
    • Bilim ve Teknolji
    • Dünya
    • Ekonomi
    • Kültür - Sanat
    • Politika
    • Spor
    • Yaşam
    Efkan Ala'dan Küresel Diplomasi Mesajları: 'Barışın ve Diyaloğun Merkezi Türkiye'

    Efkan Ala’dan Küresel Diplomasi Mesajları: ‘Barışın ve Diyaloğun Merkezi Türkiye’

    Trump'ın Seçim Vaadine Mahkeme Engeli! Aylardır Bunun İçin Uğraşıyordu

    Trump’ın Seçim Vaadine Mahkeme Engeli! Aylardır Bunun İçin Uğraşıyordu

    ‘Doğal Tedarik Kooperatifi’ ile ürünler doğrudan tüketiciye ulaştırılıyor

    ‘Doğal Tedarik Kooperatifi’ ile ürünler doğrudan tüketiciye ulaştırılıyor

    AKP'li milletvekilleri Mehmet Şimşek'e "istifa" iddialarını açık açık sordu; işte yanıtı

    Süreci başarıyla yönettiğimizi ve ekonomimizin dayanıklılığını teyit ediyor

    Akaryakıtta Son Durum Ne? İşte Güncel Benzin, Motorin ve LPG Fiyatları

    Akaryakıtta Son Durum Ne? İşte Güncel Benzin, Motorin ve LPG Fiyatları

    Beşiktaş harekete geçti! Irkçılık Yapan Kongre Üyesi İçin İhraç Talebi

    Beşiktaş harekete geçti! Irkçılık Yapan Kongre Üyesi İçin İhraç Talebi

    Trending Tags

  • İnsan Hakları
    Jandarma karakolunda işkence: İki kişi öldürüldü; biri karakol bahçesine gömüldü

    Jandarma karakolunda işkence: İki kişi öldürüldü; biri karakol bahçesine gömüldü

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    ‘Mansur Yavaş her şart altında aday’

    Adliye binalarımız güzel ama adalet var mı?

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Esenyurtlular kayyıma tepkili: Hukuksuzluk ve adaletsizliktir

    Esenyurtlular kayyıma tepkili: Hukuksuzluk ve adaletsizliktir

    En Yakınındaki İsim Konuştu: Mansur Yavaş Esenyurt'taki Mitinge Neden Katılmadı?

    En Yakınındaki İsim Konuştu: Mansur Yavaş Esenyurt’taki Mitinge Neden Katılmadı?

    Trending Tags

  • 15 Temmuz
    15 Temmuz’u kimin yaptığı sonuçlarında gizli

    15 Temmuz’u kimin yaptığı sonuçlarında gizli

    15 Temmuz’dan sonra kurulan yeni söylem düzeni

    15 Temmuz’dan sonra kurulan yeni söylem düzeni

    AfSV’den ’15 Temmuz’ açıklaması: Türkiye için adalet, özgürlük ve insan hakları talebimizi yineliyoruz

    AfSV’den ’15 Temmuz’ açıklaması: Türkiye için adalet, özgürlük ve insan hakları talebimizi yineliyoruz

    Hangi Abdülkadir? Dağ başında mezarı olan Abdülkadir…

    Hangi Abdülkadir? Dağ başında mezarı olan Abdülkadir…

    İşte 15 Temmuz’un gerçek yüzü: Darbe mi meşru savunma mı?

    İşte 15 Temmuz’un gerçek yüzü: Darbe mi meşru savunma mı?

    Şehit Semih Terzi neden infaz edildi?

    Şehit Semih Terzi neden infaz edildi?

  • Kürt Meselesi
    Bakırhan: Kürtlerle barış Türkiye’ye refah getirir

    Bakırhan: Kürtlerle barış Türkiye’ye refah getirir

    DEM’li Tuncer Bakırhan: “Biz CHP’nin eylemci kitlesi değiliz, bizim başka bir meselemiz var”

    DEM’li Tuncer Bakırhan: “Biz CHP’nin eylemci kitlesi değiliz, bizim başka bir meselemiz var”

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    Tabip odaları: Kayyımlar  Kürt sorunu çözümsüzlüğünün sonucu

    Tabip odaları: Kayyımlar Kürt sorunu çözümsüzlüğünün sonucu

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    DEM Parti'den Ahmet Özer Yorumu: Bu Ne Perhiz Bu Ne Lahana Turşusu

    DEM Parti’den Ahmet Özer Yorumu: Bu Ne Perhiz Bu Ne Lahana Turşusu

    Trending Tags

  • Görüş & Analiz
    Ben o ağacın talebesiyim!

    Ben o ağacın talebesiyim!

    ABD’nin yüzleşemediği skandal: Epstein ve elitlerin dokunulmazlığı

    ABD’nin yüzleşemediği skandal: Epstein ve elitlerin dokunulmazlığı

    Alman ekonomisine ‘Eintracht Frankfurt’ desteği!

    Alman ekonomisine ‘Eintracht Frankfurt’ desteği!

    Abdülhamid’le Vahdeddin arasında unutulan bir padişah: V. Mehmed Reşad

    Abdülhamid’le Vahdeddin arasında unutulan bir padişah: V. Mehmed Reşad

    239 ihlal, tek gerçek: Adalet krizi

    239 ihlal, tek gerçek: Adalet krizi

    Operasyon Ricerca 3: Küresel algı mühendisliği!

    Operasyon Ricerca 3: Küresel algı mühendisliği!

  • Gizlilik politikası
No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Haberler
    • All
    • Bilim ve Teknolji
    • Dünya
    • Ekonomi
    • Kültür - Sanat
    • Politika
    • Spor
    • Yaşam
    Efkan Ala'dan Küresel Diplomasi Mesajları: 'Barışın ve Diyaloğun Merkezi Türkiye'

    Efkan Ala’dan Küresel Diplomasi Mesajları: ‘Barışın ve Diyaloğun Merkezi Türkiye’

    Trump'ın Seçim Vaadine Mahkeme Engeli! Aylardır Bunun İçin Uğraşıyordu

    Trump’ın Seçim Vaadine Mahkeme Engeli! Aylardır Bunun İçin Uğraşıyordu

    ‘Doğal Tedarik Kooperatifi’ ile ürünler doğrudan tüketiciye ulaştırılıyor

    ‘Doğal Tedarik Kooperatifi’ ile ürünler doğrudan tüketiciye ulaştırılıyor

    AKP'li milletvekilleri Mehmet Şimşek'e "istifa" iddialarını açık açık sordu; işte yanıtı

    Süreci başarıyla yönettiğimizi ve ekonomimizin dayanıklılığını teyit ediyor

    Akaryakıtta Son Durum Ne? İşte Güncel Benzin, Motorin ve LPG Fiyatları

    Akaryakıtta Son Durum Ne? İşte Güncel Benzin, Motorin ve LPG Fiyatları

    Beşiktaş harekete geçti! Irkçılık Yapan Kongre Üyesi İçin İhraç Talebi

    Beşiktaş harekete geçti! Irkçılık Yapan Kongre Üyesi İçin İhraç Talebi

    Trending Tags

  • İnsan Hakları
    Jandarma karakolunda işkence: İki kişi öldürüldü; biri karakol bahçesine gömüldü

    Jandarma karakolunda işkence: İki kişi öldürüldü; biri karakol bahçesine gömüldü

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    ‘Mansur Yavaş her şart altında aday’

    Adliye binalarımız güzel ama adalet var mı?

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Esenyurtlular kayyıma tepkili: Hukuksuzluk ve adaletsizliktir

    Esenyurtlular kayyıma tepkili: Hukuksuzluk ve adaletsizliktir

    En Yakınındaki İsim Konuştu: Mansur Yavaş Esenyurt'taki Mitinge Neden Katılmadı?

    En Yakınındaki İsim Konuştu: Mansur Yavaş Esenyurt’taki Mitinge Neden Katılmadı?

    Trending Tags

  • 15 Temmuz
    15 Temmuz’u kimin yaptığı sonuçlarında gizli

    15 Temmuz’u kimin yaptığı sonuçlarında gizli

    15 Temmuz’dan sonra kurulan yeni söylem düzeni

    15 Temmuz’dan sonra kurulan yeni söylem düzeni

    AfSV’den ’15 Temmuz’ açıklaması: Türkiye için adalet, özgürlük ve insan hakları talebimizi yineliyoruz

    AfSV’den ’15 Temmuz’ açıklaması: Türkiye için adalet, özgürlük ve insan hakları talebimizi yineliyoruz

    Hangi Abdülkadir? Dağ başında mezarı olan Abdülkadir…

    Hangi Abdülkadir? Dağ başında mezarı olan Abdülkadir…

    İşte 15 Temmuz’un gerçek yüzü: Darbe mi meşru savunma mı?

    İşte 15 Temmuz’un gerçek yüzü: Darbe mi meşru savunma mı?

    Şehit Semih Terzi neden infaz edildi?

    Şehit Semih Terzi neden infaz edildi?

  • Kürt Meselesi
    Bakırhan: Kürtlerle barış Türkiye’ye refah getirir

    Bakırhan: Kürtlerle barış Türkiye’ye refah getirir

    DEM’li Tuncer Bakırhan: “Biz CHP’nin eylemci kitlesi değiliz, bizim başka bir meselemiz var”

    DEM’li Tuncer Bakırhan: “Biz CHP’nin eylemci kitlesi değiliz, bizim başka bir meselemiz var”

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    DEM Partili Kamaç: Diyanet’in 19 dilli yayınında Kürtçe yok!

    Tabip odaları: Kayyımlar  Kürt sorunu çözümsüzlüğünün sonucu

    Tabip odaları: Kayyımlar Kürt sorunu çözümsüzlüğünün sonucu

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    Batman’da sert müdahalede bulunan polisler hakkında soruşturma başlatıldı

    DEM Parti'den Ahmet Özer Yorumu: Bu Ne Perhiz Bu Ne Lahana Turşusu

    DEM Parti’den Ahmet Özer Yorumu: Bu Ne Perhiz Bu Ne Lahana Turşusu

    Trending Tags

  • Görüş & Analiz
    Ben o ağacın talebesiyim!

    Ben o ağacın talebesiyim!

    ABD’nin yüzleşemediği skandal: Epstein ve elitlerin dokunulmazlığı

    ABD’nin yüzleşemediği skandal: Epstein ve elitlerin dokunulmazlığı

    Alman ekonomisine ‘Eintracht Frankfurt’ desteği!

    Alman ekonomisine ‘Eintracht Frankfurt’ desteği!

    Abdülhamid’le Vahdeddin arasında unutulan bir padişah: V. Mehmed Reşad

    Abdülhamid’le Vahdeddin arasında unutulan bir padişah: V. Mehmed Reşad

    239 ihlal, tek gerçek: Adalet krizi

    239 ihlal, tek gerçek: Adalet krizi

    Operasyon Ricerca 3: Küresel algı mühendisliği!

    Operasyon Ricerca 3: Küresel algı mühendisliği!

  • Gizlilik politikası
No Result
View All Result
İnternet Haberler Köşe Yazıları Yorumlar Siyaset Ekonomi Spor
No Result
View All Result
Home Görüş & Analiz

Türkiye’de enflasyon tehlikesi

SG by SG
12 Temmuz 2020
in Görüş & Analiz
0
Türkiye’de enflasyon tehlikesi
PaylaşPaylaş

YORUM | SÜLEYMAN C. KARAMAN*

Parasal ekonominin duayenlerinden Milton Friedman’a ait “Enflasyon her zaman ve her yerde parasal bir olgudur” ifadesi, yüksek enflasyonun tek nedeninin para arzı, yani para basılıp piyasa sürülmesi olduğu gerçeğini özetler. 

Düşük seviyede enflasyonun başka nedenleri olsa bile, yüksek enflasyonun tek nedeni para arzıdır. Bir şeyden az olduğu zaman değerli olur, çok olduğu zaman değersizleşir. 

Mesela, altın neden değerlidir; az olduğu için. Suyun değeri neden azdır; çok olduğu için… Aynen bunun gibi eğer ekonomiye çok fazla para enjekte edilirse, paranın değeri düşer. 

50 TL ile 2 kişi bir restoranda yemek yiyebilirken şimdi ancak 1 kişi bu parayla yemek yiyebiliyor ise para bir miktar değerini kaybetmiş demektir. Enflasyon dediğimiz şey budur. Yani zaman içinde paranın değerini kaybediyor olması.

Para basma yetkisi sadece devlete aittir ve günümüz siyasi ve ekonomik yapılanmalarda merkez bankası dediğimiz devlet kurumu bu görevi üstlenir. Merkez bankasının siyasi yönetimden bağımsız olmasının gerekliliği, dünya çapında hakim olan bir görüştür ve bu görüşün altında yatan neden, siyasi iktidarın para basma yetkisini istismar edeceği ve kendi siyasi çıkarları doğrultusunda kullanacağıdır. Örneğin, siyasi iktidar seçimler yaklaşırken para arzını artırıp piyasada bolluk havasının oluşmasını tercih edebilirler. İktidarın, enflasyon çıkıp ekonomik kazanımları bitirene kadar, “ekonomide her şey yolunda” algısını sürdürmek amacıyla para basma yetkisini böyle kötüye kullanması sözkonusudur. Bu yöntem kısa vadede iktidarı başarılı göstermeye yetebilir ancak uzun vadede ülke ekonomisini ve dolayısıyla halkın gelir düzeyini bozucu etki yapar.

Gelişmekte olan ülkeler niye daha çok para basar? 

Normalde, bir devletin geliri, vergi geliridir. Devlet, insanların ve firmaların elde ettikleri gelirin bir kısmını vergi olarak alarak onlara yol, su, elektrik gibi hizmetler getirir. Ama vergi toplamak kolay bir iş değildir. Devletin çok iyi organize olmuş ve devlet kültürünün yerleşmiş olması lazım ki devlet toplaması gereken vergiyi toplayabilsin. 

Devletin alması gereken adil vergiyi toplayabilmesi bir gelişmişlik göstergesidir. Gelişmiş ülkelerde devlet yöneticileri yaptıkları hizmetleri başa kakmaz; halktan tahsil ettikleri vergi gelirlerini nasıl harcadıklarının hesabını verir. 

Türkiye toplaması gereken vergiyi adil biçimde toplayamayan ve tahsil edilen vergiyi etkin kullanamayan bir ülkedir. Bu durum gelir dağılımının bozulması gibi ülke çapında adaletsizliklere neden olmaktadır. Türkiye gibi vergisini tam toplayamayan ülkeler için başka bir seçenek daha vardır, o da tahmin edebileceğiniz gibi para basmak.

Tarih, devlet düzenini kuramamış, ya da kurulmuş olan düzeni yıkılan ve para basmaktan başka çareleri kalmayan devletlerle doludur. Buna Romalılar ve Osmanlılar da dahildir. Şu anda da Venezuela, Arjantin, İran gibi bazı ülkeler içinde bulundukları zor ekonomik şartlardan para basarak çıkmaya çalışmaktadırlar. Ama şunu unutmamak lazımdır ki para basmak hiç bir zaman için bir çözüm değildir genelde tamamen umudunu kaybetmiş ülkelerin son çareleridir.

Gelelim günümüze. Para basarak yüksek enflasyona neden olmak (yıllık %50 ve üzeri) iktidarın kendi ayağına kurşun sıkmasından başka birşey değildir. Zira yüksek enflasyonu yalanlarla ve siyasi manevralarla örtmeye çalışmanız çok zor, ya da imkansızdır. Her ne kadar merkez bankasının bağımsızlığı kalmamışsa da, bu hükümetin anında para basmaya başlayacağı anlamına gelmiyor. İnsanlar ekonomik olarak iki şeye duyarlıdırlar: İşsizlik ve yüksek fiyatlar. Hızla yükselen fiyatlar insanlarda hızla yükselen bir memnuniyetsizlik oluşturur. 

Türkiye Amerika değil!

Türkiye’yi Amerika gibi bir ülkeyle de karşılaştırmamak lazım. Amerikan devleti, özellikle son zamanlarda, devamlı para bastığı halde enflasyonun en ufak bir emaresi bile görünmemekte. Çünkü Amerikan para birimi dolar dünyanın rezerv para birimidir. Bundan dolayı Amerikan dolarına talep her zaman vardır ve yüksektir. Bu Amerikan ekonomisi için çok büyük bir avantajdır. Karşılıksız diyebileceğimiz para basıp başka ülkelere gönderebilir ve bu kendi ülkesinde enflasyon tehlikesi oluşturmaz. Enflasyon tehlikesi Türkiye gibi kendi para birimi olan ve siyasi dengeleri ekonomik dengeler ile beraber kolayca değişebilen ülkeler için mevzu bahistir. 

En son koronavirüslr birlikte Amerikan devleti 3 trilyon doların üzerinde piyasaya para sürdü. Ama fiyatları artırmak şöyle dursun, fiyatlar düşme eğiliminde. Bu arada Çin devletinin kendi para birimini dünya rezerv para birimi konumuna yükseltme adına çok gayret ettiğinden bahsedebiliriz ama bunu başka bir yazıya bırakıyoruz.

Türkiye’de şu an yüzde 15 civarında olan enflasyon oranı ne öldürür ne de diriltir. Enflasyonun en büyük zararı olan uzun vadeli plan yapmayı zorlaştırması ekonomiyi elbette kötü yönde etkiliyor ama insanların birinci gündemi de enflasyon değil. Zaten insanlar bu enflasyonla yaşamayı da öğrendi gibi gözüküyor. Sınırsız para basmak sondan bir önceki adım.

*Akademisyen, ekonomist

Kaynak: Tr724

Previous Post

Okul müdür yardımcısı istismar suçundan serbest bırakılıp görevine iade edildi

Next Post

Sağlık Bakanı Koca: “İkinci Dalga Beklemiyoruz”

SG

SG

Next Post

Sağlık Bakanı Koca: “İkinci Dalga Beklemiyoruz”

  • Trending
  • Comments
  • Latest
Financial Times'dan Sedat Peker yorumu: Türkiye'yi şaşkına çevirdi

Financial Times’dan Sedat Peker yorumu: Türkiye’yi şaşkına çevirdi

30 Mayıs 2021
Sedat Peker, Rubicon’u geçti mi?

Sedat Peker, Rubicon’u geçti mi?

9 Haziran 2021
15 Temmuz’un gizemli ismi MİT görevlisi Sadık Üstün ve faaliyetleri

15 Temmuz’un gizemli ismi MİT görevlisi Sadık Üstün ve faaliyetleri

9 Ekim 2021
11 yılda 43 yabancı şirket Türkiye’yi terk etti

11 yılda 43 yabancı şirket Türkiye’yi terk etti

6 Temmuz 2021
Altan: 100 yıllık derin sorun demokratikleşme ile çözülebilir

Altan: 100 yıllık derin sorun demokratikleşme ile çözülebilir

0
Sirte neden herkesin kırmızı çizgisi?

Sirte neden herkesin kırmızı çizgisi?

0
Ekonomik kriz erken seçimi zorluyor

Ekonomik kriz erken seçimi zorluyor

0
Tutuklu Altı Gazetecinin Yargılanmasına Başlandı

Tutuklu Altı Gazetecinin Yargılanmasına Başlandı

0
Altan: 100 yıllık derin sorun demokratikleşme ile çözülebilir

Altan: 100 yıllık derin sorun demokratikleşme ile çözülebilir

26 Temmuz 2025
Oyuncu Meral Kaplan hakkında dolandırıcılık iddiası

Oyuncu Meral Kaplan hakkında dolandırıcılık iddiası

26 Temmuz 2025
Efkan Ala'dan Küresel Diplomasi Mesajları: 'Barışın ve Diyaloğun Merkezi Türkiye'

Efkan Ala’dan Küresel Diplomasi Mesajları: ‘Barışın ve Diyaloğun Merkezi Türkiye’

26 Temmuz 2025
İmralı’dan İlk Tahliye Geldi

İmralı’dan İlk Tahliye Geldi

26 Temmuz 2025

Son Haberler

Altan: 100 yıllık derin sorun demokratikleşme ile çözülebilir

Altan: 100 yıllık derin sorun demokratikleşme ile çözülebilir

26 Temmuz 2025
3
Oyuncu Meral Kaplan hakkında dolandırıcılık iddiası

Oyuncu Meral Kaplan hakkında dolandırıcılık iddiası

26 Temmuz 2025
3
Efkan Ala'dan Küresel Diplomasi Mesajları: 'Barışın ve Diyaloğun Merkezi Türkiye'

Efkan Ala’dan Küresel Diplomasi Mesajları: ‘Barışın ve Diyaloğun Merkezi Türkiye’

26 Temmuz 2025
3
İmralı’dan İlk Tahliye Geldi

İmralı’dan İlk Tahliye Geldi

26 Temmuz 2025
3

Kur Bilgileri

Exchange Rate TRY: Cts, 26 Tem.

Takip Edin

Kategoriler

  • 15 Temmuz
  • Bilim ve Teknolji
  • Dünya
  • Ekonomi
  • Genel
  • Görüş & Analiz
  • Güncel
  • İnsan Hakları
  • Kültür – Sanat
  • Kürt Meselesi
  • Politika
  • Sağlık
  • Spor
  • Yaşam
Görüş & Analiz Gönder

Son Dakika

Altan: 100 yıllık derin sorun demokratikleşme ile çözülebilir

Altan: 100 yıllık derin sorun demokratikleşme ile çözülebilir

26 Temmuz 2025
Oyuncu Meral Kaplan hakkında dolandırıcılık iddiası

Oyuncu Meral Kaplan hakkında dolandırıcılık iddiası

26 Temmuz 2025
  • Ana Sayfa
  • Haberler
  • İnsan Hakları
  • 15 Temmuz
  • Kürt Meselesi
  • Görüş & Analiz
  • Gizlilik politikası

© 2020 Serbest Görüş

No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Haberler
  • İnsan Hakları
  • 15 Temmuz
  • Kürt Meselesi
  • Görüş & Analiz
  • Gizlilik politikası

© 2020 Serbest Görüş