Tv100’de ekranlara gelen Talat Atilla Memleket’e konuk olan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu
Bakan Yumaklı, çiftçilere verilen destekleri 3 ana başlığa indirerek üretim planlamasını sahada hayata geçirdiklerini, genç ve kadın çiftçilere ek teşvikler sağladıklarını söyledi. Bakan, gıda fiyatlarındaki fahiş artışların önlenmesi, orman yangınlarıyla mücadele, barajlardaki su kayıplarının önlenmesi, deprem bölgesindeki tarım ve hayvancılık destekleri gibi konularda yürütülen çalışmaları da paylaştı. Ayrıca Türkiye’nin tarımsal üretim ve ihracattaki başarılarına değinen Yumaklı, ithalat ihtiyacının tamamen ihtiyaç ve sanayiye bağlı olduğunu vurguladı.
Bakan Yumaklı’nın açıklamasından öne çıkanlar şu şekilde:
ÇİFTÇİLERE YÖNELİK DESTEKLER NELER?
“Öncelikle gerçekten de bakanlığımız çok geniş bir alanda toplumun tüm kesimlerine değiyor. Hatta biz latife olsun diye göldeki balıktan, havadaki kuşa ve bu ikisinin arasında ne varsa bunlarla ilgili sorumluluğu olan bir bakanlığız diye konuşuyoruz.
Ben öncelikle Türkiye için üretim yapan, hiçbir şartı kendisine engel olarak görmeyen bütün üreticilerimize buradan teşekkürlerimi, minnetlerimi, hürmetlerimi iletiyorum.
Elbette çok uzun bir dönem itibariyle tarımsal destekler, çok farklı başlıklar da üreticilerimize verilmiş. Onlar da bu desteklerle üretime hakikaten çok büyük bir sıçramayla, ben sadece son 23 yıllık dönemi bile alsam, yaklaşık 32 milyar dolar ihracatı olan bir ülkenin bugün itibariyle sadece 2024 sonu itibariyle tarım ve gıda ürünleri ihracatı 32.6 milyar dolara gelmiş.
Türkiye’de tarımsal üretim destekleniyor, ancak üretim planlaması konusunda ulaşılması gereken bir hedef olarak kalmıştı. 2024 yılı sonu itibariyle hem bitkisel üretimde hem hayvansal üretimde hem de su ürünlerinde hayata geçirmiş olduk.
Artık bu başlıklarda üretim planlaması, hangi ürünün nerede üretileceğini, ne kadar üretileceğini suyu merkeze alarak gerçekleştirmiş ve bunun da bütün çalışmasını üreticilerimizle birlikte yapmış durumdayız.
‘PLANLAMALARI MASA BAŞINDA YAPMIYORUZ’
Üretim planlaması bizim masa başında yaptığımız bir çalışma değil. Aşağı yukarı iki yıllık bir çalışmanın sonunda tamamen o illerdeki, o bölgelerdeki üreticilerimizin, üretici temsilcilerimizin, üniversitelerin, ticaret odalarının, yani karar vericilerin suyu merkeze alarak oluşturduğu üretim desenlerinden ibaret oldu.
Ve biz bunların hepsini aldık, Türkiye’de konsolide ettik. Farklılık olan yerlere geri döndük ve oralara müdahale ettik. Tabi tek başına planlamanın yapılması yetmez. Ne gerekiyordu burada?
Sizin vermiş olduğunuz desteklerinizi de vermiş olduğunuz kredileri de vermiş olduğunuz proje desteklerini de hibeleri de tüm bunların içerisine dahil etmek gerekiyordu. Biz de öyle yaptık.
Tek başına sadece üretim planlaması yaptık, hadi uygulayalım demedik 2024 yılı öncesinde birçok başlıkta destek veriyorduk ama çok fazla destek kalemi vardı. Üreticilerimiz de bunlardan şikayetçiydi.
‘ÜRETİM DESTEĞİNİ 3 BAŞLIĞA İNDİRDİK’
80’in üzerinde destek kalemi vardı. Biz bunları üç başlığa indirdik. Bitkisel üretim için konuşuyorum: Temel destek, üretim planlama desteği ve ürün geliştirme desteği.
Bütün burada da bu verilen destekleri tarımsal girdilere endeksledik ve bir katsayı oluşturduk. Bu katsayıyla beraber oluşturmuş olduğumuz destek miktarlarını önümüzdeki 3 seneyi kapsayacak şekilde de açıklamaya başladık.
Öncesinde destekler sadece hasat yapıldıktan sonra, her şey bittikten sonra üreticinin ne alacağını bilmesi şeklindeydi. Biz bunu ileriye doğru 3 yıllık perspektifte vermiş olduk. Yani her yıl bu katsayı girdilerdeki mazot ve gübre fiyatlarındaki değişime göre güncellenerek bir sonraki 3 yıl oluşturularak devam edecek.
2025 yılında uyguladık. Sonuçları da alındı. 2026 yılının ilk iki ayında bunları ödemiş olacağız.”
MARKETLERDEKİ FAHİŞ FİYATLARA İLİŞKİN
Marketleri fahiş fiyatlarle mücadele konusunun devam edeceğini söyleyen Bakan Yumaklı, “Bir ürünün fiyatının oluşması biliyorsunuz ya o ürünün piyasadaki arzıyla ilgilidir ya da onların üretim maliyetlerinin yansımasıyla ilgili. Biz ürünlerin yani Türkiye’deki vatandaşımızın ihtiyacı olan gıda ürünlerinin arzından sorumlu olan bir bakanlığız.
Türkiye’de birçok zorlu zamanlar geçirildi ama herhangi bir ürünün yokluğuyla alakalı böyle majör anlamda hayatı etkileyecek anlamda bir eksiklik olmadı.Peki, bu fiyatlamaların temel gerekçesi ne? Burada biz şuna bakıyoruz. Bir ürünün üretimiyle alakalı girdilerin artışı market fiyatlarına ne derece yansıyor?
Ürünü ürettik. O ürünün tüketicinin önüne gelene kadar ki safhada ne gibi hususlar söz konusu oluyor ki fiyata yansıyor. İşte bunu da sadece bizim bakanlığımız değil, Hazine Maliye Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı ile birlikte Gıda Komitesi’nde ele alıyoruz.
Hiçbir gerekçesi yokken fiyat değişiminin ne yapacağız şimdi bunu? Buna nasıl bir yaptırım yapacağız? Bununla ilgili fahiş fiyat veya fiyatların maliyetlerle veya en azından ticaretin tahammüllerinin dışında bir uygulama olması durumunda Ticaret Bakanlığı tarafından çok ciddi yaptırımları var zaten. Bunu zaman zaman da açıklıyor.” ifadelerini kullandı.
‘FAHİŞ FİYATLARI BİZE BİLDİRİN’
Bakan Yumaklı, “Sayın Cumhurbaşkanımız fahiş fiyatla mücadelenin kararlılıkla sürdürüleceğini ve en ufak bir tavizimizin olmadığını söyledi. Ben de buradan o zaman şöyle söyleyeyim, bu tespitleri yapmış veya yapacak olan vatandaşlarımızın, hiç fark etmez, ister Ticaret Bakanlığımıza, isterse bize, ulaşıp bunları aktarmalarını kendilerinden istirham ediyoruz. Alo 174 hattımız var. Ticaret Bakanlığımıza da ulaşabilirler. Böyle bir durumda kesinlikle müdahale ederiz.
Diyelim ki siz de tespit ettiniz, buradan bütün vatandaşınızdan istirham ediyorum. Bunları bizlere, Ticaret Bakanlığımıza, bize, Hazine Maliye Bakanlığımıza hiç fark etmez bildirsinler. Biz gereğini yaparız.” dedi.
İTHALAT KONUSU HAKKINDA
“Sizin sanayiniz gelişmiş, dünyada bambaşka bir yere gelmişsiniz. Su ve sulama yatırımlarınız devasa boyutlara ulaşmış. Sadece 2003 sonrasında yapılan yatırımlar 10.000’in üzerinde tesis-i hizmete alıp 3,5 trilyonluk yatırım yapmışsınız. Bunlarla üretiminizi yapıyorsunuz. Türkiye’ye gelen turist sayısı 60 milyona dayanmış.
Türkiye değişti artık. Dünya değişti, entegrasyon var, sizin ülkelerle karşılıklı ticaret anlaşmalarınız var. Her ithalat ihtiyaç için değildir. Bugün itibariyle dünyada kendine yetebilen ülke yoktur. Olması da mümkün değil.Gıda sanayimiz var. İhtiyaçlar çeşitlendi.”
‘TARIMSAL HASILADA BİRİNCİ SIRADAYIZ’
“İthalat konusuna bütün Türkiye’deki üretimi eğer kıyaslamaya kalkarsanız kendi üretiminize haksızlık edersiniz.Siz Avrupa’da birinci sıraya yükselmişsiniz tarımsal hasılada. Dünyada yedinci sıraya yükselmişsiniz tarımsal hasılada. Yani bütün bunların hepsini sizin ister piyasayı regüle etmek için, ister sanayinizin ihtiyacı olduğu için, isterse kendi ihtiyacınız için. Bazı ürünler var, tamamı için söylemiyorum.
İthalat ihtiyacımız var, ithal ediyorsunuz ama toplamda bütün ihtiyacımızın artık yerli üretimden karşılanmadığını ve mutlaka ithalat ihtiyacımız olduğunu söylemek içerideki üreticiye ve üretime haksızlıktır, onu söylemeye çalışıyorum.
Örneğin siz 1,6 milyar dolarlık ihracatı yaptınız. İhraç ettiğiniz ülkeler de size diyor ki sen sadece bana satma, bak sende üretilmeyen şu ürün var, sende mütekabiliyet gereği bunu benden al.
İthalatımızın bir bölümü böyle. İkinci bölümü, sizin topraklarınızda üretilmeyen ama sizin sanayicinizin alıp, onu katma değerli bir ürün haline getirerek üretip ondan sonra içeriye ya da dışarıya sattığı ürünler vardır.”
GENÇLERE VE KADINLARA TEŞVİK
Çiftçilere verilen destekleri açıklayan Bakan Yumaklı, “Ortalama çiftçi yaşımız 57. Eğer destek ve teşviklerin dışında faydalanabilecek bir grup varsa onlar da gençler ve kadınlardır. Dolayısıyla gençlere ve kadınlara ilave, teşvik ve destekler uygulamaya başladık projelerle birlikte. Yani şöyle söyleyelim, siz bir hayvancılık tesisi oluşturacaksınız veya var büyüteceksiniz. Normalde bütün bu üretim planlamasının unsurlarına sahipseniz oradaki bütün teşviklerden, desteklerden, kredilerden faydalanıyorsunuz.Gençseniz ilave puanlarınız oluyor. Kadınsanız ilave puanlarınız oluyor. Üretim yapmak isteyen, tarımsal üretim yapmak isteyen kim varsa biz hemen yanı başındayız.” açıklamasını yaptı.
2025’TE ÜRETİME KURAKLIK VE ZİRAİ DON ETKİSİ
Yumaklı, “2025’te bizim çiftçi sayımız arttı. Bizim ekilen alanlarımız arttı. Tohum satışları, daha doğrusu tohum kullanımları arttı. Gübre kullanımları herhangi bir eksiklik yok. Hatta nisbi olarak da fazlalık oluştu.
Herkes üzerine düşeni yaptı. Ancak şubat ayında ve nisan ayında tarihin en büyük zirai don hadisesini yaşadık. Dolayısıyla bunun etki etmiş olduğu ürün grupları oldu. Sonrasında da çok ciddi kuraklık yaşadık.
Ve üretilen üründe, yani oradaki büyümede ve onun karşılığı olan hasla da biz küçülmüş olduk. Büyümede küçülme oldu. Üreticilerde bir değişiklik yok, üretilen alanlarda bir değişiklik yok. Bu geçicidir. Önümüzdeki yıl, bu şartların hiçbirisi gerçekleşmez inşallah. Bunları da çok yakından takip ediyoruz.” dedi.
ZİRAİ DONDA ZARARA UĞRAYANLARA YARDIM EDİLDİ Mİ?
“Zirai donla alakalı hemen ertesi günü bütün bakanlık olarak sahadaydık ve tespitler yapıldı. 23,5 milyar lira, 16 ürün tespit edildi o zirai dondan, hem Şubat’ta hem Nisan’da. 26,5 milyar lira destek verildi ve toplamda 46,5 milyara gelen bir destek verildi ve sigortalı olanların da hasarları ödendi.”
DEPREM BÖLGESİNDE TARIM HAYVANCILIK NE DURUMDA?
Deprem bölgesindeki çalışmalardan bahseden Bakan Yumaklı, “Öncelikle depremin ilk anlarından itibaren teşkilat olarak sahadaydık zaten, kırsaldaki herkese ilk ulaşan bizim bakanlıktaki arkadaşlarımızdı. Burada öncelikle yem ve benzeri bazı destekleri hemen hızlıca oluşturmaya çalıştık. Ondan sonra bazı nakdi destekler gerçekleşti o dönemde. Hayvanlarını kaybedenlerin de birebir de kaybettikleri hayvanları kendilerine verildi.
Bu hayvancılıkla ilgili olan kısımdı. Bitkisel üretimle ilgili olan kısımda büyük bir etki oluşmadı. Çok büyük bir üretim düşüşü, çünkü o deprem daha ziyade binaları, yapıları vurduğu için sahada üretilen ürünleri bu manada etkilemedi veya beklenilen ölçüde etkilemedi. Bundan sonra ne oldu? Biz bütün deprem bölgesine özel fonlarla, özel projelerle, iyi de iyi çalışarak oradaki üreticilerimizin yanında olmaya gayret ettik.
Gerçekten deprem bölgesinde bundan sonraki dönemde de özellikle tespit ettiğimiz eksiklikleri tamamlayabilmek için yurtdışı fonlar da dahil olmak üzere bir paketimiz var. Bunları zaman zaman açıklıyoruz. İnşallah en kısa zamanda da orada yeni projelerimizi hem hayvansal üretimde hem bitkisel üretimde açıklamaya devam edeceğiz.” dedi.
ORMAN YANGINLARIYLA MÜCADELE
Orman yangınalrı konusunda ise vatandaşların dikkatli olması gerekiğini vurgulayan Bakan Yumaklı, “Yangını uçaklar söndürmezler. Sizin istiyorsa 500 tane uçağınız olsun. Yangını söndüremezsiniz. Her bir kullandığınız aracın, gerecin bir fonksiyonu vardır. Onu söylemeye çalışıyorum. Bulunduğunuz coğrafyaya göre, yangının çıktığı coğrafyaya göre. Her yer hemen gidip de sizin hava araçlarınızın ulaşıp, su alıp tekrar getirebileceği kadar yakın mı yani? Bütün yangınlar bu şekilde mi oluyor? Değil.
Yer ekipmanları da, arazözler de, oradaki arkadaşlarımızın müdahalesi de, sizin kullanmış olduğunuz insansız hava araçları da hepsi bir fonksiyon oluşturur.
Bazı yere helikopteri çok fazla koyarsınız, bazı yere uçağı çok fazla koyarsınız, bazı yere hava ve karar araçlarını belli orantıyla koyarsınız. Bir yerlerde helikopterler uçaklar olsun yangın çıkınca hemen suyu alsın getirsin boşalsın söndürsün. Bu böyle bir şey değil.” ifadelerini kullandı.
‘TÜRKİYE BU KONUDA BİR OTORİTE’
Bakan Yumaklı sözlerine “Bu işin teknik bir kısmı var ve bu konuda Türkiye bütün dünyada otorite olarak kabul edilmiş bir ülke. Yani dünyadaki bütün ülkeler bizden bu konuda, büyük bir kısmı için söyleyeyim, yangın söndürmeyle ilgili bilgi ve tecrübelerimizden faydalanmak üzere talepte bulunuyorlar.
2025 yılında çıkan 100 tane yangının 90 tanesi ormanın dışında çıktı. Bunlardan 60 tanesi, %60’ı daha henüz ormana sirayet etmeden arkadaşlarımız tarafından söndürüldü. Orman yangınından bahsetmiyorum, orman dışı yangından bahsediyorum. Bunlardan 30’u ormana sirayet etti, 10’u da ormanda çıktı.” şeklinde devam etti.
‘FİLOMUZU GÜÇLENDİRECEĞİZ’
Bakan Yumaklı ,”7000’in üzerinde yangına müdahale ettik. Önümüzdeki yıl 4 tane uçak alacağız. Bir sonraki yıl 4 tane daha alacağız. Bunlar planlamalarımıza göre. TUSAŞ ile 8 tane yerli milli helikopterimizi dahil ederek filomuzu güçlendireceğiz.” ifadelerini kullandı.
BARAJLARDAKİ SU SORUNU
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, içme suyu temini ve barajlardaki su durumu ile ilgili açıklamalarda da bulundu. Yumaklı, içme suyunun sağlanmasında esas sorumluluğun yerel yönetimlerde olduğunu, ancak büyük projelerde Devlet Su İşleri’nin destek verdiğini belirtti. Bakan, barajlardan musluklara ulaşan su miktarının kayıp ve kaçaklar nedeniyle düştüğünü vurgulayarak, belediyelerin altyapıyı yenileyip kayıp-kaçağı önlemesi gerektiğini söyledi. Ayrıca işletme planlarına uymamanın su sıkıntısına yol açtığını ifade etti.
TERÖRSÜZ TÜRKİYE SÜRECİNE İLİŞKİN
Terörsüz Türkiye konusunda ise, “Türkiye’de artık herkesin gelinmesi gereken nokta olarak gördüğü Terörsüz Türkiye’yi elbette hükümet olarak devletin en üst makamı olan Sayın Cumhurbaşkanımızın kararlı iradesi, Sayın Devlet Bahçeli’nin yine bu konudaki kararlı iradesi, yani Cumhur İttifakı’nın Terörsüz Türkiye’ye ulaşma konusundaki bütün gayretleri çabaları vatandaşımız tarafından çok dikkatli bir şekilde takip ediliyor. Biz Türkiye’de gerek insan kaynağının gerekse maddi kaynaklarının bize hiçbir faydası olmayan, trilyonlarca dolara sebep olmuş ve ülkenin gelişmesi için, insanlarının refaha için harcanması gereken tutarların böyle kötü bir sonuca evrilmesini elbette istemeyiz.
Özellikle terör sebebiyle üretim yapılamamış alanlarda hem hayvancılıkta hem de diğer alanlarda, tekrar üretimin başlamasıyla alakalı, geliştirilmesiyle alakalı projeler de yapıyoruz.Tüm bakanlıklarımız kendi perspektiflerinden yapıyorlar. Dolayısıyla Terörsüz Türkiye, dünyanın bugünkü konjonktüründe dikkate aldığımızda hayati öneme sahip bir husustur.
Buna ulaşma konusunda devletimizin ve Cumhur İttifakı’nın çok ciddi bir kararlılığı vardır. Bu ülkenin bir evladı olarak bu hedefi çok hızlı bir şekilde gerçekleştirmemizin duasını ediyorum.” açıklamasını yaptı.
Bakan Yumaklı iki konuya dikkat çekmek istiyorum diyerek şu ifadeleri kullandı: “Bugün itibariyle yanan alanların orman varlıklarıyla oranlamasına bakıldığınızda birinci Fransa Avrupa’da, ikinci de iyi biziz. Avrupa’nın bütün ülkelerine göre gayet iyi durumdayız. Dolayısıyla bunu en güzel alınacak sonucu yangının çıkmasını engelleyecek, yangının çıkmasına sebep olacak unsurları ortadan kaldıracak ne varsa bunlara dikkat etmek. Dolayısıyla ben bugünden, yani aralık ayından bütün vatandaşlarımıza önümüzdeki dönem için yüksek hassasiyet istirham ediyorum. Onların dualarını biz hep arkamızda hissettik. Yine hiç durmadan, duraksamadan bu mücadelemize devam edeceğiz.
Gıda güvenilirliği bizim kırmızı çizgimizdir. Bu konuda taklit tağşiş başta olmak üzere vatandaşın emeğinden öyle ya da böyle çalmak isteyen kimler olursa onların gözünün yaşına bakmayacağız. Buradan ifade etmek istiyorum. Bize her türlü uygunsuzluğu, usulsüzlüğü, her türlü iletişim vasıtasıyla bize iletsinler. Biz gereğini yaparız.”
Kaynak: tv100
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***
