Serbest Görüş Ekonomi
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan 2025 yılının son Enflasyon Raporu sunumunda, 2025 için ara hedefin yüzde 24 olarak korunduğunu açıklarken; yıl sonu enflasyon tahmin aralığının yüzde 25-29’dan yüzde 31-33 seviyesine yükseltildiğini söyledi. 2026 yılı için, ara hedef yüzde 16 olarak korunurken; tahmin aralığı yüzde 13-19 seviyesinde sabit kaldı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, 2025 yılı son Enflasyon Raporu sunumunu gerçekleştiriyor.
Merkez Bankası, yılın üçüncü Enflasyon Raporu ile enflasyon tahmini ile yıl sonu enflasyon hedefini ayrı ayrı açıklamaya başladı. Buna göre, 2025 için ara hedef yüzde 24 olarak korunurken, 2026 için yüzde 16, 2027 için yüzde 9 olarak belirlenmişti. Ara hedeflerin olağanüstü bir gelişme olmadıkça güncellenmeyeceği, değişikliklerin tahminlerde olacağı açıklanmıştı.
Merkez Bankası Başkanı Karahan enflasyonda tahmin aralığını ise, “Enflasyonun 2025 yıl sonunda yüzde 25-29 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz” şeklinde belirtmiş ve 2026’da enflasyonun, yüzde 13-19 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini değerlendirmişti.
Karahan, 2025 yılının dördüncü enflasyon raporu bilgilendirme toplantısında 2025, 2026 ve 2027 yılları için enflasyon ara hedeflerinin değiştirilmediğini söyledi.
Merkez Bankası Başkanı Karahan’ın sunumunda öne çıkanlar şöyle:
“Sıkı para politikamızın sonuçlarını kademeli bir şekilde almaya devam ediyoruz.
2024 yılı haziran ayından bu yana devam eden dezenflasyon süreci son dönemde yavaşlasa da atacağımız adımlarla enflasyonun ara hedeflerle uyumlu şekilde seyretmesini sağlayacağız.
“Küresel dezenflasyon süreci ivme kaybetti”
Küresel belirsizlik, tarihsel ortalamaların üzerinde kalmaya devam ediyor. Ülkeler arası farklılaşmalar olmakla birlikte küresel dezenflasyon süreci bir miktar ivme kaybetti.
Ülkelere göre farklılaşmakla birlikte faiz indirimlerinin sürmesi beklenmektedir.
Sanayi ve hizmet üretimi üçüncü çeyrekte yatay seyrediyor.
İş gücü piyasası, manşet işsizlik oranının ima ettiğine kıyasla daha az sıkı seyrediyor. Bileşik iş gücü piyasası endeksi, sıkılığın düşük seyrettiğini ima ediyor.
Yurt içi talepte ivme kaybı devam ediyor. Kart kullanım eğiliminden arındırıldığında kart harcamaları daha düşük seyrediyor. Kart harcamaları 3. çeyrekte nispeten yatay seyretti.
“Ana eğilim, dezenflasyon sürecinin yavaşladığını gösteriyor”
Son iki ayda dezenflasyon sürecinin yavaşladığı bir dönemden geçtik. Yılın geri kalanında dezenflasyonist görünümün devam etmesini bekliyoruz.
Son 2 ayda enflasyon tahmin aralığımızın üzerinde gerçekleşti. Enflasyon gelişmelerinde gıda enflasyonunun etkisi öne çıktı.
Ana eğilim göstergeleri dezenflasyon sürecinin yavaşladığına işaret ediyor.
“Hizmet enflasyonundaki atalet dirençli seyrini koruyor”
Eğitim ve kira gibi zamana bağlı fiyat belirleme ve geçmiş enflasyona endeksleme eğilimi yüksek kalemlerin etkisiyle hizmet enflasyonundaki ataletin dirençli seyrini koruduğunu görüyoruz.
Eğitim hizmetleri enflasyonu, bir önceki yıla kıyasla gerilese de yüksek seyrediyor.
Kira enflasyonu öngörülenden dirençli seyretmekle birlikte son aylarda yavaşladı.
“12 ay sonrası beklentilerdeki düzelme yavaşladı”
Önceki rapor dönemine kıyasladığımızda, 12 ay sonrası beklentilerdeki düzelmenin yavaşladığını görüyoruz.
Önümüzdeki dönemde, enflasyon beklentilerindeki iyileşmenin, para politikasındaki kararlı duruşumuz ve bunun neticesinde düşmeyi sürdürecek enflasyon rakamlarıyla destekleneceğini öngörüyoruz.
“Kredi büyümesinde, TL lehine görünüm sürüyor”
Sıkı para politikası duruşumuzu koruyoruz. Sıkı parasal duruş, makro ihtiyati tedbirler ve likidite yönetimi ile destekleniyor.
Kredi büyümesinde, TL lehine görünüm devam ediyor. Bireysel kredi büyümesi, kredi kartları kaynaklı yavaşladı. Toplam kredi büyümesi, dezenflasyon süreci ile uyumlu bir şekilde hareket etmeyi sürdürüyor.
“Yabancı para mevduatta artış altın fiyat etkisi kaynaklı”
Mevduat faizinin seviyesi, TL’ye geçişi ve tasarrufları desteklemeye devam ediyor. Türk lirası mevduatın payı, yüzde 60 seviyesinde tarihsel ortalamasına yakın seyrediyor.
Yabancı para mevduatta son dönemde görülen artış ağırlıklı olarak altın fiyat etkisi kaynaklı.
Yıl sonu enflasyon tahmin aralığı yükseldi
2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 31 ile yüzde 33 aralığında olacağını tahmin ediyoruz. 2026 sonu için ise tahminlerimiz, enflasyonun yüzde 13 ile yüzde 19 aralığına gerileyeceğine işaret ediyor.
2025, 2026 ve 2027 yılları için enflasyon ara hedeflerimizi, sırasıyla yüzde 24, yüzde 16 ve yüzde 9 olarak koruyoruz.
“Politika faizine ilişkin adımlar, enflasyon görünümü odaklı sürecek”
Dezenflasyon sürecinde, ara hedeflerimize ulaşmak için sıkı para politikası duruşumuzu sürdüreceğiz. Atacağımız adımları; ara hedeflerin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirlemeye kararlılıkla devam edeceğiz.
Politika faizine ilişkin atılacak adımları ve bunların büyüklüğünü, enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla almayı sürdüreceğiz.
Fiyat istikrarı, sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için bir ön koşul niteliğinde. Bu bağlamda, dezenflasyon sürecinde, enflasyonu belirlediğimiz ara hedeflerle uyumlu olacak şekilde düşürmek için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz.”
TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın yılın 4. Enflasyon Raporu sunumu sona erdi, ardından soru-cevap bölümüne geçildi.
2025 ve 2026 için revizyon kaynakları yok. Ana eğilimin yukarı geldiğini görüyoruz. Sapma 2026 sonu tahminini ne kadar yukarı etkiledi?
Önceki raporda iletişim stratejisini değiştirmiştir. Ara hedefleri sabit tutacağımızı, tahminleri gelişmelere göre para politikasıyla uyumlu olmazsa değiştirmeyeceğimizi belirtmiştik. Takip eden yılın ilk enflasyon raporunda açıklayacağız. Yıl sonu enflasyonu görünce sapmaların kaynaklarını açıklayacağız.
Mevcut durumda ve gelecek durumda, dış şoklar tahminleri nasıl etkileyecek?
Tahmin kaynaklarındaki faktörler yıl sonundaki enflasyon sonrası açıklanacak. Gıda kaynaklı sorunlar önemli. Gıda enflasyonu yıl genelinde ılımlı seyrediyordu. Kuraklığın etkisini gördük. Gıdada artışlar kaydettik. Küresel ticarete dair belirsizlikler, kur üzerinden etkileyebiliyor. Genel olarak emtia fiyatları etkilendi. İçsel iki unsurdan biri beklentilerdeki iyileşmenin sınırlı kalması, diğeri hizmet fiyatlarında katılığın devam etmesi. Ciddi iyileşme gösterse de seviye hala çok yüksek. Geçmişe endeksli fiyatlama davranışı devam ediyor. Enflasyon tahmin üzerinde seyrediyor.
Euro’nun değer kaybının sürmesi durumunda, kontrol ettiğiniz taraf olan dolar tarafında sepet kalibrasyonu planlıyor musunuz? Yoksa ihracatçının kur nedeniyle kötüleşmesi ihtimalini enflasyonu önceleyerek göz ardı etmeyi mi planlıyorsunuz?
Kur rejimi ile ilgili bir değerlendirme yapacağım, ihracat performansı üzerindeki yorumları değerlendireceğim. Bizim kurun yönünün etkilemeye yönelik bir alım satımımız söz konusu değil. Döviz piyasasındaki aşırı oynaklıkları yönetmek için işlem yapıyoruz.
Rekabetçilik tarafında şunu söyleyebiliriz. İhracatın temel belirleyicisi dış talep. Talep yoksa rekabetçiliğin anlamı yok. Reel kurun etkisi sınırlı. Yurt dışı talep çeşitli sebeplerden düşük seyrediyor. Euro’da yaşanan artış rekabetçilik açısından ihracat görünümünü destekliyor. Dolar ve Euro’daki artışlar rekabetçiliğin arttığını gösteriyor. İhracat performansında ya da turizm gelirlerinden bir bozulma görmüyoruz. Sektörler arasında ciddi farklılıklar olabiliyor. Emek yoğun sektörlerde bozulma olabiliyor. Belli sektörler üzerinden kur politikasını değiştirmeyi doğru bulmuyorum.
Bu yıl hedefle tahmin arasında ayrışma var, özeleştiri yapılsa indirim döngüsünde bir hata yaptığınızı düşünüyor musunuz? İkinci sorum Cevdet Akçay’a yönelik.. Nisanda yaş haddinden görev süreniz doluyor. PPK üyesi olarak mı devam edeceksiniz?
İkinci soruyu tek soru olduğu için cevaplamayacağız. Eylül enflasyonu beklentilerin üzerinde geldi. Dezenflasyon sürecinin durdurduğu yönünde karamsar bir hava oluştu piyasada. Bu daha çok gıda ve eğitim kaynaklıydı. Bu kadar dezenflasyon durdu seviyede değildi. Ekimde olumsuz faktörler var. Gıdanın etkisi devam ediyor. Mevsimsel olarak giyim enflasyonu her yıl etkili oluyor. Gıda ve giyimden ciddi etki geliyor. Olumlu kalemlerde kira öne çıkıyor. Aylık bazda ciddi mevsimsellik söz konusu. Birkaç aylık veride 4’ün altına geldiğini görüyoruz. Olumlu bir görünüm arz ediyor. Yüzde 2’de bir katılık devam ediyor. Trend enflasyon daha olumlu ama 2 civarında bir katılık olduğunu söyleyebiliriz. Dezenflasyonda durma değil yavaşlama söz konusu. Bir önceki toplantıda ara hedef kavramını ortaya koymuştuk. Enflasyon görünümü bozulduğunda para politikasının kalibre edilmesi gerekiyor. Bu da faiz patikasının yukarı kayması. Bu da faiz indirimlerine ara vererek ya da indirimlerin adım büyüklüğünü azaltarak yapabilirsiniz. Eylül ayına baktığımızda durmayı gerektirecek bir bozulma görmedik. İkincil etkiler olabileceği için adım büyüklüğünü küçülttük. Metnimizde bu ifadeyi koymuştuk, önceki sunumla tutarlı. Baktığımızda piyasa fiyatlaması 2026 yıl sonu faizi 2,5 puan yukarı kaydı. Piyasa katılımcılarının faiz beklentisi yukarı kaydı. Daha fazlası gerekirse yapmaya hazırız.
