Suriye güvenlik güçleri, son iki gündür devrik lider Beşar Esat’a bağlılıklarıyla bilinen Alevi silahlı gruplarla çatışıyor. Bölgeden gelen haberlere göre, çatışmalarda şu ana kadar 180’den fazla kişi öldü.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Suriye’nin batısında Alevi azınlığın yoğun olarak yaşadığı kıyı bölgesinde iki gündür devam eden şiddet olaylarında 180’den fazla kişinin öldüğünü bildirdi.
Gözlemevi ve iki Alevi aktivist, bölgedeki bağlantılarına ve olay yerinden alınan video görüntülerine dayandırdıkları bilgilere göre, silahlı kişiler tarafından Alevi kasabası El Muhtariye’de Cuma günü en az iki düzine kişinin öldürüldüğünü, öldürülenlerin tamamının erkekler olduğunu belirtti.
Suriyeli yetkililer şiddetin, devrik lider Esat’a bağlı güçlerin Perşembe günü kendi birliklerine yönelik planlı bir saldırı başlatmasıyla alevlendiğini söyledi.
Şiddet olayları geçici Devlet Başkanı Ahmed Eş Şaraa’nın kontrolü sağlamlaştırma çabalarını sarsarken yönetim, ABD yaptırımlarını kaldırmaya çalışıyor. Yeni yönetim özellikle, İsrail’in Şam’ın asker konuşlandırmasını engelleyeceğini söylediği güneybatıda daha geniş güvenlik sorunlarıyla boğuşuyor.
Ülkenin petrol zengini kuzeydoğusu da ABD destekli Kürt güçlerin elinde ve merkezi yönetimin kontrolü dışında kalmaya devam ediyor.
Suriyeliler Cuma günü Şam’da ve diğer şehirlerde hükümete destek için sokaklara döküldü.
Hükümetin müttefikleri Suudi Arabistan ve Türkiye destek sinyali verirken BM’nin Suriye elçisi, çatışmalardan ve siviller de dahil olmak üzere ölümlerden endişe duyduğunu söyledi.
Esad’ın en büyük destekçilerinden biri olan ancak yeni hükümetle bağlar kurmaya çalışan Rusya da ülkedeki tüm “saygın” liderleri akan kanı durdurmaya çağırdı.
Eskiden Esad’ın en yakın müttefiki olan İran ise “güvensizliğe, şiddete, her grup ve aşiretten, masum Suriyelilerin öldürülmesine ve zarar görmesine şiddetle karşı olduğunu” açıkladı.
El Muhtariye’den gelen görüntülerde, kasaba merkezindeki bir yolun kenarında, bazıları kanlar içinde birbirine yakın şekilde yatan en az 20 erkek görülüyor. Reuters haber ajansı videodaki yeri doğrulayabildi ancak ne zaman ya da kim tarafından çekildiğini doğrulayamadığını duyurdu.
İsimlerinin açıklanmaması kaydıyla konuşan Alevi aktivistler, ölümlerden İslamcı iktidar yetkililerine bağlı silahlı güçleri sorumlu tuttu.
Suriye devlet haber ajansı SANA, bir güvenlik kaynağına dayandırdığı haberinde, organize olmayan kalabalıkların hükümet güçlerine yönelik saldırıların ardından kıyı bölgesine yöneldiklerini, “bireysel güvenlik ihlallerinde” bulunduklarını bildirdi. Kaynak, “Bu ihlalleri durdurmak için çalışıyoruz” dedi.
İki Alevi kaynağa göre, önde gelen bir Alevi din adamı olan 86 yaşındaki Şeyh Şaban Mansur, Cuma günü Suriye’nin batısındaki Sahlab köyünde oğluyla birlikte öldürüldü. Köy sakinleri Şam’a bağlı savaşçıları onları öldürmekle suçladı.
Sokağa çıkma yasakları
Perşembe günü yetkililerin, Esad’a bağlı milis gruplarının Cebele bölgesi ve çevresindeki kırsalda güvenlik devriyelerini ve kontrol noktalarını hedef aldığını açıklamasının ardından şiddet olayları yayıldı.
Reuters’a konuşan, ülkenin yeni yönetimine yakın Suriyeli bir medya sorumlusu Musa el Ömer, Suriye’nin yeni oluşturulan güvenlik güçlerine bağlı onbinlerce savaşçının operasyon kapsamında sahile konuşlandırıldığını ve Cuma gecesi itibariyle düzenin büyük ölçüde sağlandığını söyledi.
Bu baskının “Suriye’nin güneyinde ya da doğusunda bulunan herkese devletin barışçıl çözümler ararken bile her an askeri bir çözüm kaçınmayacağına dair bir mesaj” olduğunu söyledi.
Haber ajansı SANA, Cuma günü sahil kentleri Tartus ve Lazkiye’de sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini duyurdu. Güvenlik güçleri her iki şehirde ve yakınlardaki dağlarda arama-tarama operasyonları düzenledi.
Alevi gruplar, Esad’ın onlarca yıllık baskıcı yönetimi ve iç savaşın ardından Aralık ayında devrilmesinden bu yana, toplumlarının özellikle Humus ve Lazkiye kırsalında, şiddet ve saldırılara maruz kaldığını söylüyor.
Şaraa, Suriye’yi herkesi kapsayacak şekilde yönetme sözü vermiş olsa da diğer azınlık gruplarının üyelerinin aksine, üst düzey Alevi isimlerle arasında hiçbir toplantının bugüne kadar yapılmadığı belirtiliyor.
Tansiyonun artması riski
Alevi İslam Konseyi, şiddetten hükümeti sorumlu tuttu ve savaşçıların “Suriyelileri terörize etmek ve öldürmek için ‘rejim kalıntılarıyla’ mücadele bahanesiyle” sahile gönderildiğini açıkladı. Konsey bölgenin BM koruması altına alınması çağrısında bulundu.
Suudi Arabistan Suriye’de “yasadışı gruplar tarafından işlenen suçları” ve güvenlik güçlerini hedef almalarını kınadı.
Suriye’nin yeni hükümetinin yakın müttefiki olan Türkiye de Şam’a desteğini açıklayarak ve Lazkiye ve çevresindeki gerginlik ve güvenlik güçlerinin hedef alınmasının Suriye’yi birlik ve beraberlik içinde geleceğe taşıma çabalarına zarar verebileceğine işaret etti.
