Hollanda arşivleri açıyor; Nazilerle işbirliği yapan kişilerin listesi ortaya çıkacak

Hollanda, 2 Ocak’ta tarihi ile yüzleşme adına önemli bir adım atmaya hazırlanıyor. İkinci Dünya Savaşı döneminde Nazilerle işbirliği yapan 425 bin Hollandalı’nın isminin yer aldığı arşiv kamuoyuna açılacak.

Hollanda’da en çok ziyaret edilen savaş arşivine şimdiye kadar sadece araştırmacılar, olaya karışanlar ve doğrudan torunları erişebiliyordu. Ancak Perşembe gününden itibaren fiziksel arşiv genel ziyaretçilere açılacak. Arşivde 30 milyon sayfalık tanık raporları, günlükler, Hollanda faşist partisi üyelik kartları, tıbbi kayıtlar, mahkeme kararları, af dilekçeleri ve resimler bulunuyor.

Arşivin ilk etapta bir internet sitesinde yayınlanması planlanırken, gelen itirazlar ve uyarılar sonucu bu plandan vazgeçildi. Hollanda Veri Koruma Kurumu (AP) şüpheli işbirlikçilerin arşivinin internete konulmasının gizlilik yasalarını ihlal edeceği uyarısında bulundu.

Gazeteci Senay Boztas’ın The Guardian’da yayınlanan haberine göre, insanlar alınan kararla ilgili karmaşık duygulara sahip. Aile geçmişi arşivlerde yer alan 74 yaşındaki bir kadın, durumu rahatsız edici olarak nitelendirdi. Kadın, “İnsanlar soyadımızı Google’da aratırsa, sonunda ortaya ne çıkacağını bilmiyorum.” dedi.

Bir diğer kesim ise ekonomik ve bürokratik işbirliği de dahil olmak üzere ülkenin savaş zamanı geçmişine ilişkin açıklığın çok önemli olduğuna inanıyor. Hollanda Yahudi nüfusunun dörtte üçüne tekabül eden 102 bin kişi İkinci Dünya Savaşı esnasında devlet, polis ve Hollanda nüfusunun bir kısmının antisemitik işbirliği ile Naziler tarafından öldürülmüştü.

Hollanda, Nazi dönemi geçmişiyle yüzleşme adına geç de olsa adımlar atıyor. Bu yılın mart ayında Ulusal Holokost Müzesi Amsterdam’da açıldı.

Savaş, Holokost ve Soykırım Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Martijn Eickhoff, 1944 ve 1952 yılları arasındaki özel mahkeme arşivinin değerli bir tarihi kaynak olduğunu söyledi. Eickhoff, şüphelilerin üçte ikisinin hiç cezalandırılmadığını söyledi.