Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in Soçi’deki görüşmesi 3 saat sürdü. Görüşmeye Rusya’nın Temmuz ayında çekildiği Karadeniz Tahıl Koridoru Girişimi’nin yeniden canlandırılması için atılacak adımlar damgasını vurdu. İki lider görüşme sonrası kameraların karşısına geçerek ortak basın toplantısı düzenledi.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, geçen yıl tahıl anlaşması imzaladıklarında verilen sözlerin yerine getirilmediğini savunarak gıda ve gübre ihracatındaki engellerin kaldırılması ve tahılın ihtiyaç sahibi ülkelere gönderilmesi halinde anlaşmaya dönmeye hazır olduklarını söyledi.
Vladimir Putin, “Tahıl koridorunu canlandırmak istiyoruz, bunu yapacağız. Bir şartla yapacağız. Tarım ürünlerimizin engelsiz şekilde denize çıkmasını istiyoruz. Birkaç gün içinde sözler yerine getirilsin, biz bu tahıl koridorunun devam etmesi için kendi çabalarımızı sarf ederiz” dedi.
Putin, Rus tahılının Türkiye üzerinden Afrika’ya gönderilmesi için Katar’ın finansmanıyla oluşturulan projenin iki üç hafta içinde başlayabileceğini söyledi.
Erdoğan: “BM ile yeni öneriler hazırladık”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da görüşmede üzerinde özellikle durdukları konulardan birinin Karadeniz Girişimi’nin yeniden canlandırılması olduğunu dile getirdi.
Erdoğan, “Karadeniz Girişimi, küresel gıda krizi ile mücadelede anahtar rol oynadı. Özellikle Afrika gibi tahıla en çok ihtiyaç duyanlar için bir nefes borusu oldu. Gündeme getirilen alternatif öneriler Karadeniz Girişimi gibi sürdürülebilir, güvenli ve taraflararası işbirliğine dayanan kalıcı bir model sunamamıştır. Rusya’nın girişimin yeniden başlaması noktasındaki beklentileri tüm tarafların malumudur. Rus dostlarımızın dile getirdiği hususları biz de farklı vesilelerle ifade ettik, ediyoruz. Eksiklerin giderilerek girişimin devam ettirilmesi gerektiğine inanıyoruz” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan sözlerine, “Birleşmiş Milletler ile istişareyle önemli ilerlemeler içeren yeni öneriler paketi hazırladık. Bu yeni süreç vasıtasıyla netice almanın mümkün olduğu kanaatindeyim. Türkiye olarak beklentileri karşılayacak bir çözüme inşallah kısa sürede ulaşacağımıza inanıyorum” diye devam etti.
“Ukrayna yaklaşımını yumuşatmalı”
Erdoğan, “Özellikle Ukrayna’nın burada Rusya ile müşterek adımların atılabilmesi noktasında yaklaşımlarını tabii ki yumuşatması gerekiyor. Özellikle şu an itibarıyla Karadeniz Tahıl Koridoru’ndan en az gelişmiş fakir Afrika ülkelerine gönderilecek tahıl önemli. Ama buradan çıkacak tahılın yüzde 44’ü Avrupa ülkelerine giderse buna haklı olarak Rusya olumlu bakmıyor. Buradan zaten yüzde 14 Türkiye’ye gönderiliyordu, bunun dışında yüzde 6 civarında Afrika ülkelerine. Bugünkü yaptığımız görüşmede Sayın Putin biz 1 milyon ton fakir ülkelere bu tahılı göndermeye varız, bunun bütün lojistik çalışmalarını da yaptık ve bu lojistik çalışmalarıyla bu adımı atmaya hazırız dediler. Biz de kendilerine burada üzerimize ne görev düşüyorsa Türkiye olarak biz de buna varız ve sizden gelecek olan bu tahılları biz fabrikasyon olarak değirmenlerimizde öğüterek un şeklinde fakir Afrika ülkelerine gönderebiliriz dedik. Bu konularda da mutabık kaldık” dedi.
Putin: “Biz anlaşmayı canlandırmaya hazırız”
Rusya Cumhurbaşkanı Putin de, “Batı bizi buna mecbur etti. Batı, Rus tarım ve gübre ürünlerinin ihraç edilmesini engelliyor. Biz Ukrayna tarafının insani koridorlarını terörist saldırılar yapmak için kullandığını söylüyoruz. Ukrayna’nın dünya gıda ihracatındaki payı yüzde beş, bu oran ileride daha da azalacak. Gönderilen gıdanın yüzde 70’i gelişmiş ülkelere gitti, ihtiyacı olan fakir ülkeler yüzde 3’ten daha az pay aldı. Biz anlaşmayı canlandırmaya hazırız. Rus ürünlerine yaptırımlar kaldırılmalı. Rusya’dan 1 milyon ton tahılın imtiyazlı fiyatla Türkiye üzerinden Katar finansmanıyla Afrika’ya gönderilmesi üzerinde çalışıyoruz” dedi.
Erdoğan’ın çabalarıyla gelinen noktanın Ukrayna tarafından çöpe atıldığını savunan Putin, arabuluculuk konusundaki girişimleri hiç bir zaman reddetmediklerini dile getirdi.
“Rus tarafına verilen sözler yerine getirilmedi” diyen Putin, “Bizden uzatmamız istendi, biz üç kez uzattık, bizi aldattılar, biz açık açık söylüyoruz. Şu anda biz anlaşmaya karşı olmadığımızı söylüyoruz, bize verilen sözler yerine getirilirse biz mutabakata geri döneceğiz. Bu insani koridorlar askeri amaçlarla kullanıldı karşı taraf tarafından. Türk Akım ve Mavi Akım saldırıya uğradı. Ukrayna’nın Karadeniz limanlarından kalkan İHA’lar ve SİHA’lar gemilere saldırılar düzenliyor” ifadelerini kullandı.
Erdoğan “(Rusya- Ukrayna Savaşı’nda) Taraflar arasında üzerimize düşeni yapmaya hazırız”
Rusya- Ukrayna savaşına da değinen Erdoğan, “Bölgemizde kalıcı barış, istikrar ve refahın tesisine yönelik çalışmalarımızı sürdürme kararlılığındayız. Devam eden çatışmaların bir an önce uluslararası hukuk temelinde kalıcı ve adil bir barış ile sona erdirilmesini arzu ediyoruz. Her konuşmamda vurguluyorum. Savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz. Bu ilkesel yaklaşımımızı aynen muhafaza ediyoruz. Taraflar arasında doğrudan müzakerelere evvelce ev sahipliği yaptık. Bu konuda üzerimize düşeni her zaman olduğu gibi yine yapmaya hazırız” değerlendirmesinde bulundu.
Akkuyu Nükleer Enerji Santrali’ne de değinen Erdoğan, “Özellikle Akkuyu Nükleer Enerji Santrali malum son şiddeti ile yürüyor, ikinci bir adım olarak da yine Sinop Nükleer Enerji Santrali konusunu bugün değerli dostum ile ele aldık. Bu alanda da atılacak bir adımla Türkiye sınıf atlayacaktır” ifadesini kullandı.
