– ABD, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani’nin Kerkük’teki ‘Ortak Operasyonlar Komutanlığı’ binasını geri verme adımının ardından patlak veren şiddet olaylarını kınadı. Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel “Kerkük’teki gerilimi yakından takip ediyoruz ve meydana gelen şiddet olaylarını kınıyor, hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı diliyoruz” dedi. Patel, anlaşmazlıkların Irak Anayasası’nın 140. Maddesi ile çözülmesi çağrısı yaptı.
Söz konusu madde, Bağdat ve Erbil arasındaki ihtilaflı bölgelerdeki durumun çözüme kavuşturulmasını ve halka federal hükümete bağlı kalma ya da Kuzey Irak’taki yarı özerk Kürt bölgesine katılma arasında seçim yapma hakkı kapsamında referandum yapılmasını öngörüyor.
BİNANIN ÖNEMİ NE?
Söz konusu bina, IŞİD’in 2014’teki ilerlemesi sırasında Irak ordusunun bölgeden çekilmesi üzerine peşmergenin kontrolüne geçti. Sonrasındaki üç yıl boyunca da, Kerkük’teki KDP karargahı olarak kullanıldı. Erbil yönetiminin Mesud Barzani liderliğinde 2017’de düzenlediği bağımsızlık referandumu sonrasında ise dengeler değişti.
Bağımsızlık referandumu öncesindeki süreçte Erbil, Irak Anayasası’nın 140’ıncı maddesine göre petrol zengini Kerkük’ün statüsünün belirlenmesi için en geç 31 Aralık 2007’ye kadar referandum düzenlenmiş olması gerektiğine dikkat çekiyordu. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY), Bağdat’ı hem referandumu ertelemek hem de kente Arapları yerleştirerek etnik yapıyı kendi lehine değiştirmekle suçluyordu. Kürtlerin, Arapların ve Türkmenlerin birarada yaşadığı kentin Erbil’e mi Bağdat’a mı bağlı olacağının belirlenmesi adına, IKBY’nin bağımsızlık referandumunda Kerkük’e de sandık kuruldu.
Ancak bağımsızlık referandumunu tanımayan Bağdat, Irak ordusunu çoğunluğu Şiilerden oluşan milis gücü Haşdi Şabi ile birlikte bölgeye yollayarak özellikle Kerkük ve çevresinde çok sayıda kontrol noktası kurdu. 16 Ekim 2017’de Kerkük’e giren Bağdat güçleri hem kentte kontrolü aldı, hem de KDP binasını boşaltıp “Kerkük Operasyonlar Komutanlığı” karargahına dönüştürdü.
PROTESTOCULARIN ARASINDA HAŞDİ ŞABİ TARAFTARLARI DA BULUNUYOR
Son kriz de, Irak Başbakanı Sudani’nin, vilayetler ve Kerkük’te 18 Aralık 2023’te yapılacak il meclis seçimleri öncesinde binayı KDP’ye devretme kararı üzerine patlak verdi. Başını Arap ve Türkmenlerin çektiği, Irak basınına göre aralarında Haşdi Şabi taraftarlarının da bulunduğu bir grup protestocu, 25 Ağustos’ta binanın önünde çadır kurarak eylem yapmaya başladı. Çadırlar nedeniyle Kerkük-Erbil otoyolu da trafiğe kapatıldı.
ÖLENLERİN ÜÇÜ KÜRT
Kürt protestocuların karşı eyleme başlamasıyla gerilim şiddete dökülürken, dört kişi silah yarası nedeniyle öldü. Kerkük polisi, tarafların birbirine metal soplarla saldırması ve taş atması sonucu 15 kişinin de yaralandığını açıkladı. Reuters ajansı, polis ve hastane kaynaklarından edindiği bilgiye dayanarak ölenlerin dördünün de Kürt olduğunu duyurdu. Güvenlik kaynakları, ateşi kimin açtığı ve ölümlerin nasıl gerçekleştiği konusunda da soruşturma başlattı. Kriz, Kerkük Valisi Rakan Said el-Cuburi’nin,Başbakan Sudani ile yaptığı telefon görüşmesi sonucu, söz konusu binanın KDP’ye teslim edilmesinin ertelendiğini ve krizin tırmanmasıyla ilan edilen sokağa çıkma yasağının kaldırıldığını açıklamasıyla son bulmuştu. (DIŞ HABERLER)
Kerkük’teki binanın KDP’ye verilmesi kararına erteleme
Kerkük’te KDP’liler karşı eyleme geçti, sokağa çıkma yasağı ilan edildi
Irak ordusu Kerkük’teki KDP binasına el koydu
Kaynak:
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***