YENİ ASGARİ ÜCRET AÇIKLANDI | Tek vatan, tek devlet, tek ücret! - İnternet Haberler Köşe Yazıları Yorumlar Siyaset Ekonomi Spor

YUSUF DERELİ | HABER İNCELEME

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun, üçüncü toplantısının ardından yeni asgari ücret açıklandı. Yılın ikinci yarısında uygulanacak asgari ücret yüzde 34 artışla net 11 bin 402 TL olarak duyuruldu. Brüt asgari ücret 13 bin 414 lira. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın açıklamasına göre söz konusu rakamın işçi ve işveren kesiminin uzlaşısıyla belirlendi.

Yılın ikinci yarısında uygulanacak net asgari ücret güncel dolar kuru üzerinden hesaplandığında 483 dolara denk geliyor ki, söz konusu rakam son 20 yılın en yüksek düzeyi. Geçtiğimiz yıl asgari ücret 300 doların bile altına düşmüştü. Yeni asgari ücretin işverene maliyeti ise 15 bin 761 lira.

TÜRK-İŞ BAŞKANI ERGÜN ATALAY MUTLU

TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay, toplantının ardından değerlendirmelerde bulundu. Rakamın makul olduğunu söyledi: “Bu (rakam) mükemmel bir şey değil ama bugünün şartlarında yapılması gereken buydu. Komisyonla oturduk ve beraber mutabakat sağladık.”

Peki bütün bunlar ne anlama geliyor, piyasaya yansıması ne olacak?

Öncelikle 11 bin 402 TL beklentilerin üzerinde bir rakam. Daha önce konuyla ilgili yazımızda rakamın 11 bin liranın üzerine çıkma ihtimalinin zayıf olduğunu belirtmiştik ancak yanıldık. Zam oranının yüzde 34’e kadar çıkması rejimin ‘seçim ekonomisini’ kısmen sürdürdüğünü gösteriyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığana 5 yıl aradan sonra getirilen Mehmet Şimşek’e rağmen asgari ücrette yüzde 34’lük artışa gidilmesi 22 Haziran’daki Merkez Bankası toplantısı için de bir ipucu sayılabilir. Perşembe günü yapılacak PPK toplantısında sert bir faiz artışı ihtimali azaldı. Rejim daha ‘yumuşak’ bir geçiş yapmaya hazırlanıyor gibi.
Söz konusu ara zam, iktidar için enflasyonla mücadelenin hala ‘birinci derecede önemli bir sorun’ olarak görülmediği şeklinde de yorumlanabilir. Zira yüzde 34’lük ara zam, enflasyonu tetikleyecek. Geliri artan tüketici daha fazla harcayacak. ‘İşgücü’ maliyeti katlanan işveren, mal ve hizmetlerine ‘zam’ yapacak.

ASGARİ ÜCRETİ ARTIRMAK ÇÖZÜM ÜRETMİYOR

Geçtiğimiz yıl ocak ayında asgari ücret yüzde 50,5 oranında artırılarak 4 bin 253 TL’e çıkarılmıştı. Ancak enflasyonun önü alınamadı. Bu nedenle Temmuz’da yüzde 30’luk bir zam daha yapılarak rakam 5 bin 500’e çıkarıldı.

Yıl başında ise asgari ücret 8 bin 506 lira olarak güncellendi. Enflasyona bağlı olarak alım gücündeki erime Temmuz ayı gelmeden yeni bir güncellemeyi zorunlu kıldı ve 2023’ün ikinci yarısından itibaren asgari ücrette yüzde 34’lük bir artışa gidilerek 11 bin 402 liraya çıkarıldı.

Geçtiğimiz yıl ocak ayına göre asgari ücretteki artış oranı yüzde 168! Son bir yılda asgari ücret yüzde 107 artmış. TÜİK’e göre yıllık enflasyon ise yüzde 39,5… Dolayısıyla asgari ücretteki yüzde 34’lük artışın kısa süreli bir rahatlama sağlayacağını söylemek mümkün.

Asgari ücret arttı; doğal olarak Temmuz’da asgari ücretin üzerinde maaş alanların ücretleri de artacak. Ancak bu artış asgari ücret kadar olmayacak. Dolayısıyla rejimin ekonomi politikası tüm ücretleri, asgari ücret seviyesine çekiyor. Böyle devam edilirse, çok yakın bir zamanda asgari ücretle çalışanların oranı tüm çalışanların yüzde 70’ini aşabilir. Rejimin ‘ekonomi’ politikası herkesi ‘tek (asgari) ücrete’ mahkum edecek gibi görünüyor…

Peki ekonomistler bu duruma ne diyor?

ENFLASYONU DÜŞÜRMEDEN REFAHI ARTIRAMAZSINIZ

Doç. Dr. Orhan Karaca, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Net asgari ücrete %34 zam yapıldı. Diğer ücretler bu kadar artmayacak. İlk 5 ayda %15,3 olan resmi TÜFE enflasyonu 6 ayda muhtemelen %17-18 olur ve diğer ücretlere de olsa olsa bu civarda zam yapılır. O zaman büyük bir çalışan kitlesi daha asgari ücretli olmaya hazır olsun.” yazdı.

Prof. Dr. İbrahim Turhan ise, “Asgari ücret kişi başına düşen milli gelirin yarısından bile düşük. Gelir dağılımında ise ortanca düzeyi civarında. Büyük olasılıkla 4 kişilik bir ailenin yılın ikinci yarısındaki açlık sınırına çok yakın. Buna karşılık USD cinsinden, Türkiye’ye benzer ülkelerdekinin hâlâ üstünde. Bu tuhaf tablonun nedeni enflasyon. Enflasyonu düşürmeden refahı kalıcı olarak artırmak mümkün değil.” ifadelerini kullandı.