SSK Genel Müdürlüğünden cumhurbaşkanı adaylığına: Kemal Kılıçdaroğlu’nun siyasi hayatı

– 2 Mart’taki Millet İttifakı’nın toplantısı sonrasında İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in Millet İttifakı’ndan ayrılacağı sinyalini vermedi ile başlayan kriz, 6 Mart’ta altı genel başkanının katıldığı toplantıda sona erdi. Toplantı sonunda CHP Genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, resmen Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı olarak duyuruldu. Kamuoyunda ilk olarak SSK Genel Müdürü olarak tanınan Kılıçdaroğlu, Türkiye’nin son 20 yılındaki siyasi hayatına damga vuran isimlerden biri oldu.

SSK GENEL BAŞKANI OLARAK TANINDI

Kemal Kılıçdaroğlu, ailesinin yedi çocuğundan dördüncüsü olarak 17 Aralık 1948′de Dersim’in Nazmiye ilçesinde doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Erciş, Dersim, Genç, Elazığ gibi Anadolu’nun çeşitli yerlerinde yaptı, 1971 yılında Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’nden mezun oldu. Devlet kadrolarında çeşitli görevler aldıktan sonra 1991 yılında Bağ-Kur’a atandı. Burada genel müdürlük yapan Kılıçdaroğlu, 1992 yılında da Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğüne geçti. ve 1999’un Ocak ayında kendi isteğiyle Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğünden emekli oldu.

YOLSUZLUK RAPORU SONRASI SİYASETE GİRİŞİ

1999 seçimlerinde DSP’den Ankara 6’ıncı sıra adaylığı teklifini reddeden Kılıçdaroğlu, CHP’li Bülent Tanla’nın isteği üzerine CHP Bilim Yönetim Kültür Platformu’na ‘yolsuzluk raporu’ hazırladı. Bu raporun ardında dönemin CHP Genel başkanı Deniz Baykal’ın dikkatini çeken Kılıçdaroğlu partiye davet edildi ve aynı dönemde CHP kontenjanından Türkiye İş Bankası’nın yönetim kuruluna girdi.

3 Kasım 2002 tarihinde yapılan 22. Dönem Milletvekili Genel Seçimlerinde de CHP İstanbul Milletvekili olarak Meclise girdi.

Kılıçdaroğlu’nun siyasette ilk dikkat çekmesi ikinci kez Meclis’e girdiği 2007 seçimlerinin ardından oldu.

GRUP BAŞKANVEKİLLİĞİ VE ‘DOSYACILIK’

2007 Genel Seçimlerinde de CHP Milletvekili olarak Meclis’e giren Kılıçdaroğlu, aynı zamanda partisinin Grup Başkanvekilliğine getirildi. Bu dönem aynı zamanda Kılıçdaroğlu’nun kamuoyunun dikkatini çekmeye başladığı yıllar oldu. Özellikle ‘yolsuzluk’ üzerine açıkladığı dosyalar ile AKP’li isimleri hedef aldı. Özellikle o dönem Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek ile televizyon programlarında yaptığı tartışma ile dikkat çekti.

İSTANBUL BELEDİYE BAŞKANLIĞI ADAYLIĞI

CHP İstanbul Milletvekili ve Grup Başkanvekili olan Kemal Kılıçdaroğlu, 29 Mart seçimlerine partisinin İstanbul Büyükşehir Belediye başkan adayı olarak katıldı. Yüze 44 oy alan Kadir Topbaş’ın arkasında kalsa da partisinin oylarını yüzde 25’ten yüzde 36,80’le çıkardı.

CHP GENEL BAŞKANLIĞI

2010 yılı Mayıs ayında dönemin CHP Genel Başkanı Deniz Baykal’a ait kasetler ortaya çıktı, 10 Mayıs 2010’de Baykal CHP Genel başkanlığı görevinden istifa etti. İlk başta aday olmayacağını açıklasa da dönemin Genel Sekreteri Önder Sav’ın da desteklediği Kılıçdaroğlu adaylığını açıkladı ve 22 Mayıs günü tek aday olarak girdiği seçimde 1250 delegenin 1189’undan oyunu alarak partinin yeni başkanı oldu.

KILIÇDAROĞLU VE ‘YENİ CHP’

Kılıçdaroğlu’nun CHP Genel Başkanı olarak ilk yıllar, özellikle parti içerisindeki gelenekçi kanatla mücadele ile geçti. Partinin ulusalcı isimlerinden Genel Sekreter Önder Sav’ın görevine son verdi.

CHP, Kılıçdaroğlu’nun liderliğinde girdiği ilk seçimlerde oylarını bir önceki seçime göre 5 puan yükselterek yüzde 26’ya yükseltti. Ancak aynı seçimlerde AKP de oylarını yüzde 49,3’e yükseltti.

EKMELEDDİN YENİLGİSİ

2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri ve sonrası Kılıçdaroğlu’nun en çok eleştirildiği dönem oldu. MHP lideri Devlet Bahçeli ile birlikte İslam Konferansı Örgütü eski Genel Sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’nu cumhurbaşkanı adayı olarak önerdi. Ancak ilk turda yüzde 38 oy alan Eklemeddin İhsanoğlu, ilk turda yüzde 50’nin üzerinde oy olan Tayyip Erdoğan’a kaybetti.

Cumhurbaşkanlığı seçimleri ardından CHP içerisinde Kılıçdaroğlu’na yönelik eleştiriler arttı. CHP Ankara Milletvekili Emine Ülker Tarhan, cumhurbaşkanlığı seçiminde “başarısız” olunduğunu savunarak Kılıçdaroğlu’nun istifasını ve olağanüstü kurultayın toplanmasını talep etti. Tarhan’a, İzmir Milletvekili Birgül Ayman Güler, Eskişehir Milletvekili Süheyl Batum, Uşak Milletvekili Dilek Akagün Yılmaz, İstanbul Milletvekili Nur Serter ve Mersin Milletvekili İsa Gök de destek verdi.

Kılıçdaroğlu bunun üzerine tüzükteki yetkisini kullanarak, olağanüstü kurultay için çağrı yaptı. 5-6 Eylül 2014 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilen CHP 18. Olağanüstü Kurultayı’nda, kendisine rakip olan eski grup başkan vekili ve Yalova Milletvekili Muharrem İnce’yle yarıştı. Kılıçdaroğlu 740 oyla tekrar genel başkan seçilirken, İnce 415 oy aldı.

7 HAZİRAN-1 KASIM 2015

7 Haziran 2005’te yapılan genel Seçimler öncesindeki en öne çıkan tartışma, AKP’nin tek başına iktidarını önlemek için HDP’nin seçim barajı olan yüzde 10’un üzerinde oy alıp alamayacağıydı. 5 Haziran’da HDP’nin Diyarbakır mitinginde 5 kişini öldüğü bombalı saldırıdan sadece iki gün sonra yapılan seçimlerde HDP yüzde 13.1 oy alarak barajı geçti. CHP de yüze 24.95’le oy oranını büyük oranda korudu. AKP ise yüzde 40.87 oyla tek başına iktidar şansını kaybetti.

Seçim sonrasın uzun süre koalisyon tartışmaları ile geçti. Deniz Baykal’ın Meclis başkanlığı adaylığına HDP’yi gerekçe göstererek destek vermeyen MHP, AKP’nin yer almadığı koalisyon modellerine rest çekti.

Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, hükümeti kurma görevini Başbakan Ahmet Davutoğlu’na verdi. Davutoğlu CHP’yle koalisyon görüşmelerini başlattı. Ancak sonuç alınamayınca, 1 Kasım için erken seçim kararı alındı. O dönem HDP’li iki bakanın da yer aldığı seçim hükümeti kuruldu, MHP hükümete bakan vermedi.

7 Haziran seçimlerinden sonra Türkiye’de kaos dolu beş ay yaşandı. Suruç ve Ankara Gar katliamlarının yaşandığı bu süreç sonrasında yapılan 1 Kasım seçimlerinde AKP yüzde 49,83 oyla tek başına iktidar şansı yakaladı. Bu seçimlerde CHP yüzde 25.32, HDP ise yüzde 10.76 oy aldı.

DOKUNULMAZLIKLARIN KALDIRILMASI TARTIŞMASI ‘TERÖRİST DERLER KORKUSU’

16 Mart 2016’da Erdoğan’ın başlattığı dokunulmazlıkların kaldırılması tartışmasına Kılıçdaroğlu, “Bizim de dokunulmazlık dosyalarımız var. Bazı çevrelerde endişe var. Deniyor ki ‘yargı bağımsız değil.’ Dolayısıyla bunlar hemen alıp sizi hapse atacaklar. Biz de diyoruz ki, eğer birisi hapse girecekse önce siyasetçi girsin. Eğer bedel ödenecekse önce bedeli biz ödeyelim” ifadeleriyle karşılık verdi.

50’si HDP’li milletvekili olmak üzere 138 milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasını içeren teklife ‘hayır’ derlerse AKP’nin CHP’yi “terör örgütüne destek veren” şeklinde lanse edeceğinden çekinen CHP yönetimi, kamuoyuna bu durumu anlatmalarının zor olacağı değerlendirmesiyle gerekli oy desteğini sağlama kararı aldı.

20 Mayıs 2016’da yapılan oylamada Anayasa değişikliği, CHP’den bir bölüm milletvekilinin destek vermesiyle 376 oyla kabul edildi.

15 TEMMUZ SONRASI YENİKAPI MİTİNGİ

15 Temmuz 2016’da gerçekleşen darbe girişimi sonrası hem Türkiye hem de CHP ve Kemal Kılıçdaroğlu için tartışmalı geçti. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından “Allah’ın bir lütfu” ifadesiyle tanımlanana darbe girişimi sonrasında AKP’nin çağrısıyla 7 Ağustos’ta Yenikapı’da da bir miting gerçekleştirildi. HDP’nin davet edilmediği mitinge CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun katılıp katılmayacağı merak konusu olmuştu. Kılıçdaroğlu mitinge katıldı, gelen eleştirilere de “Karşı tarafın ezberini bozmak, onun beklediği tepkiyi değil tam tersine farklı bir tepki vermektir. Biz bunu yaptık.” diyerek cevap verdi.

ADALET YÜRÜYÜŞÜ

Darbe girişiminin atlatılmasının ardından özellikle HDP’ye yönelik baskılar arttı ve tutuklamalar başladı. 4 Kasım 2016’dan itibaren HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ dahil, çok sayıda HDP milletvekili tutuklanarak cezaevine konuldu.

14 Haziran 2017’de Milli İstihbarat Teşkilatı’na ait TIR’ların görüntülerini Cumhuriyet gazetesinin eski genel yayın yönetmeni Can Dündar’a verdiği suçlamasıyla yargılanan ve yirmi beş yıl hapis cezasına mahkum edilen CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu tutuklandı. Karar sonrası hızla CHP MYK’yı toplayan Kılıçdaroğlu, Ankara’dan İstanbul’a, partililerin de katılımıyla “Adalet Yürüyüşü” başlatma kararı aldı.

Kılıçdaroğlu’nun 420 kilometrelik yol katettiği 25 günlük yürüyüşe milyonlarca yurttaş destek verdi. Yürüyüşün bittiği maltepe’de düzenlenen mitinde 2 milyondan fazla kişi katıldı.

İYİ PARTİ’NİN SAHNEYE ÇIKIŞI

AKP ile ittifak MHP içerisinde tartışmalara neden oldu. Meral Akşener liderliğindeki kadro seçimli olağanüstü kongre kararı engellenince partiden ayrıldı ve İYİ Parti’yi kurdu. Erdoğan-Bahçeli ittifakı ise bu gelişmeye karşılık olarak Meclis’te 5 vekili bulunan İYİ Parti’nin daha örgütlenmesini tamamlamadan ülkeyi ‘baskın seçime’ götürme kararı aldı.

YSK’ye göre İYİ Parti’nin seçime girmesi için grup kurmasına yeterli olan 20 milletvekili olması gerekiyordu. Kılıçdaroğlu’nun CHP’si önemli bir hamle yaptı ve 15 vekili istifa ederek İYİ Parti’ye geçti.

24 Haziran Genel Seçimleri ve Cumhurbaşkanlığı Seçimleri yaklaşırken kulislerde aday olarak Abdullah Gül’ün ismi telaffuz ediliyordu. Ancak Meral Akşener Gül’ün adaylığına destek vermedi.

‘ADAM KAZANDI’

Ancak ittifak da kurulamadı, CHP’nin adayı ise Kılıçdaroğlu’na iki kez kazan kaldıran Yalova Milletvekili Muharrem İnce oldu. Erdoğan’ın karşısına Akşener, Demirtaş ve Muharrem İnce ayrı adaylar olarak çıktı. 24 Haizran 2018’de yapılan seçimlerde Muharrem İnce yüzde 30.64’te kalırken, Tayyip Erdoğan ilk turda yüzde 52.59 oyla cumhurbaşkanı seçildi.

2019 YEREL SEÇİM ZAFERLERİ

Üst üste seçimlerden istediği başarıyı sağlayamayan Kılıçdaroğlu, ilk seçim zaferinin 2019’da yaşadı. Yerel seçimlerde bu kez İYİ Parti ile ittifak kurmayı başaran CHP, HDP’nin de pek çok yerde dolaylı desteğini aldı. İstanbul’da CHP’li Beylikdüzü Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’, Ankara’da da Mansur Yavaş, CHP çatısı altında seçmilerde ipi göğüsledi.

Ancak İstanbul seçimleri YSK’nın tartışmalı kararı ile iptal edildi. Yenilene seçimlerde fark 800 bin oya çıktı.

‘ALTILI MASA’ VE CUMHURBAŞKANLIĞI ADAYLIĞI

2023 seçimleri öncesinde Kemal Kılıçdaroğlu, CHP, İYİ Parti, DEVA Partisi, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’yi aynı masada buluşturmaya başardı. Uzun süren toplantıların ardından ‘Altılı Masa’ Millet İttifakı adını aldı. Hükümet programı, anayasa değişikliği önerisi gibi birçok konuda uzlaşan masa bileşenleri cumhurbaşkanı adaylığına gelince ortak kararda buluşamadı. 2 Mart 2023’teki toplantı sonrasında Meral Akşener, ittifaktan ayrılacağı sinyalini verse yapılan görüşmelerin ardından tekrar ittifaka katıldı. Ve 6 Mart’ta yapılan toplantının ardından Kemal Kılıçdaroğlu resmen Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı olarak ilan edildi. (HABER MERKEZİ)

Kemal Kılıçdaroğlu Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı