24 Şubat 2022’de sabaha karşı saat 05.00 sularında patlama sesleriyle gözlerini savaşa açan Ukraynalı Kizka ailesi, Rusya’nın başlattığı işgalin ardından Türkiye’ye sığındı.
Rus ordusunun ağır bombardımana maruz kalan Ukrayna’nın en büyük ikinci şehri Harkov’dan kaçan aile, bir yıldır Kuşadası’nda yaşıyor. Artık ülkelerine dönmek istiyorlar. Ama savaşın ne zaman biteceği belirsiz.
Bir yıldır burada yeni bir hayat kurmaya çalışan aile, bu belirsizlikle yaşamlarını sürdürmenin çok zor olduğunu söylüyor. VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Oleksandr Kizka, “Gidebileceğimiz bir yer yok, mecburen buradayız. Burada ayakta kalmaya çalışsak da her gün ülkemizle ilgili haberler okuyoruz, Ukrayna’daki yakınlarımızı arıyoruz. Endişemiz giderek artıyor, dönüş zamanı uzadıkça moralimiz daha çok bozuluyor” dedi.
“Burada ne kadar kalacağımızı yalnızca Tanrı bilir” diyen Valeriia Kizka da “Evimize, ülkemize geri dönmek istiyoruz. En büyük dileğimiz bu. Geleceğimizle ilgili hiçbir şey bilmiyoruz” diye konuştu.
Geçim sıkıntısına çözüm bir arada yaşam
Ukrayna’da savaştan önce müzik öğretmenliği yapan çift, üç günlük zor bir yolculuğun ardından Türkiye’ye ulaşmış. Arabalarına müzik enstrümanlarını sığdırabilmek için yanlarında başka hiçbir şey getirmeyen aile Türkiye’de de müzisyenlik yaparak geçimlerini sağlayabileceklerini düşünmüş.
Piyano ve kontrbas sanatçısı Kizka çifti bir yıldır yeni adresleri olan Kuşadası’nda müzisyenlik yapıyor, Ukrayna’daki öğrencilere internet üzerinden müzik dersleri veriyor. Ancak kalıcı işlerde çalışamadıkları için parasızlık çekiyorlar. Dönüş zamanı uzadıkça geçim kaygısı da artıyor. Çözümü, diğer Ukraynalılar’la dayanışmada bulmuşlar. Kizka ailesi savaştan kaçarak Kuşadası’na yerleşen başka ailelerle aynı çatıyı paylaşıyor.
Kuşadası’nda kiralar pahalı olduğu için tek başına eve çıkmaya güçlerinin yetmediğini anlatan Valeriia, “Ukrayna’dan yanımızda getirdiğimiz para bitti. Devamlı işler de bulamadık. Biz de aynı evi paylaşmaya karar verdik. Bu evde Victoriya, çocukları ve Nataliya ile birlikte yaşıyoruz. Birarada yaşamak hayatı kolaylaştırıyor. Birimiz yemek pişiriyor, birimiz pazara gidiyor. Biz işe giderken çocuğumuza bakıyorlar” şeklinde konuştu.
Kizka ailesi Kuşadası halkının desteğinden de çok memnun. Valeriia, Kuşadası’ndaki Türk doktor Deniz Abdullahoğlu’nu buna örnek gösteriyor. Çocuklarının sağlık sorunu yüzünden savaş öncesinde Ukrayna’da bir ameliyat geçirdiğini anlatan Valeriia, ekonomik sıkıntılar içindeyken Abdullahoğlu’nun çocuklarına ücretsiz bakarak onlara destek olduğunu söyledi.
“Burada her şey çok güzel ama tatil için”
Kizka ailesiyle birlikte yaşayan Victoriya Şen de aynı çatı altında dayanışmadan çok memnun. Ama o da ülkesine döneceği günü iple çekiyor.
Eşi Türk olan Şen, bir dönem Türkiye’de yaşadıktan sonra Ukrayna’ya dönmüş. Savaş başladıktan sonra, çocukları için en güvenli yuva olduğunu düşündüğü Türkiye’ye tekrar yerleşmiş.
Beraber yaşamanın hayatı kolaylaştırdığında hemfikir olan Şen, “Tek başına burası zor. Biz burada hep birlikte savaş ne zaman bitecek diye bekliyoruz. Çünkü orada her şeyi bıraktık kaçtık, geldik. Ama bizim esas hayatımız orada. Ben de eşim ve çocuklarımla normal bir hayat yaşamak istiyorum. Burada durmayı hiç düşünmüyorum. Burada her şey çok güzel ama tatil için” dedi.
“İmkanları olmayanlar mecburen memlekete dönmek zorunda kalıyorlar”
Türkiye’de yeni yaşamlar kurmaya çalışan, yalnız onlar değil. Ukrayna’nın İstanbul Başkonsolosluğu’nun 2022 Aralık ayında VOA Türkçe’ye verdiği bilgiye göre, savaşın başlamasından sonra ülkesini terk etmek zorunda kalan yaklaşık 40 bin Ukraynalı Türkiye’de yaşamını sürdürüyor. Ancak bu uzun süreçte başlayan ekonomik sıkıntılar birçoğunu ülkelerine dönmeye zorluyor.
VOA Türkçe’ye konuşan Kuşadası Ukraynalılar Topluluğu Temsilcisi Olena Burgaç, bu durumu Ukraynalılar’a yapılan yardımların azalmasına bağlıyor. Burgaç, “Bu insanlar buraya bir çantayla geldiler. Memleketten kaçmak için otobüslerle tahliye edilirken bir çanta almalarına izin vardı. Tek bir çantaya ne koyacaksın? Bütün ihtiyaçlarını burada biz karşılamaya çalıştık. Hem burada kalan Ukraynalılar için hem de Ukrayna’ya göndermek üzere yardımlar topluyorduk. Savaş başladığında herkes yardım etmek istiyordu. Gerçekten buralı insanlar çok yardımsever insanlar. Ama maalesef savaş bir ay değil, iki ay değil. Çok uzun zaman sürüyor. Bu yüzden bu yardım getiren kişi sayısı da çok azaldı. İmkanları olmayanlar mecburen memlekete dönmek zorunda kalıyorlar. Burada çalışma izni yok, devletten gelen bir yardım da yok, yanında getirdikleri paralar da bitti” dedi.
“Eski hayatımızı yeniden kurmak için elimizden ne geliyorsa yapacağız”
Kizka ailesi ise savaş bitinceye kadar maddi imkanları ne kadar el verirse Türkiye’de kalmayı istiyor. Ama akılları savaşın yıktığı yaşamlarında ve geride bıraktıkları sevdiklerinde.
Şehirlerinin neredeyse tamamen yok edildiğini söyleyen Oleksandr Kizka, “Döndüğümüzde ilk önce şehrimizi baştan inşa etmek istiyoruz. Ben müzisyenim ama döndüğümde bizzat inşaatlarda çalışabilirim. Eski hayatımızı yeniden kurmak için elimizden ne geliyorsa yapacağız” diye konuştu.
