Peru’da binlerce eylemci “başkenti almak’ için yürüdü

– Peru’da geçen ay eski devlet başkanı Pedro Castillo’nun görevden azledilerek cezaevine gönderilmesinin ardından başlayan hükümet karşıtı eylemler büyüyerek devam ediyor.

Dün başkent Lima’da aralarında öğrenciler, işçi sendikaları ve yerli temsilcilerinin de olduğu binlerce eylemci “Lima’yı al” adlı yürüyüşe katıldı. Polis 3 bin 500 eylemcinin katıldığını açıklasa da organizatörler rakamın 7 binden fazla olduğunu söyledi. Eylemlere özellikle Castillo’ya desteğin yüksek olduğu, yoksul ve yerlilerin çoğunlukta olduğu güney bölgelerinden yoğun katılım oldu.

Lima’nın tarihi merkezinde toplanan eylemcilerle Kongre ve hükümet binalarının bulunduğu bölgeye girmesine engel olmak isteyen polis arasında ciddi çatışmalar yaşandı. Polis kendilerine taş ve sopalarla karşılık veren eylemcilere göz yaşartıcı gazla karşılık verdi, eylemciler arasında yaralananlar oldu.

Akşam saatlerinde ise kent merkezindeki San Martin Meydanı’nda bulunan tarihi binalardan biri alev alarak yanmaya başladı. Olay sırasında boş olan binanın kim tarafından yakıldığı kesin olarak bilinmiyor ancak İçişleri Bakanı Vicente Romero bir polis memurunun attığı göz yaşartıcı gaz kapsülünün yangına yol açtığı yönünde sosyal medyada dolaşan iddiaları reddetti. Başbakan Alberto Otarola ” Bu bir eylem değil, hukukun üstünlüğüne yönelik bir sabotaj” ifadelerini kullandı.

Si estás cerca del #incendio registrado a inmediaciones de la Plaza San Martín:
⚠️Aléjate del área incendiada
⚠️Por favor, ayúdanos siguiendo las indicaciones de nuestros efectivos ???????? y hermanos bomberos ????????‍????????????‍????
Tú #RT puede ayudar mucho. pic.twitter.com/5URWlxofqY

— Policía Nacional del Perú (@PoliciaPeru) January 20, 2023

EYLEMCİLER İKİNCİ BÜYÜK HAVALİMANINA ZORLA GİRMEYE ÇALIŞTI

Peru’nun en kalabalık ikinci şehri Arequipa’daki Alfredo Rodriguez Ballon Havalimanı’na zorla girmeye çalışan göstericiler polisle çatıştı. Güvenlik güçlerinin göz yaşartıcı gazla müdahalesi sonucu bir kişi öldü, en az 10 kişi yaralandı. Ülke genelinde eylemcilerin iki bölgesel havalimanının daha kontrolünü ele geçirme girişiminde bulunduğu da açıklandı. Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı ise olaylar nedeniyle söz konusu havalimanlarının geçici olarak kapatıldığını duyurdu.

Güneyde bir polis karakolunun ateşe verildiği Macusani kasabasında bir kadının ayrıca yol barikatlarının kurulduğu La Libertad bölgesinde iki eylemcinin öldüğü de açıklandı.

Ülke genelinde 25 bölgeden 18’in de yaklaşık 120 yol kapatma eylemlerinin yapıldığı duyurulurken Peru Ombudsman Ofisi, güvenlik güçlerine orantısız güç kullanmamaları çağrısında bulundu. Ombudsman Ofisi verilerine göre, eylemlerde ölen 50’den fazla kişiden en az 42’si doğrudan güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu yaşamını yitirmişti.

EYLEMCİLER NE İSTİYOR?

Eylemciler Castillo’nun azledilmesi sonrasındaki eylemlerde güvenlik güçlerince öldürülen 50’den fazla kişi için adalet istiyor ve Castillo’nun yerine geçen eski yardımcısı Dina Boluarte’nin devlet başkanlığından istifa etmesini, erken seçimlerin yapılmasını ve diktatör Fujimori dönemine dayanan anayasanın değiştirilmesini talep ediyor.

Boluarte geçen hafta Lima, Puno ve Cusco bölgelerinde bir ay geçerli olacak OHAL ilan etmişti.

Peru’da protestolar, eski devlet başkanı Pedro Castillo’nun 7 Aralık 2022’de Kongre tarafından görevinden alınması üzerine başlamıştı. Castillo, hükümeti devirmekle suçladığı Kongre tarafından “kalıcı ahlaki yetersizlik” suçlamasıyla görevinden azledilmişti. Castillo’nun görevinden alınması yönündeki karar, 7 Aralık’taki Genel Kurul toplantısında 6 aleyhte, 10 çekimser oya karşı 101 lehte oyla kabul edilmişti. Karara gerekçe olarak “kamu görevlerini gasbetme, devlet yetkilerinin işleyişini engelleme ve anayasal düzeni ihlal etmeye çalışmak” gösterilmişti. Pedro Castillo, Kongreyi feshetme ve ulusal acil durum hükümeti kurma kararının ardından gözaltına alınmıştı. Peru Yüksek Mahkemesi, Castillo’ya verilen 18 ay önleyici hapis cezası kararına yapılan itirazı reddederek 30 Aralık 2022’de cezanın devamına karar vermişti.

SEÇİMLERİN NİSAN’DA YAPILACAĞI DUYURULMUŞTU

Boluarte’nin erken seçim talebi üzerine Kongre’de yapılan oylamada seçimin Nisan 2024’te yapılmasına karar verilmişti. Ölümler nedeniyle bazı bakanlar Boluarte kabinesinden istifa etmiş, Peru Başsavcılığı Boluarte ve bir dizi bakan hakkında “soykırım, cinayet ve ağır yaralanma” soruşturması başlatmıştı. (DIŞ HABERLER)

Perulu eylemcilerin ölümü için özür dileyen Boluarte: İstifa etmeyeceğim