Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) için hazırlanan kanun teklifi 3 Ocak 2023 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na (TBMM) sunulacak. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ile Cumhur İttifakı’nın diğer müttefiki Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) tarafından hazırlanan EYT paketi oy birliği ile kabul edilebilir.
Muhalefetin de destek vermesi beklenen paketin TBMM’de ocak sonuna kadar kanun hâline gelmesi bekleniyor.
KANUNDA HERKES İÇİN 5 BİN PRİM GÜN HÜKMÜ YER ALMAZSA…
8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olup prim ve yıl şartını tamamlayanlara emeklilik hakkı tanınacak. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olan SSK’lılardan işe giriş tarihine göre 5 bin ile 5 bin 975 gün arasında primi bulunanlar, kadınlarda 20 yılı, erkeklerde 25 yılı tamamlama şartı getirilecek.
Emekli Sandığı ve Bağ-Kur’da ise kadınlarda 20 tam yıl (7 bin 200 gün), erkeklerde 25 tam yıl (9 bin gün) hizmeti tamamlamak yeterli olacak.
Prim ve yıl şartlarını tamamlayamayanlar, şartları sağladıklarında emekli aylığına kavuşacak.
Kanun teklifinde üç sandık mensupları için “5 bin prim gün sayısı yeterli” maddesinin yer almaması hâlinde herkesin işe giriş tarihine göre prim gün sayısı dikkate alınacak. SSK’lılar için ayrıntılı tabloyu aşağıda bulabilirsiniz.
YIL ŞARTINDA SON TARİH 8 EYLÜL 2024
EYT’li kadınların tamamı 20 yıllık süreyi doldurmuş durumda. Erkekler için 25 yıllık süre ise 2022’ye göre 1997 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar için tamamlandı.
EYT’li erkeklerin tamamı 8 Eylül 2024 tarihinde 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracak. Bu tarihten sonraya ise sadece hâlâ prim günü eksik olanlar kalacak.
PRİM EKSİĞİ VARSA NE YAPILACAK?
Yıl şartını tamamlayıp prim günü eksiği olanlar şartları sağlıyorsa borçlanma da yapabilecek. Borçlanma imkânı sadece askerlik ve doğumlarla sınırlı değil.
Doktora veya uzmanlık öğrenim dönemi, avukatlık stajı, yurt dışındaki görev, grev ve lokavtta geçen süreler de borçlanılabiliyor.
Serbest Görüş:
dPiyasalarda esrarengiz altın hamlesi
de-Devlet’ten EYT sürprizi
dKoç ve Zorlu için sarsıcı karar
Gurbetçiler de yurt dışı borçlanması yapabiliyor. Ancak borçlanma tutarları yeni yılla birlikte asgari ücret artışı oranında artacak. Borçlanmayı 2022 yılı bitmeden yapanlar avantajlı olacak.
Borçlanmanın gerekip gerekmediğini görmek için Aralık ayında düzenlemenin detaylarının açıklanması beklenebilir. Borçlanma yapıp ihtiyacı olmadığını anlayanlar da emekli aylığı bağlanmadan önce başvurup iade alabilir.
BORÇLANMADA NE KADAR ÖDENİYOR?
Doğum ve askerlik borçlanmasında en düşük ve en yüksek tutarlar, brüt asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. En az tutar aylık olarak brüt asgari ücretin yüzde 32’si kadar oluyor. 2022 yılı için söz konusu tutar 2 bin 70 lira 72 kuruş.
1 aylık borçlanma için en az 2 bin 70 lira ödeniyor. Aylık borçlanma olarak söz konusu tutarın 7,5 katına kadar ödeme yapılabiliyor. Günlük borçlanma tutarı ise, asgari 69,02 lira. Günlük azami borçlanma tutarı 517,68 lira.
BAĞKURLU İÇİN İHYA İMKÂNI DA VAR
Doğum ve askerlik borçlanması primleri tamamlamak için öne çıkarken, Bağ-Kurlular için “ihya” formülü de var.
Aralarında esnafın da olduğu Bağ-Kur’lulardan prim borcu bulunanlara 2008, 2015, 2018 ve 2021 yıllarında çıkarılan düzenlemelerle önemli bir imkân sağlandı.
A) 08.09.1999’DAN ÖNCE SİGORTALI OLAN KADINLARIN EYT TABLOSU
İşe Başlama Tarihi-Tamamlaması Gereken Yıl-Tamamlaması Gereken Prim
01.04.1981 öncesi-20-5.000
01.04.1981-08.09.1981 arasında-20-5.000
09.09.1981-23.05.1984 arasında-20-5.000
24.05.1984-23.05.1985 arasında-20-5.000
24.05.1985-23.05.1986 arasında-20-5.075
24.05.1986-23.05.1987 arasında-20-5.150
24.05.1987-23.05.1988 arasında-20-5.225
24.05.1988-23.05.1989 arasında-20-5.300
24.05.1989-23.05.1991 arasında-20-5.375
24.05.1990-23.05.1991 arasında-20-5.450
24.05.1991-23.05.1992 arasında-20-5.525
24.05.1992-23.05.1993 arasında-20-5.600
24.05.1993-23.05.1994 arasında-20-5.675
24.05.1994-23.05.1995 arasında-20-5.750
24.05.1995-23.05.1996 arasında-20-5.825
24.05.1996-23.05.1997 arasında-20-5.900
24.05.1997-23.05.1998 arasında-20-5.975
24.05.1998-23.05.1999 arasında-20-5.975
24.05.1999-08.09.1999 arasında-20-5.975
B) 08.09.1999’DAN ÖNCE SİGORTALI OLAN ERKEKLERİN EYT TABLOSU:
İşe Başlama Tarihi-Tamamlaması Gereken Yıl-Tamamlaması Gereken Prim
01.04.1981 öncesi ise-25-5.000
01.04.1981-08.09.1981 arasında-25-5.000
09.09.1981-23.05.1984 arasında-25-5.000
24.05.1984-23.05.1985 arasında-25-5.000
24.05.1985-23.05.1986 arasında-25-5.075
24.05.1986-23.05.1987 arasında-25-5.150
24.05.1987-23.05.1988 arasında-25-5.225
24.05.1988-23.05.1989 arasında-25-5.300
24.05.1989-23.05.1991 arasında-25-5.375
24.05.1990-23.05.1991 arasında-25-5.450
24.05.1991-23.05.1992 arasında-25-5.525
24.05.1992-23.05.1993 arasında-25-5.600
24.05.1993-23.05.1994 arasında-25-5.675
24.05.1994-23.05.1995 arasında-25-5.750
24.05.1995-23.05.1996 arasında-25-5.825
24.05.1996-23.05.1997 arasında-25-5.900
24.05.1997-23.05.1998 arasında-25-5.975
24.05.1998-23.05.1999 arasında-25-5.975
24.05.1999-08.09.1999 arasında-25-5.975
EYT İÇİN ASKERLİK AYRINTISINA DİKKAT!
8 Eylül 1999 tarihinden önce askerliği görevini ifade edenler sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999-8 Mart 2001 tarihleri arasında herhangi bir tarih olsa da EYT’den faydalanabilcek.
Örneğin 1996 yılında askerlik hizmetini ifa etmiş ve 2020 yılı mayıs ayında sigorta kaydı bulunan bir erkek, 18 aylık askerlik süresi kadar prim borçlanma hakkına sahip. Askerlik önce, giriş sonra olduğu için bu hak tanınacak.
Serbest Görüş:
dPiyasayı dalgalandıran çarpıcı Zorlu iddiası
dDolarda 19 TL duvarı için ilk işaret
dBorsa’da “ne alırsan al” devri bitti
Askerlik gibi avukatlık stajı, fahri asistanlık ve yurt dışı doktora öğrenimi süresi ile sigorta girişini geri çekmek mümkün.
EYT özü itibarıyla teknik bir mesele. Kanun teklifi TBMM’ye geldiğinde şartlar daha berrak hâle gelecek. Ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan verdiği mesajlar ile EYT için geri dönüşü olmayan bir yola girdi.
Düne kadar “EYT MYT yok kardeşim.” diyen Erdoğan’ın geri adım atması sebepsiz değil. Ufukta seçim var. Olup bitenler “Hak verilmez, alınır” sözünü teyit eden bir u dönüşü olarak tevil edilebilir.
8 Eylül 1999 tarihinden evvel sigortalı olduğu hâlde yaş şartını bekleyen 2,3 milyon kişiye emeklilik hakkı tanınacak. Ayrıntılar müzakereler esnasında EYT’lilerin lehine olacak şekilde tanzim edilecek.
Bütün EYT mağdurlarına şimdiden hayırlı olsun.
—————————————
İletişim için:
https://www.youtube.com/turhanbozkurt
Twitter: @turhanbozkurTV
https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/
e-posta: [email protected]
TURHAN BOZKURT
31 Aralık 2022 HABER ANALİZ
Kaynak: Kronos
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***