Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, Adana Bölgesi’nde bu yıl ekinleri dondan zarar gören çiftçilerin ürünlerini sigortalattığı Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş.’nin (TARSİM) zararı ödemek istemediğini öne sürdü. TARSİM Genel Müdür Yardımcısı Tufan Özel ise 16 yılda yapılan toplam ödemeleri anlatarak, “Sistemin başından bugüne kadar çeşitli riskler ve doğal afetlerden ötürü bitkisel ürünleri ve hayvanları zarar gören üreticilere 10.3 milyar TL hasar ödemesi yapılmış olup Adana ili özelinde 318 milyon TL hasar ödemesi gerçekleşmiştir” dedi. TARSİM, bu yıl ödeme yapılıp yapılmadığı hakkında ise bilgi vermedi.
Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan’ın açıklamaları 25 Nisan 2022 tarihinde “TARSİM zirai don nedeniyle üreticilerin zararını karşılamak istemiyor” başlığıyla haberleştirildi. Aynı gün muhabirimizin TARSİM Genel Müdürlüğü’nü telefonla arayıp Genel Müdürlük görüşünü sormasına rağmen kendisine geri dönülmemesi üzerine haber bu haliyle yayınlandı.
‘YANLIŞ ANLAŞILMALARA YOL AÇMAKTA’
TARSİM’in 2006 yılından itibaren üreticilere hizmet için faaliyet sürdürdüğüne işaret eden Genel Müdür Yardımcısı Tufan Özel ile Hukuk ve Rücu Müdürü Melek Osma tarafından posta yoluyla gönderilen 28.4.2022 tarihli yazılı açıklamada ise, Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan’ın açıklamalarının haberleştirilmesinin “kamuoyunda yanlış anlaşılmalara yol açtığı” savunuldu.
TARSİM, BU YILKİ ÖDEME MİKTARINI AÇIKLAMADI
TARSİM açıklamasında; bu yıl yaşanan zirai don nedeniyle Adana’daki üreticilere ödeme yapılıp yapılmadığı veya yapıldı ise ödeme miktarının ne olduğuna ilişkin bilgi verilmeden yapılan ödemeden söz edilmeden, genel olarak 2006 yılından bu yana sistem içerisinde yapılan toplam ödeme miktarı hakkında bilgi verildi. TARSİM’in konuyla ilgili açıklaması şöyle:
BUGÜNE KADAR 10,3 MİLYAR TL
“Sistemin başlangıcından bugüne kadar çeşitli riskler ve doğal afetlerden ötürü bitkisel ürünleri ve hayvanları hasar gören üreticilere 10. 3 milyar TL hasar ödemesi yapılmış olup, aynı dönemde, haberlerde bahsi geçen Mersin ili özelinde 487 milyon TL, Adana ili özelinde ise 318 milyon TL hasar ödemesi gerçekleştirilmiştir. Bu şekilde Mersin en çok hasar ödemesi alan 5. İl, Adana ise 7. İl konumunda yer almıştır. Bu doğrultuda Sayın Mehmet Akın Doğan’ın TARSİM’in zarar ödemek istemediği yönündeki açıklamaları gerçekle bağdaşmamaktadır. Netice itibarıyla TARSİM, ülkemizdeki üreticilerin doğal afetlerden ve diğer oluşabilecek risklerden korunması amacına yönelik gerekli uygulamaları hatasız ve hızlı bir şekilde yürütmek misyonuyla faaliyetlerini sürdürmektedir.
YENİ SİGORTALI ÜRETİCİ SAYISINDAKİ ARTIŞ
TARSİM yıllar itibarıyla paydaşları ile güçlü bir sinerji ile başarı grafiğini arttırmakta hedeflerini yükseltmekte, yaygınlaşmakta ve uluslararası arenada konumunu sağlamlaştırarak, benzer sistemlere rehberlik etmektedir. Sistem çerçevesinde sigortalılık oranı da yıllar itibarıyla artış göstermekle birlikte, 2021 yılı resmi verileri doğrultusunda sigortalılık oranının bazı bitkisel ürünlerde yüzde 50’nin üzerine çıktığı görülmektedir. Ayrıca 2020 yılında 127 bin adet olan yeni sigortalı üretici sayısı yüzde 21 oranında artışla 2022 yılında 153 bine ulaşmış olup, tarım sigortasına yönelik eğilim de buna paralel olarak artış göstermiştir. Bu doğrultuda, Sayın Mehmet Akın Doğan’ın Türkiye’deki sigortalılık oranının dünyanın gerisinde olduğu yönündeki açıklamaları da okuyucuyu yanıltmaktadır.
MAYIS AYI İLE SINIRLI KALMAK ÜZERE KAPSAMA ALINMIŞTIR
Sistemde teminat kapsamı, üretici memnuniyetinin arttırılması amacına yönelik olarak her yıl sürdürülebilirlik prensibi doğrultusunda genişletilmektedir. Don riski de kuruluşundan itibaren meyve grubu ürünlerde isteğe bağlı olarak kapsamda yer almaktadır. Yoğun talepler doğrultusunda ilerleyen yıllarda meyvelerde don riskinin teminat başlama evresi, küçük meyve tutumundan çiçek dönemine çekilmiş ve poliçelerine don riskini dâhil ettiren üreticilerimizin uğradıkları kayıplar karşılanır hale gelmiştir. Ekstrem iklim olaylarından birisi olan ve kontrol edilemeyen nitelikteki don hadisesi, 2020 yılının Mayıs ayı ortalarından itibaren yüksek kesimlerde yetiştirilen domates, biber ve patlıcan ürünlerinde etkili olmuştur. Bu kapsamda sürdürülen çalışmaların ardından, 2022 yılı itibarıyla şeker pancarı, çerezlik kabak, domates, biber ve patlıcan ürünlerinin fide ve yapraklanma döneminde don riskinin yeniden ekime ve dikime neden olacak şekilde meydana getirdiği zararlar ilk defa ülke genelinde Mayıs ayı ile sınırlı kalmak üzere kapsama alınmıştır.
ADANA İÇİN PROJE BAŞLATILMIŞTIR
Bununla birlikte bu yıl Adana ilimizde sebzeler ve bazı tarla ürünlerinde meydana gelen don hadisesinin etkilerinin gözlenmesi amacıyla, Tarım ve Orman Bakanlığımız ile birlikte bölgede saha çalışmaları gerçekleştirilmiş ve saha çalışmalarını takiben Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ile işbirliği halinde domates, biber, patlıcan, karpuz ve kavun ile patates ürünleri ile ilgili olarak “Sebzelerde Don Zararı” başlıklı proje başlatılmıştır.
KESİN EKSPERTİZLERİ TAMAMLANARAK TAZMİNAT TAHAKKUK ETTİRİLMİŞTİR
Destekli Tarım Sigortaları uygulamaları çerçevesinde, teminat altında bulunan ürünlerde hasar tespit edilmesi halinde sigortacılık kuralları çerçevesinde tazminat tahakkuk ettirilmektedir. Bu bağlamda, geçtiğimiz Mart ayında Adana ve Mersin illerimizde etkili olan don hadisesini takiben, sigortalı üreticilerden alınan ihbarlar doğrultusunda eksperler tarafından meyve ve turunçgillerde hasar tespitleri yapılmış ve ürünleri teminat kapsamında hasar gördüğü belirlenen üreticilerin kesin ekspertizleri tamamlanarak tazminat tahakkuk ettirilmiştir. Don teminatının da yer aldığı fidan sigortasını yaptıran ve hasar ihbarında bulunan üreticilerimizin parsellerinde eksperler tarafından geçici ekspertizler yapılmış olup, kısa bir süre içinde kesin ekspertiz çalışmalarına da başlanacaktır. Bitkisel Ürün Sigortaları branşında, Ağaç Sigortası çerçevesinde yer alan meyve ağaçlarında dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, sel ve su baskını, taşıt çarpması ve kar ağırlığı riskleri teminat altındadır. Söz konusu bölgedeki turunçgil ağaçlarında meydana gelen don hasarı nedeniyle, poliçesi olan üreticilerin verim düşüklüğü için başvurmaları konusunda da bilgilendirmelerde bulunulmaktadır
BUĞDAY ÜRETİCİSİ KÖY BAZLI KURAKLIK SİGORTASI YAPTIRMIŞ OLMASI HALİNDE DON TEMİNATI ALABİLMEKTEDİR
Diğer taraftan, Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası kapsamında kuraklık, don, sıcak rüzgâr ve sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış ile dolu paketi (dolu, fırtına, hortum, yangın, heyelan, sel ve su baskını, deprem, taşıt çarpması) dışındaki risklerin ürünlerde neden olduğu verim kaybı teminat kapsamına alınmaktadır. Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı kuru tarım alanlarında üretimi yapılan buğday, arpa, çavdar, arpa, yulaf, tritikale, nohut, kırmızı mercimek ve yeşil mercimek ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluk ürünlerinde köy genelinde doğrudan neden olacağı verim kaybı teminat altına alınmıştır. Yani kuru tarım alanlarında yetiştirilmek şartı ile buğday üretimi yapan bir üretici Köy Bazlı Kuraklık Sigortası yaptırmış olması halinde don teminatı alabilmektedir.” (ANKA)
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***