Oxfam: Dünyanın en zengin on insanı pandemide servetlerini ikiye katladı

TR724 HABER | ENSAR NUR

Oxfam International bu sabah yayınladığı “Eşitsizlik Öldürür” başlıklı raporunda çarpıcı bilgilere yer verdi. Pandemi döneminde 160 milyon insan daha fakirliğe itilirken, dünyanın en zengin 10 insanı servetlerini 700 milyar dolardan 1,5 trilyon dolara yükseltti. Oxfam, pandemiden istifade eden servet sahiplerinin bu dönemde elde ettikleri devasa gelire yüzde 99’luk bir vergi uygulanmasını talep etti.

Günde 1,3 milyar dolar!

Dünyanın en zengin on insanı servetlerine 2 yılda yaklaşık 800 milyar dolar ekledi. Basit bir hesap yapıldığında, günde 1,3 milyar dolar, saniyede de 15 bin dolar kazandıklarını gösteriyor.

Oxfam International İdari Direktörü Gabriela Bucher’in verdiği bilgi ise artan eşitsizliği daha net bir biçimde gözler önüne seriyor: “Bu on adam yarın servetlerinin yüzde 99.999’unu kaybedecek olsalar bile bu gezegendeki tüm insanların yüzde 99’undan daha zengin olacaklar.”

Her 4 saniyede bir kişi eşitsizliğin sonucu olarak hayatını kaybediyor

Rapora göre, eşitsizlik dünya genelinde her gün 21 bin kişinin ölümüne katkıda bulunuyor. Bu her 4 saniyede bir kişinin ölümü anlamına geliyor. Bu kişiler temel olarak sağlık sistemine erişim sahibi olamamak, açlık, cinsiyete dayalı şiddet ve iklim değişimi sebebiyle hayatlarını kaybediyor.

İdari direktör, bu problemlerin pandemide aşırı zenginleşen servet sahiplerinden alınacak vergilerle düzeltilebileceğinin altını çiziyor. Bu paralar yeniden gerçek ekonomiye kazandırılabilir ve insanların hayatları kurtarılabilir.

Zenginlerden tek seferliğe mahsus yüzde 99’luk gelir vergisi alınmalı!

Milyarderlerin serveti, COVID-19 başladığından bu yana son 14 yılda olduğundan daha fazla arttı. 5 trilyon dolar ile bu, kayıtlar tutulmaya başladığından beri milyarder servetindeki en büyük artış. Oxfam’a göre, en zengin on adamın pandemide kazandıkları para üzerinden bir defaya mahsus vereceği yüzde 99’luk gelir vergisi şunları ödeyebilir:

dünyaya yetecek kadar aşı yapmak,
80’den fazla ülkede genel sağlık sigortası ve sosyal koruma sağlamak, iklim uyumunu finanse etmek ve cinsiyete dayalı şiddeti azaltmak.

Bütün bunlar finanse edildikten sonra bile, zenginlerin serveti pandemi öncesine göre 8 milyar dolar artmış durumda olacak.

Pandemi eşitsizlikleri hiç olmadığı kadar artırdı

Salgın, cinsiyet eşitliği yolundaki ilerlemelere büyük darbe vurdu. Cinsiyet eşitsizliği 99 yıldan 135 yıla geriledi. 2020’de kadınlar toplu olarak 800 milyar dolar kazanç kaybetti ve şu anda 2019’da olduğundan 13 milyon daha az kadın çalışıyor. 252 erkek, Afrika, Latin Amerika ve Karayipler’deki 1 milyar kadın ve kızın toplamından daha fazla servete sahip.

Pandemi en çok “ırksallaştırılmış” grupları vurdu. İngiltere’deki pandeminin ikinci dalgası sırasında, Bangladeş kökenli insanların COVID-19’dan ölme olasılığı beyaz İngiliz nüfusundan beş kat daha fazlaydı. Brezilya’daki siyahların COVID-19’dan ölme olasılığı beyaz insanlara göre 1,5 kat daha fazla. ABD’de, yaşam beklentileri beyaz insanlarla aynı olsaydı, 3,4 milyon siyah Amerikalı bugün hayatta olurdu.

Ülkeler arasındaki eşitsizliğin bir nesildir ilk kez artması bekleniyor. Zengin hükümetlerin ilaç şirketlerinin tekellerini koruması nedeniyle yeterli aşıya erişimleri reddedilen gelişmekte olan ülkeler, borç seviyeleri sarmal olarak sosyal harcamaları kısmak zorunda kaldı ve şimdi kemer sıkma önlemleri olasılığıyla karşı karşıya. Gelişmekte olan ülkelerde virüsten ölen COVID-19’lu kişilerin oranı, zengin ülkelerdekinin kabaca iki katı.

“Bu hızda ve ölçekte artan eşitsizlik rastgele değil, yapılan tercihlerin sonucu”

Salgınla mücadelenin devasa maliyetine rağmen, son iki yılda zengin ülke hükümetleri en zenginlerin serveti üzerindeki vergileri artırmayı başaramadı ve aşı bilimi gibi kamu mallarını özelleştirmeye devam etti. Devletler kurumsal tekelleri o kadar cesaretlendirdiler ki, piyasa tekelleşmesi artış, yalnızca pandemideki bir yılda 2000’den 2015’e kadar geçen 15 yılda olduğundan daha fazla tehdit oluşturuyor.

Karşı karşıya olduğumuz iklim krizinin meydana getirdiği olumsuz sonuçlar ve eşitsizlikler de servetteki dengesizlikten kaynaklanıyor. En zengin yüzde 1, dünyanın en alttaki yüzde 50’sinin ürettiğinden iki kat daha fazla CO2 saldığı ve 2020-2021 boyunca orman yangınlarına, sel baskınlarına, hortumlara ve mahsul kıtlığına katkıda bulunan iklim değişikliğini tetiklediğinden, eşitsizlik iklim krizinin kalbine gidiyor.

Bucher, “Ekonomik yapılarımız hepimizi bu salgına karşı daha az güvenli kılmakla kalmıyor, aynı zamanda halihazırda son derece zengin ve güçlü olanların bu krizi kendi çıkarları için kullanmalarını aktif olarak sağlıyor” dedi.

Rapor, dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ve Çin’in, zenginlere daha yüksek vergi oranları uygulamak ve tekellere karşı önlem almak da dahil olmak üzere eşitsizliği azaltan politikaları düşünmeye başlamasının önemine dikkat çekiyor. Bucher, “Bu bize yeni bir ekonomik konsensüsün ortaya çıkması için ölçülü bir umut veriyor” dedi.

Oxfam’dan devletlere acil çağrı: Dünyada para kıtlığı yok, sadece cesur olun!

Bucher ekonomik durumla ilgili ise şunları söyledi: “Para sıkıntısı yok. Hükümetler pandemiye yanıt vermek için 16 trilyon doları serbest bıraktığında bu yalan öldü. Aşırı neoliberalizmin başarısız, ölümcül deli gömleğinden kurtulamamamızın sebebi yalnızca cesaret ve hayal gücü kıtlığı.

Oxfam’ın devletlere çağrısı ise şöyle:

Salgının başlangıcından bu yana elde edilen bu devasa yeni serveti kalıcı servet ve sermaye vergileri yoluyla vergilendirerek milyarderlerin elde ettiği kazançları geri alın.
Bu vergilerden elde edilebilecek trilyonları, genel sağlık sigortasi ve sosyal koruma, iklim değişikliğine uyum ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin önlenmesi ve programlanmasına yönelik kademeli harcamalara yatırın.
Kadınlara ve “ırksallaştırılmış” insanlara karşı ayrımcılık yapan cinsiyetçi ve ırkçı yasalarla mücadele edin ve şiddeti ve ayrımcılığı ortadan kaldırmak için yeni cinsiyet eşitliği yasaları oluşturun. Toplumun tüm kesimleri, kadınların ve diğer ezilen grupların tüm karar alma alanlarında temsil edilmesini sağlayacak politikaları acilen tanımlayın.
İşçilerin sendikalaşma ve grev haklarını baltalayan yasaları sonlandırın ve onları korumak için daha güçlü yasal standartlar oluşturun.
Zengin hükümetler, daha fazla ülkenin pandeminin sona ermesi için güvenli ve etkili aşılar üretmesini sağlamak için COVID-19 aşı teknolojileri üzerindeki fikri mülkiyet kurallarından derhal feragat edin.