Maaşların asgari ücrete kadar olan kısmında vergi muafiyeti nasıl uygulanacak?

Asgari ücretin vergi dışı bırakılmasına ilişkin esaslar belirlendi. Yapılan düzenlemeye göre, asgari ücretin üzerinde maaş alanın ücreti yıl içinde 6 kez değişecek, 6305 liralık net ücret yıl sonunda 5791 liraya inecek.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının Gelir Vergisi Genel Tebliği Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yüzbinlerce işletme, Ocak ayı bordrolarını düzenlemek için bu tebliği bekliyordu.

Tebliğle, Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile getirilen asgari ücretin vergi dışı tutulmasına ilişkin düzenlemenin uygulama esasları belirlenirken, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe giren asgari ücret istisnası uygulamasına yönelik örneklere de yer verildi.

Yapılan düzenlemeye göre, 2022 yılı için belirlenen asgari ücret tutarı olan 5 bin 4 liradan sadece sigorta kesintileri yapılacak, gelir vergisi ve damga vergisi kesilmeyecek. Asgari ücretliye net 4 bin 253,40 lira ödenecek.

Asgari ücretin üzerinde ücret alanların ise asgari ücrete isabet eden ücretlerinden gelir ve damga vergisi alınmayacak.

Ücret gelirleri asgari ücretin üzerinde olan çalışanların ücretlerinin, asgari ücret matrahı kadarlık kısmı gelir vergisinden istisna edilecek. Yine brüt asgari ücret tutarına isabet eden kısmı da damga vergisinden istisna tutulacak.

Örneğin brüt ücreti 8 bin lira olan bir çalışandan istisna nedeniyle 638,01lira gelir vergisi, 37,98 lira damga vergisi alınmayacak.

Buna göre asgari ücretle çalıştırılan bir kişiye aylık net 4 bin 253 lira ödenecek ve bunun tamamı istisnaya tabi olacağından bu işçi için 750.60 lira sigorta primi ödenecek.

Asgari ücretli çalışıp aylık 996 lira mesai ve sosyal yardım ödemesi yapılan bir işçinin 4 bin 965 lira olarak başlayan net ücreti, vergi dilimi değişeceği için yılın son aylarında 4 bin 923 liraya düşecek.

Başka bir örneğe göre, asgari ücretin üzerinde maaş alanın maaşı yıl içinde 6 kez değişecek. Brüt ücreti 8 bin lira olan bir çalışanın net ücreti Ocak-Mayıs döneminde 6 bin 395 lira, Haziran Temmuz aylarında 6 bin 55 lira, Ağustos’ta 6 bin 156 lir, Eylül-Ekim’de 6 bin 267 lira, Kasım’da 5 bin 931 lira ve Aralık’ta 5 bin 791 lira olacak.

Resmi Gazete – Örnek 5: İşveren (I)’nın işyerinde çalışan Bay (İ)’nin, 2022 yılı için brüt ücreti 8.000 TL’dir. Bay (İ)’ye başkaca bir ödeme yapılmamakta ve Bay (İ)’nin 193 sayılı Kanunun 63 üncü maddesi uyarınca, kesilen sigorta primi dışında bir indirimi bulunmamaktadır. Bay (İ)’ye 2022 yılının ilgili aylarında yapılacak net ücret ödemesi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Ücret ve ücret sayılan ödemeler

Yönetim ve denetim kurulu üyelerine ödenen huzur hakkı, bilirkişilere, resmi arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine, sporculara yapılan ödemeler de istisnadan faydalanabilecek.

İstisna aynı ayda yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerin toplamına bir kez uygulanacak. Maaş ödemesinin yanı sıra aynı dönemde yapılan ve ücret olarak değerlendirilen prim, ikramiye, huzur hakkı, mesai ücreti, döner sermaye ücreti, ek ders ücreti gibi ödemeler de dikkate alınarak istisna uygulanacak. Bu kapsamda, ilgili ayda yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerin toplamına bu istisna bir kez uygulanabilecek.

Birden fazla işverende çalışanlarda istisna en yüksek ücrete uygulanacak. Yıllık beyanname verilmesi gerektiği durumda da istisnadan faydalanılabilecek.

Kısmi zamanlı çalışıp, tam zamanlı çalışmayan örneğin aylık 15 gün çalışan bir çalışana 4 bin 253,40 liralık istisna tam olarak uygulanacak.

Teşvik uygulamalarında öncelikle istisna uygulanacak

Serbest Bölgeler Kanunu, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında uygulanan teşviklerde, çalışanların ücretlerine öncelikle istisna uygulanacak ve istisna sonrası kesilen vergi tutarı işveren lehine muhtasar beyannamede tahakkuktan terkin edilecek.

Basit usul mükelleflerin yanında çalışan ve diğer ücretli olarak vergilendirilenler de istisnadan faydalanacak. Taksici, dolmuşçu, terzi, kuaför gibi basit usule tabi mükelleflerin yanında çalışan ve diğer ücretli olarak vergilendirilen çalışanlara uygulanan diğer ücret vergileme usulü kaldırılırken, bu ücretliler de 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren genel hükümleri tabi olacak.

Bu kapsamda bulunan çalışanlar, artık vergi karnesi almayacak ve karnelerini vergi dairesine ibraz ederek vergilerini tarh ve tahakkuk ettirmeyecek.

Bunlardan asgari ücretli olarak çalışanlar istisna nedeniyle vergi ödemeyecek. Daha yüksek ücret alanlar ise istisnayı aşan ücretlerini yıllık beyanname ile beyan edecekler.

Asgari geçim indirimi uygulanmayacak

Tebliğde, istisnanın kapsamı ve uygulamasına ilişkin detaylı bilgilere yer verilirken, buna göre, asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri gelir vergisinden istisna edilirken, istisnayı aşan ücret gelirinin vergilendirilmesinde, hizmet erbabının ilgili aydaki gelirine ilişkin verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenecek.

İstisna nedeniyle alınmayacak vergi, ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşmayacak.

Yapılan düzenleme ile 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerinde asgari geçim indirimi uygulanmayacak.

Asgari ücretle çalışan ve istisna uygulaması nedeniyle vergi ödemeyecek olan hizmet erbabı da dahil olmak üzere vergi indiriminden faydalanmak üzere başvuruda bulunanların engellilik indirimine ilişkin işlemleri önceden olduğu gibi Gelir İdaresi Başkanlığınca değerlendirilerek sonuçlandırılacak. Asgari ücretli olarak çalışan ve bu nedenle ilgili ayda istisna nedeniyle vergi ödemeyecek hizmet erbabı, engellilik indiriminden faydalanamayacak olmakla birlikte onaylanan başvuruları üzerine şartları dahilinde emeklilik başvurularını yapabilecek. Asgari ücretin üzerinde ücret alan ve vergi indirimine hak kazanan hizmet erbabının, gelir vergisi matrahının yeterli olması halinde, hem engellilik indiriminden hem de istisnadan faydalanması mümkün olacak.