Sadece 25 günde 15 polisin intihar etmesi gözleri yeniden bu soruna çevirdi.
Emniyet teşkilatı dünyada olduğu gibi Türkiye’de de intihar oranlarının yüksek olduğu mesleklerden.
Bu sorun Türkiye’de son yıllarda endişe verici boyutlara ulaştı.
Sadece son 6 günde 4 polisin intiharı, zaman zaman gündeme gelen bu sorunu tekrar akıllara getirdi.
Halk TV’den Hazar Dost’a konuşan Emniyet-Sen Sendikası Başkanı Faruk Sezer’in iddiasına göre sadece 25 günde 15 polis intihar etti.
Sezer’e göre 2021 yılı içinde intihar eden polis sayısı ise 40’a ulaşmış durumda.
Polis intiharları konusu geçen yıl 15 Aralık 2020’de Ankara’da Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bağlı konferans salonunda yapılan ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun da katıldığı “Poliste Psikolojik Sağlamlık” seminerinde de masaya yatırılmıştı.
2021’de intiharlarda artış yaşanabilir
Burada bir sunum yapan Hacettepe Üniversitesi Psikiyatri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sertaç Ak, “İntihar Davranışı ve Emniyet Teşkilatı’nda İntihar” konulu sunumunda intihar eğilimi gösteren polislerde görülen özelliklerle bu durumda amirlerinin onlara nasıl davranması gerektiğine dair bilgiler vermişti.
Independent Türkçe’nin ulaştığı sunuma göre Ak, önce intiharlar hakkında genel bilgi verdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2019 yılında 100 binde 4,12 olan intihar oranının 2020’de düştü. Ancak 2021’de ciddi şekilde artmasından endişe ediliyor.
Bu duruma dikkati çeken Ak, bunu Durkheim’in savaş, çatışma, toplumsal travma dönemlerinde intihar hızında düşme sonrasında anlamlı artış görüldüğüne dair iddiasına bağladı.
İntiharların yüzde 59’u 20-50 yaş arası
Türkiye’de 20-50 yaş arası kişilerin tüm nüfusun yüzde 45’ini oluşturmalarına karşın intihar edenlerin yüzde 59’unun 20-50 yaş arasında olduğuna dikkati çeken Ak, devamında Türkiye’de emniyet personelinde görülen intihar oranlarını verdi.
Buna göre rakamlar şöyle:
2016: Yüz binde 21
2017: Yüz binde 19
2018: Yüz binde 14
2019: Yüz binde 16
Son 4 yılın ortalaması alındığında yüz binde 17,5 çıktı.
Türkiye polis intihar oranlarında ABD ile yarışıyor
Ak, sunumunda Türkiye ile üç ülkedeki hem emniyet teşkilatlarındaki hem de halk arasındaki dört yıllık intihar oranlarının kıyaslamasına da yer verdi.
Buna göre Türkiye’de genel ortalamada intihar oranları üç ülkeden düşük iken, polis intiharlarında ABD’ye yakın bir sonuç çıktı.
– ABD’de poliste yüz binde 18-19; FBI’da 21 (Genel toplum = 14)
– İngiltere’de poliste yüz binde 9,5 (Genel toplum = 10,1)
– Fransa’da poliste yüz binde 14 (Genel toplum = 12,1)
– Türkiye’de poliste yüz binde 17,5 (Genel toplum = 4,1)
İntihar eğilimi olan polislerde görülen özellikler
Ak, sunumunun devamında intihar eğilimi gösteren polislerde öncesinde görülen kişilik özelliklerine dair bilgileri başlıklar altında şu şekilde sıraladı:
– Memur, kişiler arası ilişkilerden uzaklaşmaya başlar
– Artık kolay biri olmayabilir
– Çok sertleşebilir
– Mizah duygusu kısıtlanabilir
– Artık şakalara gülmüyor
– Artık “etrafta olması pek eğlenceli” değil
– Diğer memurlar “rahatlaması” gerektiğini söylüyor
– Memurun değiştiğine dair aile şikayetleri
“Kalkan” yukarı çıkıyor
– İnsanlar değişimi fark etmeye başlar
– Ne kadar çok yardım etmek isterlerse, o kadar az güveniyor
– Kısır döngü başlar
– Memur kendisi ile yardım etmeye çalışanlar arasında bir engel oluşturur.
– Kalkan yükselir
Geç aşamalar
– Memur kendisinden başka kimseye güvenemeyeceğinden korkar
– Yalnız, terk edilmiş ve izole edilmiş hissediyor
– Kişisel kontrolün kaybı ve savunmasızlık konusunda aşağılanmış hisseder
– Polis kültürü böyle duygulara izin vermez
“Yakın tehlike işaretleri”
– Memur kendine olan tüm güven duygusunu kaybeder
– İntihar hakkında açık mesaj göndermeye başlar (uyarı işaretleri)
– Ölümden bahsetme
– Silah temizleme
– Boş çalışmalar ve nihayet intihar planları
Yalancı iyileşme dönemi
– Karar verildi
– İyileşmiş gibi ruh hali, büyük rahatlama
– Enerji seviyesi arttı
– Ölme kararıyla barış içinde
– Ölümcül tehlike anı
Amirlere intihar eğilimindeki polislere karşı davranış önerileri
Ak’tan amirlere intihar eğiliminde olan, depresyonda olduğunu anladıkları polislere nasıl davranmaları gerektiğine dair “Ne yapmalıyım?” başlığı altında şu önerilere yer verildi:
– İlk temas. En kritik ve en zor kısım
– Memur başkalarına değil yalnız kendine güveniyor
– Yüzü kurtarmak, tam kontrolde hissetmek kadar kritiktir
– Memur, çökkün duygu durumunu «normal» olarak gösteriyor
– Her hareketinizi tahmin etmeye çalışacak
– Memur, “kendi hissettiği kadar kötü” hissetmenizi isteyebilir
Nasıl bir hayat kurtarabilirsin?
– “Kurtarma fantezileri” üzerine hareket etmeyin, işleri daha da kötüleştireceksiniz
– Memurun üzerine gitmeyin
– Ne kadar çok gidersen, memur o kadar direnir
– Yapabileceğiniz tek şey, memura farklı bir çözüm vizyonu ve bu çözümü tamamlamak için bir dizi araç sunmaktır
– Memur ölmeye karar verdiyse, bu olur ve bu konuda yapabileceğiniz çok az şey vardır.
– İyi haber şu ki, intihara meyilli insanların çoğunun ölmek konusunda bir dereceye kadar kararsızlıkları var.
– Önemli olan nokta, memurun kararsız tarafını yakalamak ve onunla bağlantı kurmaktır.
– Amaç, memurun umutları ve hayalleriyle yeniden bağlantı kurmasını sağlamak ve bir kez daha olasılık yaratmanın yollarını keşfetmesine yardımcı olmaktır.
– Gerçek-sahih-samimi ol, anda kal
– Memurlara ne düşündüğünüzü ve rolünüzü nasıl gördüğünüzü söyleyin
– Memura söyle, bu süreçte hep orada-yakında olacaksın.
– Memurlara böyle duygulara sahip olmanın “sık” olduğunu söyle
– “Büyük adamlar” ağlar (örnek ver…)
– Memura yetişkin gibi davran
– “Biz” kelimesini kullanın
– Diğer seçenekleri değerlendirmede memura eşlik ederken ara vermeyeceğini bildir (yalnız devam etmeyeceğini bilsin)
İntihar çok çok yakın ise
– Bazı memurlar size hiç güvenemeyecek bunu baştan kabul edin
– Muhtemel intihar bir «Self kanaması»
– Profesyonel yardımın hızlı bir şekilde nereden alabileceğinizi önceden bilin
– Güvenilir bir psikiyatrist veya acil servis algoritmanız hazır olsun
– Memurun silahı bırakmasını sağlamaya çalışın. (ikinizden de uzakta)
– Memura, ona güvenmek istediğinizi ve ondan korkmanız durumunda onunla çalışamayacağınızı söyleyin.
– Üçüncü şahısların silahı istemelerine dikkat edin.
– Bu kişi ile önceki ilişkilerini bilmiyor olabilirsiniz (memurun sorunu olabilir)
– Memur gitmek isterse, durdurmayın. Onun peşinden gitmeyin.
– Diğer memurların yakalama girişimini halletmesine izin verin.
– Bir arkadaş olarak «yakalayıcı» dan daha yararlısın
– Memurun acil bir akıl sağlığı tesisine gitmeyi kabul etmesini sağlarsanız, onu oraya götürün.
– Siz araçta kalırken başka bir polis memuru daha aracı sürsün ve memurla konuşmaya hastaneye kadar devam edin.
“Memur size güvenmezse başarılı müdahale yapılamaz”
Sunum sonuç bölümünde şu sözlerle tamamlandı:
– Güveni geliştirin ve sürdürün.
– Memur size güvenle bağlanamazsa başarılı bir müdahale yapılamaz
– Öyle dinamik yaklaşımlı terapideki gibi büyük bir güven zorunlu değil ama bir miktar güven olmak zorunda
– Bir yönlendirici olarak iyi bir konumdasın
KAYNAK: INDEPENDENT TÜRKÇE – ALİ KEMAL ERDEM