Kimse farkında değil. Borsa İstanbul (BİST) perşembe günü başlayan, cuma günü de devam eden sarsıntıyı ucuz atlattı. Tabana çakılan hisseler çok can yaktı. Diğer tarafta onlarca hisse senedi yatırımcının itimadını tescil edecek bir mukavemet ortaya koydu.
Esasında 2001 Krizi’nden bu yana müşahede edilen en şiddetli sarsıntılardan biriydi. Düğmeye “General Holding” diye bilinen Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK) bastı.
PATRON HİSSE SATTI; KÜÇÜK YATIRIMCI DAĞILDI
OYAK Gıda ve Tarım Holding Anonim Şirketi 50,40 TL-51,25 TL fiyat aralığından Hektaş hissesi sattı.
Hektaş’ta büyük ortağın 33,1 milyon lot hisseye ceffel kalem satması hisseyi şelaleden aşağı atmaktan farksızdı. Nitekim hisse iki günde taban tabana gitti. Fiyat 51 TL’den 41 TL’ye düştü.
Hektaş kıvılcımı kısa sürede kendisi gibi rekortmen diğer hisse senetlerine sıçradı. Son ayların fiyat artış rekortmenlerinden SASA Polyester 189,10 TL’den iki günün sonunda 151 TL’ye geriledi.
Borsa’daki sert düşüş, “Büyük ortak Hektaş sattı, yatırımcı SASA kaldı.” şeklinde yorumlandı.
Son bir yılda fiyatı yüzde bin 500’e yakın yükselen SASA Polyester hisse senedi iki tabana rağmen halen son bir yılda yüzde 804 primli işlem görüyor.
SASA’nın piyasa değeri iki gün evvel 405 milyar TL idi. 24 saatte 65 milyar TL buharlaştı ve piyasa değeri 338 milyar liraya (18,2 milyar dolar) geriledi. Buna rağmen hâlâ Koç ve Türk Hava Yolları gibi iki dev bir SASA etmiyor.
Merinos Halı’nın sahibi Erdemoğlu Holding’in SASA’da imza attığı başarılar zaten fiyata fazlası ile yansımıştı. Fiyat/kazanç, piyasa değeri/defter değeri, temettü verimi ve özsermaye kârlılığı gibi hisse senetleri hakkında fikir veren temel formüllerde SASA alarm veriyordu.
Kırmızı çizgi çoktan geçilmişti. Yüksekten SASA hissesi alan yatırımcı hissiyatı bu acı hakikati değiştirmez.
Değer kaybında Hektaş ve SASA yalnız değil. Kontrolmatik de 230 TL’den 174 TL’ye geriledi. Poliuretan imalatçısı Kimpur, Menderes Tekstil, Pardus Girişim ve Ak Enerji zincirine cuma günü Pegasus Hava Yolları da eklendi.
“GELECEĞİN TESLASI” VS. YORUMLARINA KANMAYIN
Emine Sabancı Kamışlı ve Ali Sabancı gibi büyük hissedarlar 7,1 milyon lot, başka bir ifadeyle 2,3 milyar liralık Pegasus hisse senedini elden çıkardı.
Bitki ilaçları ve besinleri imal eden Hektaş’ta olduğu gibi Pegasus’ta da patronlar küçük yatırımcıya zirveden gol attı. Düşenin dostu Borsa’da da yok.
General Holding ile Sabancı ailesinin kıvılcımı ateşlediği son düşüşte hormonlu hisselerde herkesin satışa geçmesi etkili oldu.
Pazarda domates ve biber alırken bile pazarlık yapan insanların kulaktan duyma bilgilerle Borsa’dan herhangi bir hisse alması parasını ateşe atmaktan farksızdır.
Şirketin satış hasılatı, kârı, sermayesi ve en mühimi borçları hakkında malumat almadan sosyal medyada “Y hissesi x10 verecekmiş.” mesajını hüccet kabul edenler için yolun sonu hep hüsrandır.
“Borsa’da katiyen manipülasyon yok” demek ne kadar mübalağa ise, Borsa’nın her düşüşünü “Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) yatırımcıyı tuzağa düşürdü.” diyerek izah etmek de en az onun kadar mübalağa sayılır.
“HARESE” NEDİR?, BİLİR MİSİN?
Kural ihlali yapanları yakalayacak denetim ve gözetim mekanizmaları dünyada ne ise, Türkiye’de de öyle. Sermaye Piyasası Kanunu, Avrupa Birliği normlarına uygun. Buna rağmen insanın bulunduğu her yerde kuralları çiğneyenlere rastlanabilir.
Dilediğiniz kadar kanun ve kurul tesis edin. İhtiraslı insanlar hepsini ezip geçmekten imtina etmez.
Rivayete göre develerin çölde yemeyi çok sevdiği dikene “Harese” denilir. Develer çöl dikeninden bir kez yemeye görsün. Ağzı kanayıp tuzlu kanın tadı hoşuna gittikçe daha çok harese yemek isterler.
Nihayetinde deve kan kaybından ölür. Arapça “ihtiras” kelimesi aynı kökten geliyor.
Serbest Görüş:
dUcuz Rus petrolü Koç’u uçurdu
dŞaşırtan dolar anketi
dBavulla gelen dolar rekor kırınca Merkez Bankası formülü değiştirdi
BİST’in yüzde 90’a yaklaşan resmî tüketici enflasyonuna kıyasla ucuz kaldığı sır değildi. Dolar ve TL bazında alınacak çok mesafe var. Şirketler faiz indirimleri sayesinde kâr rekoru kırıyor.
Kur korumalı mevduat (KKM) mekanizması döviz kurlarını daha stabil hâle getirince para için gayrimenkul ve potansiyeli olan BİST haricinde 3’üncü bir ihtimal kalmamıştı.
KKM oto parkına çekilen 1,5 trilyonun bir kısmı da kademeli olarak Borsa’ya yönelebilir ki böyle bir değişim rallinin devamını teyit eden bir temayül olur.
DÜZELTMELERE DİKKAT EDENLER KAZANACAK
Seçim arifesinde Borsa’nın ekseriyet itibarıyla yüksek seyrettiğini YouTube kanalımda şubat ayında grafikler eşliğinde anlatmıştım. Temmuz ayından beri de ralliye işaret etmiştim.
Ralli esnasında küçük yatırımcıları “Hızlı yükselen, hızlı düşer. Beklentiyi satın al, gerçekleştiğinde sat. Herkes ağlarken al, coşku selinde sat vd. altın kaidelerine riayet edin.” diye ikaz ediyorum.
Düzeltmeler olacaktır. Ancak BİST 100 endeksinin ilk hedefi TL bazında 5 bin 500 rekorunu kırmak. Ancak hormonlu hisseler için düzeltme vakitleri yıkıcı bir darbeye dönüşebilir.
Pazartesi gününden itibaren Borsa’da daha sakin ve yukarı yönlü hamleler devam edecek.
SASA, Hektaş ve Kontrolmatik gibi tabanı boylayan hisse senetlerinde “Tünelin ucunda ışık göründü.” müjdesi verebilmek için henüz erken. Gürültüyü fırsat çeviren balinalar hem kârı cebe attılar hem de makas değiştirdiler.
Bankalar, holdingler, ulaştırma, gıda, gıda perakendesi, sanayi ve madencilik gibi endekslerde yeni fırsatları kovalayacaklar. Yılın son üç ayına ait bilançolar geldiğinde görülecek ki kârlı şirketler rekor kırmaya devam edecek.
4,1 TRİLYON TL BORSA İSTANBUL’DA
Ta ki yabancı borsalarda sert bir iniş olmasın. Böyle bir ihtimali gözden ırak etmeden portföyde nakitin ağırlığı da artırılabilir.
Borsa’nın tamamını “şişirilmiş, balon” diye nitelendirenlere o kasada 4,1 trilyon TL olduğunu hatırlatmakta fayda var. Sermaye piyasalarına dair her sözü bin defa tartıp bir kere telaffuz etmek elzemdir.
Koç, Sabancı, Eczacıbaşı, Doğuş, Anadolu, ENKA, TEKFEN, Bilkent, Kibar, Borusan, Fiba ve Alarko başta olmak üzere Türkiye’nin imalat, ihracat, istihdam ve vergi rekortmeni şirketlerini töhmet altında bırakmanın kime, ne faydası var?
“Manipülasyon” demişken, gölgesi piyasaların üzerinde hiç eksik olmadı. Daha geçen hafta Amerika’da dünyanın en büyük 2’nci kripto para borsası FTX 13 milyar dolar ile okyanusun serin sularına gömüldü.
Tıpkı 2008 yılında 650 milyar dolar ile batan Lehman Brother’s gibi. 2001 yılında iflas eden enerji devi Enron ve diğerleri gibi… Günün sonunda herkes sermayesi, basireti ve risk kapasitesi ile baş başa kalıyor…
—————————————
İletişim için:
https://www.youtube.com/turhanbozkurt
Twitter: @turhanbozkurTV
https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/
e-posta: [email protected]
TURHAN BOZKURT
19 Kasım 2022 HABER ANALİZ
Kaynak: Kronos
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***