HABER ANALİZ | MUHSİN AHMET KARABAY
AK Partili Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “indirim müjdesi” talimatı verip Tarım Kredi Kooperatifleri’nde uygulanamayan indirime vatandaş isyan etti. İçeride yapılan konuşmalar, korku duvarının aşılmakta olduğunu gösteriyor. Erdoğan’ın, hayata geçirilemeyen müjdesinin ikinci sahnesinde neler olacak dersiniz?
Vatandaşın canını yakan hayat pahalılığının AK Parti’ye karşı öfkeye dönüştüğü, nihayet Beştepe Sarayının duvarları arkasında duyulmaya başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, laboratuvar çalışmalarını tamamlayıp 11 Ağustos’ta ilk duyurusunu yaptı.
Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından yapılan hidroelektrik santrallerinin açılış töreninde küçükbaş ve büyükbaş hayvan etindeki indirimi rakamla açıklayan Erdoğan, belli kalemlerdeki ürünlerde de yüzde 30-40 indirime gidileceğini söyledi.
Erdoğan, asıl indirim müjdesini iki gün sonra gittiği Çorum’da verdi. İndirimli günlerin başlayacağı tarihi duyurdu, indirim kalemlerini neredeyse teker teker saydı.
İki gün önce: Tarım Kredi’de 40 çeşit üründe indirime gidiyoruz.
30 saniye sonra: 20 çeşit ürün alabilirsiniz.
Bugün olan: İndirim yok, bindirim var. pic.twitter.com/grgpCBvAZI
— Arşiv Unutmaz (@ArsivUnutmaz) August 15, 2022
Ülke çapındaki 1200 mağazasıyla Tarım Kredi, zincir marketlere haddini bildirecekti. Yandaşları bir sevinç aldı ki sormayın…
Erdoğan’ın açıklamasından sonra indirimin yapılacağı adres olarak ilan edilen Tarım Kredi Kooperatifleri’nin mağazaları da üzerine düşeni yaptı. İndirimin yapılacağı tarihi ve hangi ürünler olduğunu duyurdu:
Makarna, un, salça, pirinç, bulgur, mercimek, nohut, fasulye, şeker, ay çiçek yağı, zeytin yağı, tavuk ürünleri, tam yağlı süt, yarım yağlı süt, yumurta, peynir, tereyağı, bal, zeytin, çay.
Vatandaşa, duyurulan günü beklemek kalmıştı. Sabahın erken saatlerinde Batı bölgelerinin bir kısmı yağışlı olmasına rağmen insanlar Tarım Kredi Kooperatifleri mağazalarının önünde kuyruklar oluşturmaya başladı.
1970’li yılların Türkiyesini aratmayacak kuyruklar görüldü. Aradaki fark, o dönemde ABD Türkiye’ye yönelik ağır bir ambargoydu. 1974’teki Kıbrıs Savaşı sonrasında başlayan ambargo, ithalata dayalı pek çok üründe sıkıntı yaşanmasına neden olmuştu.
45 yıl sonra ülkeyi tekrar kuyruklarla tanıştıranlar, kendi kafalarındaki ekonomi bilimiyle ters düşen modeli, insanlara “kurtuluş reçetesi” olarak sunanlardan başkası değil elbette.
KORKU DUVARI AŞILDI MI DERSİNİZ?
Dün devletin fabrika işletmeyeceği iddiasıyla fabrikalarını yok pahasına yandaşlarına peşkeş çekenler, bugün Tarım Kredi satış mağazalarını kurtuluş reçetesi olarak sunmaya çalışıyor.
Bu ülkenin yıllar içinde kurduğu şeker fabrikalarını, dün arsa parasının bile altında satanlar, bugün Tarım Kredi Kooperatifleri mağazası adı altında bakkallık yapmaya kalktılar.
Dün yerel seçimler öncesinde bazı şehirlerde, tanzim çadırlarında patates-soğan satan zihniyet bugün Tarım Kredi mağazalarına evrildi. Çadırlar ne kadar fayda verdiyse bu da o kadar sonuç verir hükmüne varmak aklın gereği… Ancak, Türkiye’de aklın gereği her zaman ortaya çıkmıyor.
Türkiye’nin açıklanan nüfusu 85 milyon dolayında. Bu nüfusa kaç noktadan hizmet veriliyor bir de ona bakalım. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu’na (TSEK) bağlı 127 bin dolayında bakkal var. Ayrıca öcü diye gösterilen ülke çapında hizmet veren büyük zincir mağazalarının sayılarına bakalım. (2021 sonu itibariyle):
A101: 11.000
Şok: 9.500
BİM: 9.400
Migros: 2.500
Carrefoursa: 1.100
Erdoğan’ın enflasyonla mücadelede çözüm olarak sunduğu mağazaların sayısıysa 1.200 dolayında. Yani sıraladığım zincir marketler içinde ancak Carrefoursa kadar mağazası var.
TALİMATLA DÜŞÜRÜLEN FİYATLARIN HATIRLATTIKLARI
Her şeyi talimatla yapmayı, iş yapma olarak algılayan zihniyet, fiyatların da en tepeden gelen talimatla düşeceğini var sayıyorlar. Hatırlarsanız, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, daha geçen gün bir yangına Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla müdahale edildiğini duyurmuştu.
Ancak, fiyatların talimatla düşeceğini sananlar, fena halde yanıldıklarını anlayacaklar. TÜİK verilerine göre Tarım-ÜFE fiyatları Temmuz 2022 itibariyle yüzde 157,9 oranında artış gösterdi.
Gübre, tohum, ilaç, yem, akaryakıt, nakliye, traktör, tarım makinaları ekipmanları gibi temel girdilerde fiyatların artış oranı bu rakamlara ulaşmışken fiyatları düşürebilmek kolay görünmüyor. Fiyat artışlarının nedenleri ortadan kaldırılmadan talimatla fiyatlar aşağı çekilmesi mümkün değil.
Markette yetişmiyor ki ürünlerin fiyatları düşsün. Ürünlerin fiyatını düşürmenin yolu, üretimde, tarlada, ahırda maliyetleri düşürmekten geçiyor.
Ayrıca bir not daha. Daha düne kadar ucuza ekmek satanlara “haksız rekabet” gerekçesiyle bu ülkede cezalar kesildi. Bu cezalar bir yerde verilmedi. Ülkenin hemen her bölgesinde yaşandı. Linke tıkladığınızda farklı yıllarda ve farklı şehirlerde ucuza satana ceza verildiğini görürsünüz.
Bu mantıkla bakarsanız;
– Erdoğan’ın talimatıyla fiyatları aşağı çekmeye çalışmak, haksız rekabet değil mi?
– Tarım Kredi mağazaları bir günde yüzde 30-40 fiyat indirebiliyorsa, bugüne kadar “fırsatçı” olarak nitelenen öteki mağazalar gibi fahiş fiyatlarla mı satış yapıyordu?
– Bugüne kadar niye Erdoğan’ın tabiriyle “başabaş fiyatla” satış yapmaya yanaşmadılar?
– Yok eğer dün fahiş karlarla satılmıyorsa, bugün zararına satış yapılacaksa, bu mağazaların zararlarının faturasını kim ödeyecek? Kooperatif üyeleri mi, yoksa Hazine mi?
MARKETTE KONUŞULANLAR
Dün yaşadığım bölgedeki Tarım Kredi mağazalarında bir saati aşan süreyle zaman geçirdim. Kilogram fiyatı 25 TL’ye varan şekeri daha ucuza alabilir miyim diye gitmiştim. Reçel mevsimi. Farklı ürünlerden yapacağım farklı reçelleri biraz daha ucuza mal etmek istiyordum.
Almanların kıskandığı Tarım Kredi Kooperatifinde ucuz şeker, çay için kurtuluş savaşı veren Türk halkı… AKP yapar… #cokusdonemi pic.twitter.com/GLUalm8OPw
— Who? (@who98408150) August 15, 2022
İnsanlar, aradığı ürünleri bulamamanın sıkıntısı içindeydi. Ben de onlardan biriydim. Bari gelmişken bir süre gözlem yapayım dedim. Konuşulanlara bakarsanız, içeride iktidara mensup hiç kimse yoktu.
İnsanlar kendi aralarında konuşur gibi değil, sesinin bir yerlere ulaşması ve isyanının birileri tarafından bilinmesini istiyor gibiydi.
Kimi bulduğu tezgahtara öfkesini kusuyor, kimi kasiyere bağırıyor. Ortalık tam bir curcuna. Kimi fiyatlarda indirim değil bindirim olduğunu söylüyordu.
Kimi zaman kimin ne dediği bile anlaşılmıyor. Korku duvarı aşılmış gibiydi.
Tarım Kredi Kooperatifi marketlerine indirimli ürünler için giden vatandaşlar zamlı fiyatları görünce şaşırdı,
“Fiyatlarda indirim yok, bindirim var arkadaşlar.” pic.twitter.com/fqr1fCyDP3
— Serkan Tanyildizi (@srkntnyldz) August 15, 2022
Halk TV’de yayınlanan bir röportaj vardı. Muhabir, mağazadan eli boş çıkan bir vatandaşa soruyor, o da cevap veriyor. Belki size garip gelecek, lakin tabloyu en iyi yansıtan bu şahsın konuşmalarıydı.
Bu kişi, indirimin olmadığını, hemen her şeyin fiyatının aynı olduğunu belirten şahıs şöyle devam ediyordu:
“Üzgünüz, Cumhurbaşkanına güveniyorduk ama hâlâ da güveniyoruz. Acaba ona oynanan bir oyun mu bu? Arkasındayız…”
İşte bu akıl 20 yıllık karanlığı yarattı👇
Tarım Kredi Kooperatifi marketine girip, “indirim yok, her şey aynı” diyen işçi “acaba bu reisimize karşı oynanan bir oyun mu? Reisin arkasındayız” diye ekledi. pic.twitter.com/FYTREvn9fv
— Nurullah Yıldız (@nrlhyildiz) August 15, 2022
Erdoğan, pek çok olayda yaptığı gibi ipi bırakmış durumda. Kendi planlamasına göre geçtiğimiz yıl Ekim-Aralık ayları dönemindekine benzer bir tablo sahnelenmesine müsaade ediyor. Sonrasında da bu mağazaları kullanarak fiyatları bir miktar geriye çekmeyi başaracak.
Tıpkı 9’dan 18’e çıkmasına zemin hazırlayıp, sonra 11’e inmesini bayram olarak kutlatmaya çalıştığı gibi. (21 Aralıkta dövize yaptığı gibi)
Tüm bu girişimler, seçime girerken “Yaparsa yine Erdoğan yapar” algısı oluşturmak için.
Peki bu toplum bunları yutar mı dersiniz?
Bu memlekette ne kadar Malatya halay ekibinin varlığına bağlı.
Türkiye’de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***