Dolar 17,80 TL eşiğinde. Federallerin müdahaleleri 17,80-18,05 aralığında bir-iki hafta daha tutmaya yetse de doların yönü yukarı. Zira “doların patronu” Amerikan Merkez Bankası (Fed) faiz artışına 27 Temmuz’da devam edecek.
Fed’in 50 ya da 75 baz puanlık indirim düğmelerinden biri yerine “100 baz puanlık” kırmızı düğmeye basması doların sadece gelişmekte olan ülkelerin para birimleri karşısında değil; euro, sterlin ve frank gibi önde gelen para birimleri karşısında da tırmanışını hızlandırabilir.
Dolar Endeksi (DXY) 110 eşiğini de geçebilir. Euro/dolar paritesi 0,92’ye kadar gerileyebilir. Euronun kan kaybettiği bir arenada Türk Lirası’nın ayakta kalma ihtimali yok. 18 TL’den sonra dolar rallisi başlayabilir.
18,00-18,40 arasında herhangi bir müdahale gelmezse kur 2021 sonunda olduğu gibi 20’ye doğru hızlı yükselecek. Herkes daha da hızlanacak derken yine balyozu indirecekler…
Swap (dolar-TL takası) hariç net döviz rezervleri eksi 53 milyar dolara gerilemişken, döviz satarak dolara meydana okunamayacağına göre, piyasa dostu olmayan şahin kararlar kalıyor.
SEÇİM VAKTİNE KADAR FAİZ ARTIŞI YOK
Merkez Bankası’nın (TCMB) seçime kadar faiz artırmayacağı 21 Temmuz 2022 tarihli Para Politikası Kurulu kararı ile bir kez daha tescillendi.
Politika faizi” diye bilinen haftalık repo faizi 16 Aralık 2021 tarihinden beri yüzde 14’te. Faizi enflasyonun çok altında tutmak bir politika hatası değil, şuurlu bir tercih.
Türkiye’nin borcunu katlama pahasına düşük faizli kredilerle uçurulan gayrimenkul (konut, villa, arsa, ofis vd.) fiyatları zengini daha zenginleştirirken, fakiri daha fakirleştiriyor.
Karşılıksız para basmanın başka bir yolu ile servet birilerinin cebinden birilerini cebine aktarılıyor.
Haddizatında fizikî döviz talebini kısmak için kur korumalı mevduat (KKM) tavşanı çıkarılmıştı.
Yetmedi bankalara 10.00-16.00 saatleri arasında döviz işlemi yapması talimatı verildi. Bankaların foreks uygulamaları da kapatıldı.
DÖVİZ KAPILARI BİRER BİRER KAPATILIYOR
Döviz almak isteyenlerin önünde ya internet bankacılığı ile mobil bankacılık ya da banka şubesi ile döviz büroları ve kuyumcular kalmıştı.
Doları muhasara altına alan Merkez Bankası’na (TCMB) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) da destek verdi. 15 milyon TL’den fazla dövizi olan şirketlere tek kuruş TL kredi yok.
Serbest Görüş:
dBavulla 55 milyar gelirse dolar ne olur?
dEuro için kurtarma operasyonu
d40 banka iflas etti, tanklar sokakta
Dolar 20 TL olacak beklentisi ile Ayşe teyze 24 Haziran Cuma gününde ve öncesinde 17,30 TL civarında dolar almıştı. Ancak akşam saatlerinde herkes evine çekildiğinde “Az sonra” kararlarına bir yenisi daha eklendi.
TL kredi yasağı ile bir anda inişe geçen kur 16,03’e kadar gerilemişti. O esnada telaşa kapılıp dolar satanlar bugün bin pişman olsa da birileri o dolarları toplamıştı. Sarsıntı esnasında Twitter hesabımda “Dolarda 16,50 TL dip, altında kademeli al” diye ikaz etmiştim.
DOLAR HAZİRAN SONUNDA EN AZ 25 TL OLMALIYDI
Şimdi de yeni bir tırmanma güzergâhı belirleniyor. Kur ara ara geri gelse de yön hep yukarı. Ancak bu birilerinin iddia ettiği gibi patlama, deprem etkisine yol açacak bir mahiyette olmayacak.
20 Aralık 2021’de bazı veri terminallerinde dolar 18,40 TL’ye kadar tırmanmıştı. Aradan geçen zaman zarfında resmî enflasyon (TÜFE) bile yüzde 45’e yakın arttı. Haziran sonunda doların en az 25 TL olması gerekiyordu.
Son yükselişe rağmen kur seviyesi 18 TL’nin altında ise, bu tablonun rasyonel bir izahı yok. Federallerin sevk ve idare ettiği hibrit kur rejimi böyle münasip gördü, o kadar!
Onlarca arka kapı müdahalesi sebebiyle döviz piyasalarının gerçeklikten koptuğunu herkes farkında. Ancak kimsenin Ankara’dan gelen talimatın aksine adım atmaya ne cesareti ne de mecali var.
Sarı inek verildi bir kere. Herkes yarı serbest, yarı kontrollü kambiyo rejiminde el pençe vaziyette.
KAFAYI KALDIRIP DOLAR ALAN PİŞMAN EDİLİYOR
Hükûmet zannedildiği gibi sofistike bir strateji ile piyasa nezdinde hâkimiyet kurmadı. Kanun ve nizam hiçe sayılarak kullanılan devlet gücü ile diledikleri tarihte diledikleri kur seviyesi piyasaya dayatılıyor.
TCMB’nin faizi sabit tuttuğu gün kur 3-5 kuruş ancak yükseliyor. Nöbetçi döviz bürosunun sağı solu belli olmuyor. Kimse kendisini ateşe atmak istemiyor.
Nadiren “Kur çok ucuz, alıyorum.” diyenler çıkınca grafiklerde yeşil mumların sayısı artıyor. Tam o esnada şapkadan çıkarılan tavşanlar o boğaları döviz aldığına da alacağına da pişman ediliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre ilk 6 ayda dolar ve euro alanlar hem TÜFE’ye hem de ÜFE’ye göre yüzde 30’a yakın para kaybetti.
Euronun bile karşısında yüzde 10 değer kaybettiği dolar aynı dönemde Türkiye’de nasıl eridi?
BANKACILARIN HER ADIMI MERCEK ALTINDA
Doların seçime kadar takip edeceği rotayı anlamamıza katkı sağlayacak kadar kritik bir soru bu. Cevabı ise daha ziyade cuma akşamı piyasalar kapandıktan sonra sahneye çıkan fedarellerde. Nam-ı diğer Hazine’nin millî takım kadrosunu teşkil eden Bizim Çocuklar’da.
Bugünlerde bankalar Merkez Bankası’ndan yüzde 14 ile aldıkları TL ile spot piyasada döviz alıyor. Özellikle İstanbul Kapalıçarşı’da döviz kurunda Merkez Bankası kurları ile 10 kuruştan fazla fark var. Aradaki fark, ucuz TL sayesinde bankalar dövizde de altın vuruş yapıyor.
Ancak yakında buralara da müdahale gelecek. Mali polisin ajanları Kapalıçarşı’da cirit atıyor. Bütün işlemler not ediliyor. Listeler TCMB ile BDDK’ya “çok gizli” ibareli zarflarla teslim ediliyor.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’ndan yapılan açıklamada şu cümlenin altını çizmiştim: “Değerlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite politika adımları para politikası aktarım mekanizmasının etkinliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edilecektir.”
18 TL’DEN SONRA ŞAPKADAN ÇIKACAK TAVŞANLARA DİKKAT!
Alışılmışın dışında enstrümanlara dayanan hibrit kur rejiminde TCMB ile BDDK yine bankaları, şirketleri, döviz bürolarını ve kuyumcuları kıskaca alacak. Paranın izini sürmekten daha kolay ne var! Attıkları her adım kayıt altında.
Dolar 18 TL üzerinde ralliye başlarsa çift koldan ismi konulmamış hamleler gelecek. Yurt dışından bavulla gelen dolarlar yine yüksek kurdan bozdurulacak. Sürprizin vaktini de mahiyetini de Ankara’da birkaç kişi biliyor.
İki ileri bir geri hamlelerle yıl sonu için 19,50-21 arasında tutmaya çalışacaklar. Ne kadar muvaffak olacaklarını biraz da dünya ekonomisinin seyri belirleyecek.
Her şey anlık değişiyor. Resesyon korkusu dalga dalga yayılıyor. Çin’de 40 banka iflas etti, mudi bankalardan paralarını çekemiyor.
RİSKLER HİÇ OLMADIĞI KADAR ARTTI
Enflasyonda resesyona bağlı bir düşüş hibrit kur rejimindeki Türkiye’nin bir nebze nefes almasını sağlasa da seçimden sonra kim iktidara gelirse gelsin enkazla yüzleşecek.
Ekonomi döviz kurundan ibaret değil. Rusya-Ukrayna Savaşı’nın tırmandırdığı jeopolitik riskler, artan enerji fiyatları, üretim ve tedarik zincirlerindeki kırılma, Covid-19 salgınında sonbaharda yeni bir dalga derken, ihracat cenahında zor günlerin habercisi olabilir.
Serbest Görüş:
dMerkez Bankası’ndan bankalara dolar talimatı
dBenzine ve motorine rekor indirim
dBavulla gelen dolar için kritik adım
Doların nereye kadar çıkacağını, inişin nerede duracağını bilenler ahbabını yine zengin edecek. Olan Ayşe teyzeye olacak.
Para da Borsa İstanbul’a (BİST), kamu bankalarına, emlak piyasasına ve tahvillere akacak.
Bir yandan “Dokunan yanar!” talimatları bir yandan kaynağı meçhul dolar bolluğu günün sonunda döviz yatırımcısını reel kazançtan mahrum bırakacak. Seçime kadar temel strateji bu kadar basit.
Eczümle kur kontrollü bir şekilde KKM vadeleri dikkate alınarak yükseltilecek. İpin ucunu kaçırmamak için şapkadan yeni tavşanlar çıkarılacak.
Anlamak istemeyenler son bir yılda olmaz denilen hangi kararların olduğunu göz atabilir. Bir adım sonrasında bankalardaki 209 milyar dolar var.
Herhangi bir kanun değişikliğine gitmeden aylar evvel sermaye kontrollerine geçildiğini hâlâ fark etmeyenler için hatırlattım.
Döviz geliri olmayanların döviz mevduatı hesabı açması ya da döviz alıp satması ve yurt dışı muhabir bankalarda tutulan dövizler listenin başında. Liste uzayıp gidiyor…
—————————————
İletişim için:
https://www.youtube.com/turhanbozkurt
Twitter: @turhanbozkurTV
https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/
e-posta: [email protected]
Kaynak: Kronos
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***