Hükûmet doların 18,50 TL’ye kadar tırmandığı 20 Aralık 2021 tarihinde döviz kurlarını düşürmek için şapkadan kur korumalı mevduat (KKM) tavşanını çıkarmıştı.
KKM’de şu ana kadar 850 milyar TL birikirken, döviz hesaplarından bozdurulan tutar 25 milyar dolara yakın. Yerli şahıs ve şirketlerin bankalarda tuttuğu döviz tutarı hâlihazırda 215 milyar dolar.
KİMSE YARIN NASIL BİR GÜNE UYANACAĞINI BİLMİYOR
Kur farkı garantisi, nema/kâr payı ve yüzde 15 stopaj muafiyeti gibi hayli cazip teşviklere rağmen dövizden TL’ye geçişin bir eşikten öteye geçememesi hiç şaşırtıcı değil. Zira Türkiye 5-10 yılda bir nükseden döviz şokları ile malul bir memleket. Krizlerden dili yanan mudi KKM’yi üfleyerek yiyor.
Hazine’nin kefaleti bile bu ürkekliği gidermeye kâfi gelmiyor. Kimse yarın nasıl bir güne uyanacağını bilmiyor, bilemiyor. Zecri (polisiye) tedbirler ismi konulmamış bir sermaye kontrolü döneminin başladığını gösteriyor. Bankaların açtığı foreks ekranlarından döviz almak ya da satmak yasaklandı.
Bankalara “döviz işlemlerini 10.00-16.00 saatleri arasında yapın” talimatı verildi. 1 milyon dolardan fazla döviz talep eden müşteriye cevap vermeden evvel Merkez Bankası’ndan (TCMB) şifahî onay alınıyor.
ŞAPKADAN BİR TAVŞAN DAHA ÇIKARACAKLAR
Hükûmete itimat edemediği için dövizini bozdurup TL’ye geçmek yerine parasının enflasyon mukabilinde mum gibi erimesine bile razı. Yıllık resmî enflasyonun yüzde 80’i bulduğu bir dönemde dolar kuru yüzde 25 bile artmadı. Arka kapıdan döviz satışı 7 gün 24 saat esası ile devam ediyor.
Bu yüzden Merkez Bankası’nın swap (dolar-TL takası) mekanizması ile temin ettiği 1-4 ay vadeli emanet dövizler hariç net döviz rezervleri eksi (-) 52,2 milyar dolara geriledi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı döviz açığını kapatmak için şapkadan yeni tavşanlar çıkarmaya hazırlanıyor. Piyasalarda konuşulan “Süper Bono” veya Enflasyon Korumalı Bono (EKM) ihraç edilirse, ismi konulmamış bir ballı faiz dönemi başlamış olacak.
İddialara göre, EKM hazırlıkları tamamlandı. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “tamam” dediği an düğmeye basılacak.
EKM’yi döviz ve fizikî altın tasarruflarını TL’ye çevirenler alabilecek. Yıllık enflasyonun üzerinde 1.000 baz puan (yüzde 10) civarında faiz verileceği belirtiyor ki böylesine yüksek bir kazancı duyanlar EKM için birbirini ezer.
Ancak madalyonun diğer tarafında bankaların kâbusu başlıyor. Banka genel müdürleri “ciddi bir mevduat çıkışı olabilir” endişesini Hazine’ye iletti.
Hazine yetkilileri hem bankacıların endişesini giderecek hem de dövizden EKM’ye geçişi teşvik edecek bir orta yol bulabilirse Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati paket nihaî şekli ile Erdoğan’ın onayına sunulacak.
KOÇ’UN BANKASI YÜKSEK FAİZ SİLAHINI ÇEKTİ
En önemli para kaynağı mevduatı kaybetmek istemeyen bazı bankalar döviz mevduatının yarısını bozduranlara daha yüksek faiz kampanyası başlattı bile.
Hesaplarında döviz bulunduran müşterilerin listesi şubelere dağıtıldı. “Asgari %30’unu kur korumalı mevduata (KKM) çevirin” talimatı verildi.
Yapı Kredi doların yarısını bozduranlara kalan bakiye için %4,50 faiz veriyor. Şimdiden barikat inşâ ediyorlar ki EKM’nin vaat edeceği cazip getiriyi gören KKM dahil mevduatını alıp gitmesin.
+1.000 baz puan denilse KKM’den bile kaçış olabilir. Evdeki bulgurdan olmamak için milimetrik hesaplar yapılmalı. Genel olarak 92 gün gibi çok kısa vadeli bono ile yüksek getiri sunulabilir.
Serbest Görüş:
dMerkez Bankası’ndan bankalara sürpriz bir yasak daha
dPiyasa bu iddia ile çalkalanıyor
dMerkez Bankası’na haciz mi gelecek?
İlk defa Tansu Çiller döneminde ihraç edilen süper bono bu defa faiz yerine köprü, baraj ve otoyol vb. gibi gelire endeksli getiri sunulabilir.
Muhtemelen yaz ortasında KKM’den şirket dönüşlerinin belirginleştiği anda düğmeye basılacak. Turizm gelirlerinin sağladığı nisbi rahatlık da EKM’ye teveccühü artıracaktır.
HAZİNE’NİN FAİZ YÜKÜ ARTTIKÇA GELSİN YENİ VERGİLER
Süper bono şayiası 16 duvarının dibinde dolara bir miktar kan kaybettirse de kasanın tam takır olduğu şu günlerde TL için kalıcı bir zafer ilan etmek neredeyse imkânsız. Otoriterliğin yan etkileri ekonomide her geçen gün daha fazla hissedilecek.
Süper bono resmîyet kazanırsa dolar/TL 14 TL’nin bile altına inebilir. Ancak bu seviyeler daha evvel treni kaçıranlar için alım fırsatı olacaktır.
Öyle ya da böyle Hazine’nin daha fazla faiz ödeyeceği bir enstrüman mevcut krize merhem olamaz.
Sadece hükûmete seçime kadar zaman kazandırır, dışarıdan kalıcı bir şekilde döviz ikame edilemediği için iç tasarruflar yüksek faiz karşılığında Hazine tarafından satın alınır.
Başka bir ifadeyle devlet vatandaşın kapısının önüne mendil sermiş olur. Hazine’nin artan faiz giderleri de vergi zamları olarak geri döner.
—————————————
İletişim için:
https://www.youtube.com/turhanbozkurt
Twitter: @turhanbozkurTV
https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/
[email protected]
Kaynak: Kronos
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***