Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi piyasaları derinden sarsıyor. Savaşın iki haftası geride kalırken, en fazla zarar gören ekonomilerin başında Türkiye geliyor.
Yüksek enflasyondan hiperenflasyona koşar adım ilerleyen Türkiye’de 2022 yılında para kazanmak Nobel İktisat Ödülü’nü hak edecek kadar maharetli olmayı gerektiriyor.
Savaş devam ederken, bütün hesaplar alt üst oldu. Ankara’da kafalar hiç olmadığı kadar karışık. İddiaların bini bir para.
İddiaların en çarpıcı faslına geçmeden yatırımcıların hüsrana uğradığı şubat ayına bir göz atalım. Yatırım araçlarının şubat karnesinden çıkarılacak dersler var.
DOLAR VE ALTIN DAHİL HEPSİ YATIRIMCIYI HÜSRANA UĞRATTI
Resmî tüketici enflasyonunun (TÜFE) yüzde 54’e tırmandığı şubat ayında yatırımcılar hüsrana uğradı. Ay ortasında tırmanışa geçen Rusya-Ukrayna Krizi piyasaları alt üst etti.
24 Şubat’ta Rus ordusuna bağlı kuvvetlerin Ukrayna’yı işgal etmeye başlaması piyasalardaki çöküşü hızlandırdı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre yatırım araçlarının reel getiri oranları şubatta hem TÜFE hem de üretici fiyat (Yİ-ÜFE) artışlarının gerisinde kaldı. Şubat’ta aylık TÜFE’nin yüzde 4,81 ve aylık Yİ-ÜFE’nin yüzde 7,22 artması kazançları sildi süpürdü.
TÜFE indirgendiğinde yatırımcıyı hüsrana uğratan listenin ilk sırasında yüzde 4,94 değer kaybı ile Borsa İstanbul (BİST) TÜFE yer aldı.
Amerikan Doları yüzde 3,74, euro yüzde 3,59 ve külçe altın yüzde 1,39 kaybettirdi. Brüt mevduat faizinde kayıp yüzde 3,38’i buldu.
Üç aylık dönem esas alındığında bütün finansal yatırım araçları reel getiride sınıfta kalırken, 6 aylık ve 1 yıllık değerlendirmede külçe altın, dolar ve euro yatırımcısı kazançlı çıktı.
TÜFE’den arındırıldığında yıllık en yüksek reel getiri yüzde 28,13 ile külçe altında gerçekleşti. Külçe altın Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 3,48 oranında yatırımcısına kaybettirdi.
ALTINA BATIRILMIŞ BİREYSEL EMEKLİLİK FONLARI KAZANDIRDI
Yıl başından beri getiride hem yatırım hem de bireysel emeklilik sistemi (BES) fonlarında altın, gümüş ve emtia unsurları bulunduran fonlar öne çıktı.
Petroldeki sert yükseliş petrole yönelik enstrüman ihtiva eden bir fonda yüzde 60’a yakın nominal getiri performansı görülmesinin önünü açtı.
Serbest Görüş:
dAkaryakıta büyük zam: Motorin 25 TL’yi geçiyor
dMerkez Bankası’nda çok gizli hazırlık
dMerkez Bankası 9,5 milyar doları kaç TL’den, kime sattı?
Şubat ayında hem ons hem de dolar/TL ’deki yukarı yön ile BES tarafında altın ve kıymetli maden içerikli fonlar performansları ile göz doldurdu.
Türk Eurobond ve yurt dışı hisse/menkul içerikli fonları ise; yıl başından beri getiride eurobond tarafında kazandırdı. Yurt dışı hisse/menkulden müteşekkil fonlar ise küresel satış baskısı sebebiyle değer kaybetti.
YATIRIMCILAR İÇİN ÜÇ KRİTİK TARİHE DİKKAT!
Şubat ayı gösterdi ki enflasyon canavarı önüne çıkan her şeyi yiyip yutuyor. Mart ayının ilk haftasında altın ve dolar cenahında hareketlilik var.
Dolar/TL 13,68, 14,05 ve 14,50 duvarlarını yıktı geçti. Günlük 1-1,5 milyar dolarlık arka kapı satışları bile durduramadı doları. Ancak üç kritik tarihe dikkat! 16 Mart, 17 Mart ve 21 Mart tarihlerinde sert hareketlere karşı yatırımcılar teyakkuzda olmalı.
Amerikan Merkez Bankası (Fed), 16 Mart’ta politika faizini 25 baz puan artırarak, yüzde 0,50’ye çıkarması bekleniyor.
17 Mart’ta ise Merkez Bankası (TCMB) yüzde 14 seviyesinde tuttuğu politika faizinin seyri hakkında karar verecek. TCMB, 16 Aralık 2021 tarihinden bu yana faizi sabit tutuyor.
DEM’DEN TL’YE GEÇİŞİ ENGELLEMEK İÇİN HANGİ HAMLELER GELECEK?
21 Mart’ta ise, “dövize endeksli mevduat (DEM)” diye bilinen kur korumalı TL mevduatta (KKM) 90 günlük ilk vade doluyor. DEM’den TL’ye geçiş olup olmaması dolar/TL kurunun seyrinde belirleyici olacak.
Kur 14,50 TL civarında kalırsa ilk DEM hesaplarına bankalar ortalama 20 milyar TL nema, Hazine ve TCMB ise toplam 15 milyar TL kur farkı ödeyecek. Parasını 23 Aralık 2021’den itibaren DEM’e yatıranlar ana parasını muhafaza ettiği gibi yüzde 15 stopaj ödemeden cüzi de olsa bir kârı cebine koyacak.
“21 Mart’ın akabinde Hazine’deki Bizim Çocuklar’ın Türkiye’de piyasalar kapandıktan sonra dolar satışı için düğmeye basacağına” dair iddia iflasın itirafıdır. Vade sonunda yeni DEM hesaplarını cazip kılmak için doların 14 TL altına doğru inmesi için hazırlık yapıldığı belirtiliyor.
“MERKEZ BANKASI FAİZİ 1.000 BAZ PUAN ARTIRACAK” İDDİASI
Kulislerde dalga dalga yayılan iki farklı iddiaya gelince… İddia edildiği gibi Merkez Bankası’nın 17 Mart’ta 1.000 baz puan gibi afaki bir faiz artışına imza atacağına ihtimal vermiyorum.
Böyle bir karar tek kelime ile finansal intihar oldu. Faiz yüzde 24’e çıkarsa kur hızla düşüşe geçer.
Dolar, 21 Aralık 2021 tarihindeki 10,30 TL’nin bile altına inebilir. Ancak Rusya-Ukrayna Savaşı’na bağlı jeopolitik riskler ve hiperenflasyon ikliminde böyle bir karar iki günde hükümsüz kalır.
Zira kurdaki sert düşüş “alım fırsatı” olarak görülür ve birkaç gün sonra dolar faiz kararından önceki seviyenin fevkinde uçuşa devam eder.
Hatta dolar 20 TL’yi bile geçebilir. TCMB ihracat ve turizm cenahında yeni bir depreme sebep olabilecek bir karar almamalı. Dolayısıyla ben faizin yine sabit kalmasını bekliyorum.
ARKA KAPI MÜDAHALELERİ VE SERMAYE KONTROLLERİ DURURKEN…
Hâlihazırda yarı serbest yarı sabit “hibrit kur” rejiminde TCMB ve Hazine kaşlarını çattığında bankacıların dizlerinin bağı çözülüyor.
Tarife dışı hamleler, banka genel müdürlerinin odasında ansızın çalan telefonlarla sonuç almak varken koltukta 1’inci yılını doldurmak üzere olan TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu ve arkadaşları faiz artışı gibi ateşten gömleği niye giysin!
Diğer iddiaya göre, Hazine “süper bono” ile daha yüksek faizle TL toplayacak. Hazine kaynakları süper bono hazırlığını teyit etmiyor.
Diğer tarafta savaşın piyasaları daha fazla sarsması hâlinde kademeli olarak sermaye kontrollerine geçilme ihtimali daha fazla.
Ezcümle yine her an her şey olabilir. Burası Türkiye…
——————————————–
İletişim için:
[email protected]
Twitter: @turhanbozkurTV
YouTube: https://www.youtube.com/turhanbozkurt
Facebook: https://www.facebook.com/TurhanBozkurt/
Kaynak: Kronos
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***