HABER İNCELEME | İLKER DOĞAN
Hastanelerin yaklaşık 3 yıldır doğru dürüst ödeme yapmadığı medikal ve tıbbi cihaz sektörü ‘entübe’ olmuş durumda. Sadece 3 yılda yüzlerce firma battı, binlercesi ise iflasın eşiğinde. Zira ne devlet hastaneleri ne de üniversiteler, ürün tedarikçilerine ödeme yapmıyor. Edinilen bilgilere göre 6 ay öncesine kadar kesilen faturaların ancak yüzde 15-20’lik kısmı ödeniyordu. Ancak 6 aydır hiç bir faturanın bütçe olmadığı gerekçesiyle ödenmediği belirtiliyor.
İstanbul’da küçük bir medikal firmasının 5 kamu, 3 üniversite hastanesinden alacağı 500 bin TL’yi geçmiş durumda. İsmini vermek istemeyen vatandaş, “En son tehdit ettiler. ‘Ya alacağınızın bir kısmından feragat edersiniz ya da hiç alamazsınız’ diyorlar. Ben küçük bir firmayım. Benim bir kaç katım kadar alacağı olan firmalar var.” diyor.
TEDARİKÇİLERİN ALACAĞI 19 MİLYARI AŞTI!
Bir tekstil işletmecisi ise sorunun sadece medikal ürünlerle ilgili olmadığını anlatıyor. Firma sahibi, “Ben tekstilciyim. Hastanelere ürün tedarik ediyorum. 6 ay öncesine kadar kestiğimiz faturaların yüzde 20 gibi bir kısmını alıyorduk. Şimdi onu da alamıyoruz. Ne devlet hastanesi, ne de üniversite hastanesi ödeme yapmıyor.” ifadelerini kullanıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, kamu ve üniversite hastanelerinin sektöre olan 19 milyar liralık borcu için 9 Kasım 2020 tarihinde gönderdiği bir yazıyla yüzde 30’a varan oranlarda feragat edilmesini istemişti.
ABD Türkiye Büyükelçisi David Satterfield’in eylül ayının sonunda yaptığı açıklama geniş yankı uyandırmıştı. Satterfield, ABD’li ilaç şirketlerinin Türkiye’den 2,3 milyar dolar alacağı olduğunu, bunun tahsil edilememesi durumunda ilaç sevkiyatının durabileceğini söylüyordu. Satterfield’a göre bakanlık şirketleri çağırıp pazarlık yapıyordu. Söz konusu açıklama hiç yalanlanmadı.
Türkiye’de 10 bine yakın medikal ve tıbbi cihaz tedarikçisi var. Sektör 200 bine yakın insana istihdam sağlıyor. Tıbbi cihaz ve medikal ürünlerin tedariğini sağlayan firmalar iflasın eşiğinde zira ne devlet hastanelerinden ne de üniversite hastanelerinden ödeme alamıyorlar. TÜMDEF Başkan Yardımcısı Erkin Delikanlı’nın açıklamasına göre yaklaşık 3 yıldır tahsil edilemeyen alacağın miktarı ülke genelinde 19 milyar TL’yi buldu. Delikanlı, 10 bine yakın firmanın iflasın eşiğinde olduğunu söylüyor.
ALACAKLARINIZDAN FERAGAT EDİN!
Yıllardır borcunu ödemeyen, hatta görmezden gelen Hazine ve Maliye Bakanlığı geçtiğimiz hafta önemli bir adım attı. Bakanlık, kamu ve üniversite hastanelerinin sağlık sektörüne olan borçlarının yüzde 30’a varan oranda feragatını istedi. ‘Feragat’ başvurusunda son tarih ise 20 Kasım. Bu tarihten sonra yapılan başvurular kabul edilmeyecek. Feragat etmeyenlerin parasını alıp alamayacağı da bilinmiyor. Sektörün toplam 19 milyarlık alacağının 11 milyar lirası kamunun, 8 milyar lirası ise üniversite hastanelerinin borcu.
Medikalciler söz konusu ‘feragat’ talebine tepkili. Zaten iflasın eşiğinde olan firmalar, alacaklarından feragat etmeleri halinde batacaklarını söylüyor. Alacak miktarları firmaya göre değişiyor. 300 bin TL alacağı olan da var, 2,5-3 milyon TL alacağı olan firma da.
YA FERAGAT EDERSİN YA HİÇ ALAMAZSIN!
İstanbul’da medikal bir firma sahibinin anlattıkları devletin medikalcilere bakışını göstermesi açısından önemli. Küçük bir medikal tedarikçi olduklarını anlatan şirket sahibi, 8 hastaneden toplam 510 bin lira alacağı olduğunu, 6 aydır hiç para alamadığını anlatıyor: “Toplantıya çağırdılar. 150 bin liradan feragat etmemizi istiyorlar. ‘Ben o kadar kazanmadım ki feragat edeyim’ dedim. ‘Orasını bizi ilgilendirmez’ diyorlar. 3 yıldır doğru dürüst ödeme almadık. Devlet resmen medikal firmalar batsın diye uğraşıyor.”
TEBRİKLER, SÜRECİ HARİKA YÖNETTİNİZ!
Ortopedi ve Omurga Cerrahi Tıbbi Malzeme İmalatçıları, İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği (ORDER) Yönetim Kurulu Başkanı Erkin Delikanlı, dün Sağlık Bakanlığı’nın ‘feragat’ istediği yazısını paylaştı. Söz konusu yazıya göre tedarikçilere 20 Kasım’a kadar süre verilmiş. 12 Kasım’daki paylaşımında, “Çok kıymetli #tıbbicihaz alacakalarınız ve borçlarınız elbette LEGAL! Ancak bu dayatma tarih 20 Kasım’a kadar FERAGAT YAPMA! Zor durumdasın evet ama ne olur yapma ki haklı olduğun belgelensin!! Ya ticari ya da onurunla bat!” ifadelerini kullanan Delikanlı, dünkü tweet’inde ise, “Şimdi bu feragati bu tarihe kadar yapamaz isek ödemeyecek misiniz @saglikbakanligi ? Siz de kaynak aktarmayacak mısınız @HMBakanligi ? Yani aldın aldın alamadın #istihdam #yerelleşme #ihracat #ticaret bitsin yansın şirketler! Gerçekten tebrik ederim harika süreç yönettiniz!” ifadelerini kullandı.