TBMM’de bugün bekçilerle ilgili kanun teklifi görüşmelerine devam edilmesi söz konusuyken sürpriz şekilde CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu ile HDP Hakkari Milletvekili Leyla Güven ve HDP Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları hakkında ceza hükümleri bulunduğu gerekçesiyle hazırlanmış fezlekeler gündeme alındı. Bu isimlerin milletvekilleri düşürüldü.
TBMM Genel Kurulu bugün saat 14.00’te toplandı, gündemde “Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu” teklifinin görüşülmesine devam edilmesi vardı. Öncesinde milletvekillerinin kısa açıklamalar yaptıkları “gündem dışı vekil konuşmaları” yapılıyordu. Ancak sürpriz şekilde TBMM Genel Kurulu oturumunu yönetmekte olan AKP’li TBMM Başkanvekili Sadi Bilgiç, TBMM Başkanlığı’nın CHP’li Berberoğlu ile HDP’liler hakkında ilettiği fezlekeleri gündeme aldı. Böylece gündemde olmamasına karşın haklarındaki fezlekelerin okunmasıyla üç vekilin milletvekillikleri hukuken düşmüş sayıldı. Bu hamleyle CHP’nin sandalye sayısı 137’ye ve HDP’nin 57’ye düştü.
Fezlekelerde, CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu ile HDP Hakkari Milletvekili Leyla Güven ve HDP Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları’nın hakkında verilmiş hükümler anımsatılarak, milletvekillerine son verilmesi talebi yer alıyordu.
Bu konuda Anayasa’nın genel çerçevesi ve TBMM İç Tüzüğü’nün 136’ncı maddesinde “Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliğine seçilmeye engel bir suçtan dolayı kesin hüküm giyen veya kısıtlanan milletvekili hakkındaki kesinleşmiş mahkeme kararının Genel Kurul’un bilgisine sunulmasıyla üyelik sıfatı sona erer” hükmü bulunuyor. Bu hüküm uyarınca eğer bir milletvekili hakkında kesinleşmiş hüküm varsa, bunun fezlekesi TBMM Genel Kurulu’nda okunduğu anda başka herhangi bir işleme gerek olmaksızın milletvekilliği düşmüş kabul ediliyor.
Şimdi artık milletvekilliği dokunulmazlığı olmadığı için Berberoğlu, Güven ve Farisoğulları, haklarındaki kesinleşmiş hükümler nedeniyle tutuklanarak cezaevine gönderilecek.
Fezlekeler teamüllere aykırı şekilde mi okundu?
TBMM Genel Kurulu’nda bugün fezlekelerin okunmasıyla üç vekil hakkında milletvekilliğini düşürme işlemi yapılması aslında hukuka aykırı değil. Ancak TBMM’nin teamüllerine göre eskiden milletvekilleri hakkında fezlekeler yasama dönemi sonuna bırakılıyordu; yani söz konusu vekiller eğer yüz kızartıcı suç gibi bir durum yoksa yasama dönemi boyunca vekil olarak kalmaya devam ediyordu. Eskiden teamüller dolayısıyla söz konusu vekiller, TBMM’nin 27’nci dönemi boyunca, gelecek genel seçimler öncesine kadar görev yapabilecekti.
Söz konusu teamül, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ve CHP’nin “evet/kabul” oyu verdiği 20 Mayıs 2016’da milletvekilleri dokunulmazlıklarını kaldırmayı hedefleyen anayasa değişikliğiyle ortadan kalkmıştı. O gün TBMM’de AKP-MHP’nin yanı sıra CHP’nin olumlu yaklaşımıyla 376 oyla yapılan anayasa değişikliğiyle TBMM’nin 26’ncı döneminde 667 fezleke ile 50’si HDP’li milletvekili olmak üzere 138 milletvekilinin dokunulmazlıklarının kaldırılması kabul edilmişti.
CHP ve HDP’den protesto
Bu arada TBMM Genel Kurulu’nda fezlekelerin okunmasının ardından gerilim yaşandı. Muhalefet partileri, sürpriz şekilde üç vekil hakkındaki fezlekelerin okunmasıyla vekilliklerinin düşürülmesine ve AKP’li TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un fezlekeleri dönem sonuna bırakmamasına tepki gösterdi.
CHP ve HDP’li vekiller, oturumda “Faşizme karşı omuz omuza” sloganları atarak, ayağa kalkarak sıralara vurarak durumu protesto etti.
Daha sonra TBMM Genel Kurulu’nda “usul” tartışması yapıldı. Muhalefet partileri, siyasi parti temsilcilerinden oluşan TBMM Danışma Kurulu’na sadece 15 dakika öncesinde haber verilmesiyle fezlekelerin gündeme alınmasını eleştirdi.
Bu arada Enis Berberoğlu hakkındaki karar, 21 Eylül 2018’de verilmişti ve fezlekesi ise 1 yıldır TBMM’de olmasına rağmen okunmamıştı. Yargıtay, Berberoğlu hakkındaki MİT TIR’ları görüntülerini Can Dündar’a ilettiği gerekçesiyle İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nin verdiği 5 yıl 10 ay hapis cezasını onamıştı.
CHP: ”Sivil darbe sonucudur”
O sırada CHP Genel Merkezi’nde olan gazeteci kökenli milletvekili Enis Berberoğlu, “Malumunuz dakikalar önce TBMM’de milletvekilliğim düşürüldü ve kalan cezamın infazına devam edilmesi bir anlamda kararlaştırıldı. Önümüzdeki günlerde kalan 18 aylık cezamı yatmak için teslim olacağım. Bu karar bana sürpriz olmadı, çünkü benim çıktığım günden bu yana Türkiye’de demokrasi koşullarında bir düzelme olmadı. Bana da isabet edecek bir demokrasi piyangosu beklemek fazla saftirik olurdu. Gördüğünüz üzere bu açıklamayı CHP Genel Merkezi’nde yapıyorum. Genel başkanımızın da geçen hafta ifade ettiği gibi; demokrasi için bir bedel ödenecekse bu bedeli önce CHP’liler öder” dedi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise “Enis Berberoğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesi, içinde yaşadığımız 20 Temmuz sivil darbe sürecinin bir sonucudur, millet iradesinin yok sayılmasıdır. Adaleti, hakkı ve hukuku sağlamak için demokrasi mücadelesine devam edeceğiz” mesajını paylaştı.
HDP’li Güven: ”Direnmek yaşamaktır”
HDP Genel Merkezi ise, Hakkari Milletvekili Leyla Güven’in TBMM Genel Kurulu’nda Sadi Bilgiç’in fezlekesini okuduğu sıradaki televizyonda oturumu izlediği görüntüleri paylaştı. HDP’nin paylaşımında “Yaptıkları darbeyle bize geri adım attıracaklarını, mücadele bayrağını yere düşüreceğimizi düşünüyorlar. Yanılıyorlar. Vekiliği düşürülen Leyla Güven darbecilere en güzel cevabı yanıtı veriyor: Berxwedan Jiyan e! (Direnmek yaşamaktır)” denildi.