Suriye’nin Alevi ağırlıklı Lazkiye kentinde ademi merkeziyetçilik çağrısı yapılan protestoların şiddet olaylarına dönüşmesi sonucu üç kişi hayatını kaybetti.
Binlerce protestocu 28 Aralık Pazar günü şehrin merkezindeki Azhari Meydanı’nda merkezi olmayan bir siyasi sistem talebiyle toplandı.
Fransız haber ajansı AFP, gösterinin 26 Aralık Cuma günü Humus’ta sekiz kişinin ölümüne yol açan cami saldırısını protesto etmek için bir dini otoritenin çağrısıyla düzenlendiğini yazdı.
Bölgedeki bir Reuters muhabirine göre, protestonun başlamasından yaklaşık iki saat sonra, belirlenemeyen bir yerden silah sesleri geldi.
Güvenlik güçleri daha sonra havaya ateş açtı ve kargaşa çıktı. Göstericiler yaralıları yaya olarak taşıdı.
Reuters, Lazkiye vilayetinin basın ofisine dayanarak üç kişinin öldüğü ve 40 kişinin yaralandığını bildirdi.
Lazkiye Sağlık Müdürlüğü’nün açıklamasını haberleştiren resmi haber ajansı SANA ise, yaralı sayısını 60 olarak duyurdu.
İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, gösterinin dağıtılması sırasında Suriye hükümetiyle bağlantılı güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu iki genç erkeğin öldüğünü bilrirdi. Ayrıca bir güvenlik görevilisinin de öldüğü bildirildi.
İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Lazkiye iç güvenlik şefi Tuğgeneral Abdülaziz el Ahmed, “Güvenlik güçlerimiz ve protestocular bilinmeyen bir yerden açılan ateşe doğrudan maruz kaldı” dedi.
Bölgeye takviye güvenlik güçleri sevk edildi.
Suriye, Alevi olan Beşar Esad’ın geçen yıl devrilmesinden ve cihatçı geçmişe sahip Ahmed Şara’nın başa geçmesinden bu yana mezhep çatışmaları yaşanıyor.
Alevi mahallesindeki camiye saldırıda sekiz kişi öldü
26 Aralık’ta Suriye’nin Humus şehrindeki bir camiye yönelik bombalı saldırıda en az sekiz kişi ölmüştü.
Suriye resmi haber ajansı SANA, patlamanın Alevilerin yoğun yaşadığı Vadi el-Dhahab mahallesindeki İmam Ali Bin Abi Talib Camisi’nde meydana geldiğini duyurdu.
Cuma namazı sırasında meydana gelen patlamada en az 18 kişi yaralanmıştı.
SANA’ya bilgi veren bir güvenlik yetkilisi, patlamaya caminin içine yerleştirilen “patlayıcı düzeneklerin” neden olduğunu söyledi.
Saldırıyı, aşırılıkçı Sünni grup Saraya Ensar el-Sünne Telegram kanalı üzerinden üstlendi. Resmi makamlar henüz bu bilgiyi teyit etmedi.
Aynı grup, Haziran ayında başkent Şam’da 20 kişinin öldürüldüğü kilise saldırısını da üstlenmişti.
Suriye Dışişleri Bakanlığı, cami saldırısı için, istikrarı bozma amacı taşıyan “çaresiz bir eylem” açıklaması yaptı. Saldırganların yakalanacağı sözü de açıklamada yer aldı.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, “hain terör saldırısı” ifadesiyle bir kınama mesajı yayımladı.
Açıklamada “Türkiye, istikrarını, güvenliğini, birlik ve beraberliğini tahkim etme iradesini tüm tahriklere rağmen sürdüren Suriye’nin yanındadır” denildi.
Bu, Esad rejiminin devrilip Ahmed Şara liderliğindeki yönetimin göreve gelmesinden beri ülkede bir ibadet yerine yönelik ikinci saldırıydı.
Haziran ayında başkent Şam’da bir kiliseye düzenlenen intihar saldırısında 25 kişi hayatını kaybetti.
Son haftalarda Humus’taki mezhep çatışmalarında artış yaşandı ve bölge sakinleri daha güçlü güvenlik önlemleri alınmasını talep etti.
Suriye basını Humus kentinde etkili bir aşirete -mensup evli bir çiftin geçen ay öldürülmesinin ardından mezhep çatışmalarının patlak verdiğini duyurmuştu.
Şam’a bağlı güvenlik kuvvetleri durumu kontrol altına almak için Humus’a askeri konvoylar göndermişti.
Suriye’de azınlıkların durumu
Humus şehrinde yaşayanların çoğu, ülkenin geri kalanının çoğu gibi Sünni Müslüman. Şehirde ağırlıklı olarak Alevi nüfusun yaşadığı birkaç bölge de var.
Esad’ın 2024’te devrilmesinden bu yana, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi ve Humus vilayeti sakinleri, azınlık mensuplarının kaçırıldığını ve öldürüldüğünü bildiriyor.
Geçen ayın sonunda Alevilerin yaşadığı kıyı bölgelerde, Humus ve diğer bölgelerde azınlıkları hedef alan yeni saldırıları protesto etmek için gösteriler düzenlendi.
Mart ayında ülkenin kıyı kentlerinde Aleviler’i hedef alan saldırılarda çok sayıda kişi öldürüldü.
Yetkililer o dönem şiddet olaylarının silahlı Esad yanlısı grupların, güvenlik güçlerine saldırmasıyla başladığını savundu.
Saldırıları soruşturmakla görevli hükümet komisyonu, o dönem Alevi azınlıktan en az 1426 kiyinin öldürüldüğünü açıkladı.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi ise ölenlerin sayısını 1.700’den fazla olarak duyurdu.
Gözlemevi, insan hakları grupları ve görgü tanıkları üç gün süren şiddet olayları sırasında güvenlik güçleri ve bağlı grupların “katliamlar ve saha infazları” gerçekleştirdiğinwi bildirdi.
Şam’ın Suriye bileşenlerinin tümünü koruma konusundaki sözlü güvencelerine rağmen, ülkenin azınlık toplulukları gelecekleri konusunda endişeli.
Ülke yönetiminin başına geçen Ahmed Şara’nın geçmişi cihatçı gruplara dayanıyor.
Gözlemevi’ne göre, Suriye’nin güneyindeki Dürzi çoğunluklu Süveyda’da Temmuz ayında çatışmalar yaşandı.
Bedeviler ve Dürziler arasındaki karşılıklı saldırılarda 2.000’den fazla kişi öldürüldü. Ölenler arasında 789 Dürzi sivil de bulunuyordu. Suriye ordusunun bölgeye müdahale etmek istemesi karşısında İsrail bazı hava saldırıları düzenledi.
Aralık ayında Esad’ın devrilmesinin birinci yıl dönümünde yaptığı konuşmada Suriye Devlet Başkanı Şara tüm vatandaşlara, “güçlü bir Suriye inşa etmek için çabalarını birleştirme” çağrısı yaptı.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***