Cezayir Meclisi, Fransa’nın 1830-1962 arasındaki dönemde sömürgecilik yapılmasını “suç” ilan eden yasayı oybirliğiyle kabul etti. Milletvekilleri, kararı “Yaşasın Cezayir” sloganları atarak alkışladı.
Yasa, Fransa’nın “sömürgeci geçmişinden yasal sorumluluğu” olduğunu belirtiyor ve “trajediler” için özür ile tazminat talep ediyor. Suçlar arasında nükleer denemeler, yargısız infazlar, fiziksel-psikolojik işkence ve kaynakların sistematik yağmalanması sayılıyor. Yasada, “Maddi ve manevi tüm zararların tam ve adil tazmini, Cezayir devleti ve halkının vazgeçilmez hakkı” ifadesi yer alıyor.
Meclis Başkanı Brahim Boughali, APS ajansına “Bu yasa, içte ve dışta net mesaj: Cezayir’in ulusal hafızası silinemez ve pazarlık edilemez” dedi.
Karar, iki ülke arasındaki büyük diplomatik kriz sırasında geldi. Analistler, yasanın uluslararası bağlayıcılığı olmasa da siyasi ve sembolik öneminin büyük olduğunu belirtiyor. Exeter Üniversitesi sömürge tarihi araştırmacısı Hosni Kitouni, “Yasal olarak Fransa’yı bağlamasa da hafıza konusunda ilişkiyi koparan bir dönüm noktası.” ifadelerini kullandı.
Fransa’nın Cezayir yönetimi, kitlesel katliamlar ve büyük sürgünlerle damgalanmıştı. 1954-1962 bağımsızlık savaşı kanlı geçti. Cezayir 1.5 milyon kişinin öldürüldüğünü söylerken; Fransız tarihçiler toplam 400 bin Cezayirlinin hayatını kaybettiğini belirtiyor.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, sömürgeciliği “insanlığa karşı suç” diye nitelemiş ancak özür dilememişti. Dışişleri Sözcüsü Pascal Confavreux geçen hafta “Yabancı ülkelerin iç tartışmalarına yorum yapmayız” dedi.
Yasa, Cezayir’in Fransa’yla ilişkilerde yeni bir sayfa açma çabasını zorlaştırıyor. Hafıza tartışmaları, diplomatik gerilimi derinleştiriyor.
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***