ABD Başkanı Donald Trump’ın ekibi, Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmeyi hedefleyen 28 maddelik bir barış planı hazırladı. Associated Press’in yayımladığı taslak, Ukrayna’nın hem askeri gücünde hem de topraklarında ciddi tavizler içermesi nedeniyle büyük tartışma yarattı. Planın, ABD özel temsilcisi Steve Witkoff ile Rusya’nın temsilcisi Kirill Dmitriev arasında yürütülen görüşmeler sonucu oluşturulduğu iddia ediliyor.
BEYAZ SARAY’DAN AÇIKLAMA
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, Trump’ın savaşı bitirme konusunda “kararlı” olduğunu söylerken, taraflarla temasın sürdüğünü belirtti. Leavitt’e göre ABD, planın hem Moskova hem Kiev için ‘uygulanabilir’ olduğuna inanıyor.
PLAN NE İÇERİYOR?
* Taslak, Ukrayna’nın NATO’ya katılmayacağına dair resmi bir taahhüt içeriyor. Bu, Zelenskiy yönetiminin en önemli stratejik hedefinin rafa kaldırılması anlamına geliyor. Ayrıca NATO askerlerinin Ukrayna’da konuşlanmasına tamamen yasak getiriliyor.
* Ukrayna’nın askeri kapasitesinin azaltılması öneriliyor. Hangi ölçüde küçüleceğine dair madde detaylandırılmamış olsa da, ABD gözetiminde bir yeniden yapılandırma öngörülüyor.
TOPRAK TAVİZLERİ
Kırım, Luhansk ve Donetsk tamamen Rusya’ya bırakılıyor. Herson ve Zaporijya ‘dondurulmuş bölge’ ilan ediliyor; fiili Rus kontrolü tanınmış oluyor. Ukrayna Donetsk’in üçte birini kontrol ediyor.
* Ukrayna’ya AB üyeliği için yeşil ışık yakılıyor ve AB piyasalarına geçici öncelikli erişim veriliyor. Ancak bunun için 100 gün içinde seçim yapılması şart koşuluyor.
RUSYA’YA İLİŞKİN MADDELER
* Plan kabul edilirse Rusya’ya yönelik ekonomik yaptırımların aşamalı olarak kaldırılması hedefleniyor. Ayrıca Rusya’nın yeniden G8’e davet edilmesi öneriliyor.
* ABD ve Rusya arasında enerji, altyapı, yapay zeka ve Arktik madenleri gibi alanlarda uzun vadeli anlaşmalar yapılması planlanıyor.
* Rusya’nın dondurulmuş yaklaşık 100 milyar dolarlık varlığının Ukrayna’nın yeniden inşasında kullanılması öngörülüyor.
* ABD ve Rusya tüm nükleer anlaşmaları (START I dahil) yenilemek için çalışacak. Zaporijya Nükleer Santrali IAEA denetiminde yeniden açılacak; üretilen elektrik Rusya ve Ukrayna arasında yarı yarıya paylaşılacak.
PLANI KİM DENETLEYECEK?
Planın uygulanmasını ‘Barış Konseyi’ adı verilen bir yapı izleyecek. Taslağa göre bu birimin başında Donald Trump yer alacak. Trump, Ukrayna’ya planı değerlendirmesi için kısa bir süre verdi.
ZELENSKİY TEPKİLİ
Zelenskiy, perşembe gecesi yayımladığı mesajda ülkesinin onurlu ve gerçek bir barış istediğini vurguladı. Cuma günkü açıklamasında ülkesinin çok zor bir seçimle karşı karşıya olduğunu söyledi: “Ya itibar kaybı ya da kilit bir ortağı kaybetme riski.” Zelenskiy, Ukraynalıların onuru ve özgürlüğünün tartışılmayacak iki kırmızı çizgi olduğunu açıkladı.
Kaynak: Euronews
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***