Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş, enflasyon hedeflerine yönelik, “2021-2023 dönemi yeni ekonomi programında 2023’ün enflasyon hedefi yüzde 4,9 olarak yer almıştı. Gerçekleşme “küçük” bir sapmayla yüzde 64,3 oldu. 2024 için başlangıçta yüzde 7,6 olan hedef de aynı şekilde “biraz” saptı ve gerçekleşme yüzde 44,4’e ulaştı” dedi.
Son yıllarda ne Merkez Bankası’nın raporlarındaki ne de orta vadeli programlardaki tahminlerin tuttuğunu dile getiren Aktaş, yazısında şunları söyledi:
“Söylenen çok özet olarak şu:
‘Ben sizin tahmininize de, hedefinize de güvenmiyorum. O yüzden de fiyatımı belirlerken sizin açıkladığınız oranı en az bir buçuk-ikiyle çarparak öyle bir oran belirliyor ve yoluma o şekilde devam ediyorum. Sizin oranlarınıza göre hareket etsem batarım. Kaldı ki tahmin ettiğiniz enflasyon oranını tuttursanız bile ben o oranın gerçeği yansıttığına inanmıyorum.’
Dolaylı olarak söylenen bu! Peki bu görüşte bir yaklaşım yanlışı var mı?
Vatandaşı doğrulayan veriler çok somut olarak ortada. İşte tabloda yer alan veriler… 2001 yılından bu yana olan dönemde Merkez Bankası’nın enflasyon raporları çerçevesinde tahmin ettiği oranlarla orta vadeli programlarda yer alan oranlar ve gerçekleşmeler.
Merkez Bankası’nın herhangi bir yıla ilişkin son enflasyon raporunda tahmin ettiği oranlara değil, o yıla ilişkin ilk tahminine bakmak gerek.
Aynı şekilde orta vadeli programlarda da ilk tahminlerle gerçekleşmelerin ne kadar saptığına odaklanmak gerek.
Buyurun Merkez Bankası’nın tahminleri ve gerçekleşmeler…
2021’de yapılan 2023’ün ilk tahmini yüzde 5, gerçekleşme yüzde 64,8.
2022’de yapılan 2024’ün ilk tahmini yüzde 5, gerçekleşme yüzde 44,4.
2023’te yapılan 2025’in ilk tahmini yüzde 5, gerçekleşme tahmini yüzde 31-32 arası.
2024’te yapılan 2026’nın ilk tahmini yüzde 9, gerçekleşme tahmini yüzde 13-19 arası.
OVP’de de çok farklı bir durum yok. Örneğin 2020 yılının sonbaharında açıklanan 2021-2023 dönemi yeni ekonomi programında 2023’ün enflasyon hedefi yüzde 4,9 olarak yer almıştı.
Gerçekleşme “küçük” bir sapmayla yüzde 64,3 oldu. 2024 için başlangıçta yüzde 7,6 olan hedef de aynı şekilde “biraz” saptı ve gerçekleşme yüzde 44,4’e ulaştı.
OVP’ye göre 2025’in başlangıç hedefinin de yüzde 9,9 olduğunu hatırlatalım.”
Yazının tamamı için tıklayın