BETAM (İktisadi ve Sosyal Araştırmalar Merkezi) tarafından yayımlanan rapora göre, Türkiye 15–24 yaş aralığında “ne eğitimde ne istihdamda” (NEET) genç oranında Avrupa’da açık ara birinci. Rapora göre 2024 itibarıyla bu yaş grubunda NEET oranı yüzde 22,9 seviyesinde ölçüldü.
BETAM, Türkiye’nin, Avrupa’da açık ara en yüksek NEET oranına sahip ülke olduğunu kaydetti.
BETAM analizinde NEET olgusunun yalnızca işsizlikten kaynaklanmadığı, eğitimden erken kopuş, toplumsal cinsiyet baskıları ve yapısal engellerin de rol oynadığı vurgulandı.
Raporda öne çıkan başlıca tespitler şöyle:
* NEET grubunun yaklaşık üçte ikisi kadın; kadın NEET oranları her eğitim düzeyinde erkeklerden daha yüksek.
* Toplam NEET içindeki iş arayanların sayısı 632 bin (%26,8). Bu kişiler çıkarıldığında “saf NEET” 1 milyon 724 bin kişi oluyor ve bu grubun yüzde 71,7’si kadın.
* Güneydoğu Anadolu’da NEET yüzde 31,5, Doğu Anadolu’da yüzde 28,3; İstanbul ise en düşük oranla yüzde 12,8. Toplam NEET nüfusunun yaklaşık yüzde 28’i (745 bin genç) yalnızca Güneydoğu ve Doğu’da yaşıyor.
* Eğitim düzeyi bakımından en yüksek NEET oranı lise üstü grup içinde (%26,7); ancak bu grubun yarısından fazlası (%53,5) aktif olarak iş arıyor.
* NEET içinde yer alan 464 bin potansiyel işgücünün yaklaşık yüzde 70’i daha önce iş aramayı bırakmış. Bunun gerekçesi olarak “uygun iş yok” veya “vasıflarıyla eşleşen iş yok” yanıtları öne çıkıyor.
* Evlilik genç kadınlarda NEET olasılığını artırıyor. NEET kadınların yüzde 36’sı evliyken, evli erkeklerin payı ise yüzde 4.