Serbest Görüş Haber Merkezi
Cumartesi Anneleri/İnsanları gözaltında kaybedilen ve katledilen yakınlarının akıbetlerinin açıklanması ve faillerin cezalandırılması talebiyle her hafta gerçekleştirdikleri eylemlerinin 1072’nci haftasında Galatasaray Meydanı’nda bir araya geldi. Bu hafta 45 yıl önce Kars’ta kaybedilen Cemil Kırbayır’ın akıbeti soruldu.
Eyleme katılanlar ellerinde gözaltında kaybedilen yakınlarının fotoğraflarını ve karanfiller taşıdı. Basın metnini kayıp yakını İkbal Eren okudu.
“Oğlunuz firar etti, bir daha onu sormaya gelmeyin”
İkbal Eren, 26 yaşındaki Kars Eğitim Enstitüsü öğrencisi Cemil Kırbayır’ın, 13 Eylül 1980 tarihinde Ardahan’ın Okçu Köyü’ndeki evinden güvenlik güçleri tarafından gözaltına alındığını ifade etti. İkbal Eren, “Önce Göle’deki 247’nci Piyade Alayı’na götürüldü ve burada yaklaşık bir hafta tutuldu. Ardından Kars Emniyet Müdürlüğü’ne, oradan da gözetimevi olarak kullanılan Kars Eğitim Enstitüsü’ne sevk edildi. Cemil Kırbayır’ın ailesi, gözaltı süresi boyunca merkezlere giderek onun ihtiyaçlarını karşıladı. Ancak 8 Ekim’den sonra merkeze gittiklerinde, ‘Oğlunuz firar etti, bir daha onu sormaya gelmeyin’ cevabını aldılar” ifadelerini kullandı.
“Raporda, Cemil Kırbayır’ın gözaltındayken işkence sonucu hayatını kaybettiği belgelendi”
Baba İsmail Kırbayır’ın ve Türkiye Barolar Birliği’nin yaptığı suç duyuruları sonuçsuz kaldığını ve Cemil Kırbayır’dan bir daha haber alınamadığını söyleyen İkbal Eren sözlerine şöyle devam etti:
“5 Şubat 2011 tarihinde, dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile Dolmabahçe Sarayı’nda görüşen Cumartesi Anneleri’nden 103 yaşındaki Berfo Kırbayır, yaşadıklarını anlattı ve ‘Ben ölmeden oğlumu bul’ talebinde bulundu. Erdoğan’ın talimatıyla bir Meclis Araştırma Komisyonu kuruldu. Komisyon, titiz bir çalışmanın ardından 350 sayfalık bir rapor hazırlandı. Raporda, Cemil Kırbayır’ın gözaltındayken işkence sonucu hayatını kaybettiği, bedeninin ölümüne sebebiyet veren kamu görevlilerince ortadan kaldırıldığı belgelendi.
Ancak iktidar, bu insanlığa karşı suçla yüzleşme cesaretini gösteremedi. Uzun bir belirsizlik döneminin ardından, 25 Şubat 2020’de Adalet Bakanlığı Yargıtay’a başvurarak dosyada zamanaşımı bakımından ‘kanun yararına bozma’ kararı verilmesini talep etti. Yargıtay 8’inci Ceza Dairesi bu talebi kabul etti. Böylece Cemil Kırbayır’ın akıbetinin açığa çıkarılması ve bu suçu işleyenlerin hesap vermesi engellendi.”
Cumartesi Anneleri’nin 1072’nci hafta eylemleri
“Elleri ters kelepçeli, çıplak haldeki kardeşimin pencereden atlayarak kaçtığını söylüyorlar”
Basın metninin ardından kayıp yakını İrfan Bilgin, sağlık sorunları sebebiyle eyleme katılamayan Cemil Kırbayır’ın abisi Mikail Kırbayır’ın mektubunu okudu. Mektupta şu ifadeler yer aldı:
“7 Ekim 1980’de görüşüne gittiğim kardeşim Cemil Kırbayır Kars’ta askeri gözetim evinde tutuklu ve sağlıklı idi. Kardeşim 8 Ekim 1980’de gözaltında tutulan Cengiz Kaya, Çetin Asule ve Metin Aktaş’la birlikte sorgulanmak üzere Kars Dedekorkut Eğitim Enstitüsü binasına götürüldü. Sorgulama esnasında yapılan ağır işkence sonucu kardeşimi katledince diğer 3 kişiyi sorgulamadan gözleri bağlı olarak Kars 1’inci Şubeye götürüyorlar. Gözleri bağlı, elleri ters kelepçeli, çıplak haldeki kardeşimin ise pencereden atlayarak kaçtığını söylüyorlar. Dönemin emniyet görevlileri Mehmet Haytan, Selçuk Akyıldız ve MİT görevlileri Zeki Tunçkolu, Taner Alpan’ın eş ve çocuklarının vicdanlarına sesleniyorum. Eşinize-babanıza Cemil Kırbayır’ın nereye gömüldüğünü sorun. Bu İnsanlığa karşı suçun sizlerin de üzerinize düşürdüğü gölgeyi aralamak için bunu yapın ve bana ulaşın.”
Mektubun okunmasının ardından eylem karanfillerin Cumartesi Meydanı’na bırakılmasıyla sona erdi.