Tarih boyunca insanlığı büyüleyen sırlar ve gizemler, modern dünyada da etkisini sürdürüyor. Artık sadece eski medeniyetlerin efsanelerinde değil, istihbarat merkezlerinin kalbinde bile bu gizemlerle karşılaşmak mümkün. Bunun en çarpıcı örneklerinden biri, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA) merkez binasında yer alan ve hala tam anlamıyla çözülememiş bir sanat eseri olan Kryptos.
1980’lerin sonunda sanatçı Jim Sanborn tarafından tasarlanan bu heykel, Virginia’daki CIA kampüsünün girişinde yer alıyor. Kıvrımlı bronz bir levha gibi görünen yapıt, yüzeyine kazınmış 1735 karakterlik bir metinle aslında bir şifreleme bulmacasına dönüşüyor.
KRİPTOGRAFİYLE YOĞRULMUŞ BİR HEYKEL
Kryptos yalnızca görsel bir sanat eseri değil;z aynı zamanda derin bir kriptografik zeka ürünüdür. Sanborn, projeyi hayata geçirirken, dönemin CIA şifreleme uzmanlarından Edward Scheidt ile birlikte çalışarak dört bölümden oluşan gizli bir mesaj sistemi geliştirdi. Bu bölümlerin her biri farklı şifreleme yöntemleriyle yazılmıştı ve zorluk seviyesi giderek artacak şekilde tasarlanmıştı.
Bugüne kadar ilk üç bölümdeki metinler çözüldü. Bunlar arasında; optik illüzyonlara dair ifadeler, yer altına gönderilen gizli bilgileri anlatan bir mesaj ve Howard Carter’ın Tutankhamun’un mezarını açtığı anı betimleyen bir pasaj yer alıyor.
Ancak dördüncü ve son kısım, yani “K4” olarak adlandırılan bölüm, 35 yıldır çözülmeyi bekliyor.
GİZEMLİ K4 İLK KEZ SATIŞTA
Sanat dünyasının ve kriptografi meraklılarının yakından takip ettiği bu heykelin bilinmeyen son bölümü şimdi tarihî bir dönemece girdi. Sanborn’un yıllardır gizli tuttuğu ve yalnızca kendisinin bildiği K4’ün çözümü, ilk kez açık artırmaya çıkarılıyor.
Kryptos’un bu son parçası, 20 Kasım’da RR Auction müzayede evi aracılığıyla 300 ila 500 bin dolar arasında tahmini değerle satışa sunulacak. Müzayede yetkilileri, bu satışın dünya çapındaki koleksiyonerler ve şifre çözme meraklıları tarafından büyük bir heyecanla karşılandığını açıkladı.
ŞİFRE AVCILARINA KÜÇÜK İPUÇLARI
Yıllar içinde, Sanborn bazı ipuçlarını kamuoyuyla paylaşarak çözüm yolunda ilerlemek isteyenlere yol göstermeye çalıştı. 2010’da “Berlin”, 2014’te “Saat” ve 2020’de “Kuzeydoğu” kelimeleri, şifreli metin içinde belirli noktalara yerleştirildiği açıklandı. Ancak bu ipuçları bile K4’ü tam anlamıyla çözmek için yeterli olmadı.
Sanatçının daha önce yaptığı bir açıklamada, K4’ün çözümünün bile her şeyin sonu olmayabileceği ima edildi. Sanborn, “K4 çözüldüğünde bile, geriye kalan bilmece K5 olarak varlığını sürdürecek,” diyerek şifrenin ötesinde başka katmanların da olabileceğine işaret etti.
DİJİTAL ÇAĞIN ROSETTA TAŞI
Kryptos’un çözülemeyen bölümü olan K4, tam 97 harften oluşuyor:
OBKRUOXOGHULBSOLIFBBWFLRVQQPRNGKSSOTWTQSJQSSEKZZWATJKLUDIAWINFBNYPVTTMZFPKWGDKZXTJCDIGKUHUAUEKCAR
Bu gizemli harf dizisi, dijital çağın “Rosetta Taşı” olarak görülüyor. K1, K2 ve K3 bölümleri, hem profesyonel şifre çözücüler hem de amatör meraklılar tarafından yıllar içinde büyük çabalarla çözüldü. Ancak K4, tüm teknolojiye ve uzmanlığa rağmen hâlâ sır perdesini koruyor.
SON PERDE Mİ, YENİ BAŞLANGIÇ MI?
Kryptos’un çözülmemiş son bölümü satıldığında, belki de ilk kez bu sırra erişen kişi Jim Sanborn dışında biri olacak. Ancak çözüm, gerçekten bu gizemin sonu mu olacak, yoksa sadece daha büyük bir bilmeceye açılan kapı mı? Bu sorunun yanıtı, belki de K4’ün yeni sahibinde gizli olacak.
Kaynak: Hürriyet
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***