Hürriyet yazarı Fulya Soybaş, İzmir’de iki polisi şehit eden 16 yaşındaki saldırganın yargılanma sürecine ilişkin uzman görüşlerini köşesine taşıdı. Soybaş’ın aktardığına göre, Türk-Alman Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ali Kemal Yıldız, eylem bir terör saldırısı olarak kabul edilse dahi zanlının “suça sürüklenen çocuk” statüsünde değerlendirileceğini ve cezai indirimlerden yararlanabileceğini belirtti. Adli Tıp Uzmanı Prof. Dr. Halis Dokgöz, çocukların yaş gruplarına göre ceza sorumluluklarını açıklarken, Avukat Alara Naz Göney ise farklı bir değerlendirme yaparak, bu çocukların “fail” olduklarını ve bazı suçlarda indirimlerin kaldırılabileceğini savundu.
Soybaş görüştüğü uzman isimlerin yanıtlarını şöyle aktardı:
“‘Suça Sürüklenen Çocuk’ kavramına bir bakalım. Türk Ceza Kanunu (TCK) 6. maddesi, ’18 yaş altındakiler çocuktur’ diyor. Şüpheli/ sanık 18 yaşın altında ise ‘suça sürüklenen çocuk’ tabirine haiz oluyor. Bu da cezasına indirimler getiriyor.
Nedir bu indirimler? Adli Tıp Uzmanı Prof. Dr. Halis Dokgöz yanıtladı.
‘Sanık/şüpheli 12 yaşını doldurmamışsa hiçbir cezai sorumluluğu yoktur. 12 yaşını doldurmuş, 15 yaşını doldurmamış ise farik ve mümeyyiz raporu şarttır. Yani işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılıyor, davranışlarını yönlendirebiliyor mu buna bakılır. 16 yaşına basmış, 18’i doldurmamış ise… Ağır derecede zekâ geriliği, kişilik bozukluğu gibi cezai ehliyetine etki edecek bir durum var mı önce ona bakılır. Yoksa, verilecek ceza 18-24 yıl arasıdır. Fakat burada hâkim suçun niteliği, işlendiği koşullar, sosyal çevreye vs. bakarak 2/3 oranında indirim uygulayabiliyor. 18 yıl ceza alan bir çocuğun yatarı önce 12 yıla, denetimli serbestlikle beraber 10-11 yıl civarına düşüyor örneğin.’
İzmir’deki saldırıda 2 polisi şehit edip, 1 polisi ağır yaralan 16 yaşındaki saldırgana da benzer cezai indirimler uygulanacak mı? Cevabını Türk-Alman Üniversitesi Ceza Hukuku Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Kemal Yıldız verdi:
‘Eğer bu bir terör eylemi ise… Terörle Mücadele Kanunu’nda bu ve benzeri suçlar için cezai artırımlar var. Yargılama aşamasında bu artırımlar uygulanır. Ancak saldırgan 16 yaşında. Dolayısıyla eylemin bu noktada terör eylemi olması -tabii öyleyse- önemli değildir! Saldırgan yaşı dolayısıyla TCK’nın 31. maddesi ile düzenlenen çocuk yargılamasına tabii olacak, Suça Sürüklenen Çocuk olarak kabul edilecek, cezai indirimlerden faydalanabilecektir.’
Suça sürüklenen çocuklara yönelik cezaların arttırılması yönünde toplum genelinde bir talep, Adalet Bakanlığı’nın da bir çalışması var. Bu, çocukların suça sürüklenmesinin önüne geçer mi? Diyor ki:
‘Cezaların artırılması, yargılamanın değişmesi, indirimlerin kaldırılması gibi taleplerin bu sorunu çözeceğini düşünmüyorum. Şu anki düzenlemeler değiştirilmemeli. Çünkü sorun tek başına bu değil.’
Avukat Alara Naz Göney ise tam tersini düşünüyor. Avrupa ve Türkiye’de de biraz daha yumuşatılmış şekli ile ‘Suça Sürüklenen Çocuk’ kavramı kullanılsa da bu çocukların ‘mağdur’ değil, suçun faili olduğunu söylüyor:
‘Sanıktan bir farkları yok, sadece yaşları küçük o kadar. ABD’de ‘yaşı küçük fail’ tanımı kullanılıyor mesela. Elbette bu çocukların suç işleyecek noktaya varmasında aileleri ve toplumun da payı var. Ancak bu, hukukun konusu değil. Hukuk, suçun nedeni, sosyolojik- kültürel arka planını araştırmaz. Bir başka deyişle ‘hukukta, suçlu suçludur.'”
Yazının tamamı için tıklayın.