Yargıtay, tüketici kredisi nedeniyle verilen hapis, takas, mahsup ve benzeri onay ve rıza talimatları nedeniyle bankanın emekli maaşına doğrudan bloke koymasının mümkün olduğuna karar verdi. Karar kamuoyunda tartışmalara neden oldu. Yargıtay’ın kararının ‘Özet’ kısmında aynen şöyle diyor: “Tüketici kredisi nedeniyle verilen hapis, takas, mahsup ve benzeri onay ve rıza talimatları nedeniyle bankanın emekli maaşına doğrudan bloke koyması mümkündür.”
Karar, tüketici kredisi sözleşmelerinde ‘borçlunun rızası varsa’ bankaların emekli maaşlarına doğrudan bloke koyabilmesini netleştiriyor. Bu, bankaların alacaklarını tahsil etmesini kolaylaştırırken, emekliler gibi genellikle sabit ve sınırlı gelire sahip kesimleri zora sokabilir.
Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun kararına göre, bankalar ancak borçlunun (emeklinin) açıkça verdiği onay, rıza veya talimat (örneğin, hapis, takas veya mahsup yetkisi) olması durumunda emekli maaşına doğrudan bloke koyabilir. Bu, tüketici kredisi sözleşmesinde borçlunun maaşından kesinti yapılmasına izin veren bir maddeyi kabul etmesi anlamına geliyor. Eğer böyle bir rıza yoksa, bankanın doğrudan maaş bloke etme yetkisi bulunmuyor. Karar, bu rıza koşuluna dayanıyor ve borçlunun iradesini merkeze alıyor.
Daha önce emekli maaşlarına bloke koyma konusunda net bir kural yoktu. 5510 sayılı Kanun, maaşların haczedilemeyeceğini söylüyordu ama bankalar borçlunun rızasıyla (sözleşmedeki onaylarla) bazen bloke koyuyordu. Yargıtay daireleri arasında bu konuda kafa karışıklığı vardı; bazıları rızayı geçerli sayarken, bazıları ‘haczedilemezlik’ ilkesine ağırlık verip blokenin kaldırılmasını istiyordu. Uygulamada bankalar rızaya dayanarak kesinti yapıyordu ama bu sık sık mahkemelik oluyordu. Şimdi bu karar, rıza/onay varsa bankanın bloke koyabileceğini netleştiriyor.
Hukuki temeli yok!
Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 21 Mart 2025 tarihli ve E: 2022/2, K: 2025/1 sayılı kararı, tüketici kredisi borçları nedeniyle bankaların emekli maaşlarına doğrudan bloke koyma yetkisini değerlendiren önemli bir içtihat birleştirme kararı. Bu karar, Resmi Gazete’de 17 Temmuz 2025 tarihinde yani bugün yayınlandı.
Bazı Yargıtay üyeleri ise söz konusu karara şu şerhle muhalefet etti: “Bankanın normal icra prosedürüne tabi olarak alacağını haczedilebilir diğer mal ve haklardan tahsil etmek yerine, kişinin ve ailesinin; ekmeği, yemeği, sobasında kömürü, evinde ışığı, çeşmede akan suyu olacak emekli maaşına önceden verilen geçersiz rızaya (muvafakata) dayanarak doğrudan el koymasının kabul edilebilir bir hukuki temeli bulunmamaktadır.”
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***