Avustralya’nın Victoria eyaletinde yürütülen bir soruşturma, İngiliz sömürgecilerin bölgedeki başta Aborjinler olmak üzere Yerli halklara karşı soykırım suçu işlediği sonucuna vardı.
Ülkenin ilk “hakikatle yüzleşme” komisyonu olan Yoorrook Adalet Komisyonu, Victoria’nın 1830’larda kolonileştirilmesinden sonraki 20 yıl içinde Yerli nüfusun yüzde 75 oranında azaldığını belirtti. Rapora göre bu azalma, şiddet, hastalıklar, kitlesel katliamlar, cinsel saldırılar, kültürel yok etme, çevresel yıkım, çocukların ailelerinden koparılması ve asimilasyon politikalarının doğrudan sonucu olarak gerçekleşti.
Komisyon, vardığı sonuçta yapılanların “soykırım” olduğuna kanaat getirdi.
60 binden 15 bine: Fiziksel yok oluş raporla belgelendi
1834’ten itibaren Victoria’daki Yerli nüfusun 60 binden 15 bine düştüğünü belirten rapor, bu dönemin “neredeyse tamamen fiziksel yok oluş” anlamına geldiğini vurguladı. Raporda, bu sürecin sadece silahlı şiddetle değil, aynı zamanda dilin yok edilmesi, kültürel hafızanın silinmesi ve toprakların gasp edilmesiyle gerçekleştiği belirtildi.
Komisyon 4 yıl boyunca süren kamu oturumları ve 1.300’den fazla yazılı başvuru ile çalıştı. Rapor, hak ihlallerinin telafi edilmesi amacıyla 100 maddelik bir tavsiye listesi sundu. Bunlar arasında, sağlık sisteminde reform, eğitim müfredatının Yerli halkların perspektifiyle yeniden düzenlenmesi ve savaşta görev yapmış Aborjin askerler için özür talebi de yer aldı.
Komisyon üyeleri arasında görüş ayrılığı
5 komisyon üyesinden 3’ü rapordaki bazı “temel bulgulara” katılmadıklarını belirtti ancak hangi bölümler olduğu açıklanmadı.
Victoria Eyalet Başbakanı Jacinta Allan, raporun “acı gerçekleri gün yüzüne çıkardığını” söyledi ve önerilerin dikkatle değerlendirileceğini belirtti.
Victoria Aborjin Sağlık Konseyi Başkanı Jill Gallagher ise soykırım bulgusunun “tartışılmaz” olduğunu vurguladı: “Bugün hayatta olan insanları suçlamıyoruz, ama bu gerçekle yüzleşmek, tüm Victorialıların sorumluluğudur.” dedi.
Avustralya genelinde yüzleşme süreci ilerliyor
Yoorrook Komisyonu, Avustralya’da bu kapsamda tamamlanan ilk rapor oldu. Diğer eyaletlerde de benzer süreçler yürütülüyor ancak siyasi iradeye bağlı olarak farklı hızlarda ilerliyor. Örneğin, Queensland eyaletinde başlatılan hakikat komisyonu, iktidar değişince iptal edildi.
Geçtiğimiz yıl, Avustralya genelinde yapılan tarihi referandumda, Yerli halklara yönelik bir danışma organı kurulmasını öngören anayasa değişikliği reddedilmişti. Bu durum, ülkedeki “uzlaşma sürecinin” ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha göstermişti.
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***