HABER İNCELEME | TR724
İsrail ile İran arasındaki çatışmalar 5. günü geride bıraktı. Bilanço gittikçe ağırlaşıyor. Her iki tarafta da bir ‘yumuşama’ emaresi görünmüyor. Tarafların açıklamaları her geçen gün daha da sertleşiyor. 17 Haziran sabah saatlerinde yani bugün İran’dan 30 kadar füze fırlatıldı. İsrail, 13 Haziran Cuma gününden bu yana İran’dan atılan balistik füze sayısının 400’e yakın olduğunu açıkladı.
Kamuoyunun en merak ettiği konu ise ABD’nin çatışmalara doğrudan müdahil olup İran’ı vurup vurmayacağı; zira ABD Başkanı Donald Trump çelişkili açıklamalarıyla dikkat çekiyor. İlk saldırı sonrası olaya ‘müdahil’ olmadıklarını açıklayan Trump’ın son sözleri ise kafaları karıştırdı. İran’a müdahale edebileceklerini ima etti. Dün yaptığı açıklamada, herkesin Tahran’ı boşaltmasını ‘tavsiye eden’ Trump, İsrail’in ateşkes istemediğini, bunun yerine Tahran’ın nükleer programını “tamamen terk etmesiyle” sonuçlanacak “gerçek bir son” görmek istediğini söyledi.
İsrail’in amacı ne?
İsrail, 13 Haziran sabahı “Yükselen Aslan” (Operation Rising Lion) adını verdiği operasyonla İran’a yönelik geniş çaplı hava saldırıları başlattı. Bu saldırılar, İsrail Hava Kuvvetleri’nin 200 savaş uçağı ve patlayıcı SİHA’larla gerçekleştirdiği bir operasyon olarak kayıtlara geçti.
İsrail’in açıklamasına göre, İran’ın en büyük uranyum zenginleştirme tesisi olan Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesisler hedef alındı. İsrail ordusu, Natanz tesisinin önemli ölçüde hasar gördüğünü iddia etti.
İran’ın balistik füze üretim tesisleri, füze fırlatma rampaları, hava savunma sistemleri ve Devrim Muhafızları’na ait askeri karargâhlar vuruldu. Tahran’daki Savunma Bakanlığı binası, Parçin nükleer tesisi ve Mehrabad Havalimanı çevresi de hedefler arasındaydı.
İran devlet medyasına göre, saldırılarda Genelkurmay Başkanı Muhammed Hüseyin Bakıri, Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami, Acil Durum Komutanlığı Başkanı Hatam Gılam Ali Reşid ve Devrim Muhafızları Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı Amir Ali Hacızade dahil en az 20 üst düzey komutan öldürüldü.
İsrail, bu operasyonun İran’ın nükleer programını ve füze altyapısını hedef aldığını savundu. Yine İsrail’in açıklamasına göre saldırılar, İran’ın hava savunma sistemlerini zayıflatmayı ve gelecekteki misilleme kabiliyetini azaltmayı amaçladı.
İran’dan ‘savaş ilanı’ çıkışı
İsrail, saldırıları “önleyici” bir meşru müdafaa operasyonu olarak nitelendirdi ve İran’ın nükleer silah geliştirme programında “geri dönüşü olmayan bir noktaya” yaklaştığını iddia etti. İsrail ordusu sözcüsü Tuğgeneral Effie Defrin, son aylarda toplanan istihbaratın İran’ın nükleer programındaki ilerlemeyi gösterdiğini öne sürdü.
İran tarafı ise bu iddiayı yalanladı. İran, bu saldırıları “savaş ilanı” olarak nitelendirdi ve BM Güvenlik Konseyi’ni toplantıya çağırdı.
İsrail-İran çatışmasında en çok merak edilen konu ABD’nin tutumuydu. Beklendiği gibi Trump, İsrail’e destek verdi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da İsrail’in saldırısının “tek taraflı” olduğunu ve ABD’nin operasyonda doğrudan yer almadığını belirtti. Trum da benzer açıklamalarda bulundu; saldırı planından haberdar olduğunu ancak ‘müdahil olmadıklarını’ aktardı.
Trump, bir kez daha düşünmeli!
Amerika Birleşik Devletleri’nin prestijli gazetelerinden The Washington Post, bugünkü sayısında İsrail’in İran’a yönelik geniş çaplı saldırıları sürerken ABD Başkanı Donald Trump’a dikkatli olma çağrısı yaptı. Gazetenin başyazısında, Tel Aviv yönetiminin nihai hedefinin yalnızca İran’ın nükleer programını durdurmak değil, Tahran rejimini tamamen çökertmek olduğu öne sürüldü. Trump’ın böyle bir sürece dahil olmadan önce “sonrasını” düşünmesi gerektiği vurgulandı.
İsrail, 13 Haziran’dan bu yana İran’ın nükleer tesisleri, füze altyapısı ve askeri hedeflerine yönelik hava saldırılarını sürdürüyor. 16 Haziran’da Tahran’daki Emniyet Müdürlüğü ve bir öğrenci yurdu hedef alındı. İran’ın batısındaki Kirmanşah’taki Farabi Hastanesi de vuruldu… Can kaybı hakkında net bir bilgi yok.
İran, “Gerçek Vaad 3” operasyonuyla İsrail’e yüzlerce balistik füze fırlattı. Tel Aviv ve Hayfa gibi şehirler hedef alındı, patlamalar ve hasar rapor edildi. İran, İsrail’in enerji tesislerini ve savaş uçağı yakıt üretim merkezlerini vurduğunu iddia etti. Son olarak İran, bugün yapılan açıklamayla MOSSAD’ın merkezini vurduğunu ileri sürdü.
Bölgede gerilim tırmanıyor
15 Haziran itibarıyla İran’da toplam can kaybı 224 olarak bildirildi. İran’ın misilleme saldırılarında İsrail’de ise resmi açıklamalara göre toplam 24 kişi öldü.
İsrail-İran arasında yıllardır süregelen çatışma, 13 Haziran 2025’te başlayan saldırılarla yeni bir boyuta ulaştı. İsrail’in İran’ın nükleer programını ve askeri altyapısını hedef alması, İran’ın balistik füze misillemeleriyle karşılık vermesi, bölgede zaten varolan gerilimi daha da tırmandırdı.
ABD, İsrail’e tam destek veriyor… Bugün itibarıyla çatışmalar sürüyor, her iki tarafta da can kayıpları var ve ciddi maddi hasar oluştu. Ancak kamuoyunun bugün itibariyle cevabını en çok merak ettiği soru ABD’nin savaşa doğrudan müdahale edip etmeyeceği… Önümüzdeki günlerde çatışmanın evrileceği nokta bu sorunun da cevabını netleştirecek…
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***