Avrupa Birliği tarafından yayımlanan yeni bir inceleme raporuna göre, İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonları, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’ndaki insan hakları taahhütleriyle uyumlu değil. Cuma günü üye ülkelere sunulan belge, Brüksel’in İsrail’e yönelik olası adımlar atması yönündeki baskıyı artırdı.
Avrupa Dış İlişkiler Servisi tarafından hazırlanan metinde, “Bağımsız uluslararası kuruluşlarca yapılan değerlendirmelere göre, İsrail’in insan hakları yükümlülüklerini ihlal ettiğine dair işaretler vardır” denildi.
İncelemede, İsrail’in Gazze’ye yönelik insani yardımları engellemesi, sivil kayıpların yüksekliği, gazetecilere yönelik saldırılar ve savaşın yol açtığı büyük çaplı yıkım ile yerinden edilme gibi durumlar potansiyel ihlaller arasında sıralandı.
AB’nin dış politika sorumlusu Kaja Kallas, bulguları AB dışişleri bakanlarına sunacak. Ancak herhangi bir adımın atılıp atılmayacağı belirsiz, zira İsrail’in İran’la girdiği savaşın Avrupa başkentleri arasındaki dengeleri değiştirdiği yorumları yapılıyor.
AB-İsrail anlaşmasının askıya alınması ihtimali zayıf
AB, bu incelemeyi geçen ay başta Hollanda olmak üzere 17 ülkenin talebiyle başlatmıştı. Bu adım, AB’nin Orta Doğu politikalarında etkisiz kalmasına neden olan iç bölünmelerin ötesine geçmeye yönelik önemli bir girişim olarak görülüyor.
Ancak 2000 yılında yürürlüğe giren AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın askıya alınması, tüm üye ülkelerin oy birliğini gerektiriyor. Bu da diplomatik kaynaklara göre neredeyse imkansız. Geçen yıl gündeme gelen diplomatik diyaloğun tamamen kesilmesi önerisi de yine bazı başkentler tarafından reddedilmişti.
Diplomatlar, ticaretle ilgili kısıtlamaların nitelikli çoğunlukla alınabileceğini belirtiyor; ancak bunun da siyasi olarak kolay olmayacağı vurgulanıyor. Kallas’ın temmuzdaki bakanlar toplantısında bazı öneriler sunması bekleniyor.
Ancak bir AB yetkilisi, savaş nedeniyle oluşan yeni atmosferde yaz sonuna kadar somut adım atılmasının zor olduğunu belirtti.
İsrail’e destek artıyor, baskı da öyle
Almanya Başbakanı Friedrich Merz, bu hafta yaptığı açıklamada İsrail’in İran’ın nükleer programını hedef alarak kendileri adına “kirli işi yaptığını” söyledi. Almanya ve İtalya, AB-İsrail anlaşmasının incelenmesine baştan karşı çıkan ülkeler arasında yer alıyor.
Öte yandan ticaret verilerine göre AB, İsrail’in en büyük ticaret ortağı. 2024’te taraflar arasında 42,6 milyar avro değerinde mal ticareti yapıldı. Hizmet ticareti ise 2023’te 25,6 milyar avroyu buldu.
Bu hafta İrlanda, Belçika, İspanya ve Polonya’nın da aralarında olduğu dokuz ülke, Avrupa Komisyonu’ndan işgal altındaki Batı Şeria’daki yasa dışı yerleşimlerle ticaretin sona erdirilmesi için plan hazırlamasını istedi.
Ayrıca Perşembe günü 100’ü aşkın insan hakları ve yardım kuruluşu, AB-İsrail anlaşmasının en azından kısmen askıya alınması çağrısında bulundu. Aralarında İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ve Uluslararası Af Örgütü’nün de bulunduğu imzacılar, mektupta, “İsrail’in savaş suçları ve ağır insan hakları ihlallerine dair ezici kanıtlar var” dedi. Bu ihlallere karşı hareketsiz kalmanın AB’nin itibarını yok edeceği ve İsrail’i daha da cesaretlendireceği uyarısında bulundu.
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***